De Franse nationale bibliotheek ontving wel vaker zeldzame geschriften en boeken, maar dit was toch wel heel bijzonder.
De vergeelde documenten die ze halverwege de jaren 1990 in handen kreeg, waren van Marie Curie geweest – de vermaarde Franse onderzoekster die twee keer de Nobelprijs ontving.
Ze was al 75 jaar dood, maar postuum gaf ze nog een teken van leven: het getik van de geigerteller die uitsloeg omdat het papier nog altijd radioactief was.
Onderzoekers en geïnteresseerden moeten dan ook tot op de dag van vandaag een verklaring ondertekenen dat ze de notities alleen geheel op eigen risico mogen inzien. Marie zelf stond nooit stil bij de gevaren.
Ze ging maar door, ook al wist ze dat de straling van radium en van de andere radioactieve stoffen zeer schadelijk was. Ze kon nu eenmaal niet leven zonder de wetenschap.
Maria Sklodowska, zoals haar meisjesnaam luidde, had haar bevlogenheid voor wetenschap niet van een vreemde. Als kind van vier stond ze in het ouderlijk huis in Warschau, Polen, vaak voor de vitrinekast van haar vader.
Ze vergaapte zich aan ‘planken vol prachtige instrumenten: glazen buisjes, gewichten, monsters van mineralen en zelfs een vergulde elektroscoop (apparaat om elektrische lading te meten, red.)’.
Maar er brak een opstand uit in het door Rusland bezette Polen, die door tsaar Alexander bloedig werd neergeslagen. De Poolse bevolking moest zwaar boeten, en Maria’s vader, professor Wladyslaw Sklodowski, raakte hierdoor zijn baan kwijt.
Terwijl hij met het ene na het andere slecht betaalde baantje de eindjes aan elkaar probeerde te knopen, was haar moeder Bronislawa jaren aan het ziekbed gekluisterd door tuberculose.
Na de dood van haar moeder trok Maria zich terug om zich meer op haar schoolwerk te concentreren. Ze wilde natuurkunde gaan studeren en maakte met haar oudere zus een afspraak.
Eerst zou Maria werken zodat haar zus kon studeren, en zodra Bronislawa als arts geld verdiende, zou zij Maria’s studie betalen.
Maria begon daarom pas zes jaar na haar eindexamen middelbare school, toen ze al 24 was, te studeren aan de Sorbonne in Parijs. Hier veranderde ze haar naam in het voor de Fransen meer gangbare Marie.