Public Health Image Library
Apenpokken

Wie werd als eerste besmet met apenpokken?

Deense onderzoekers ontdekten in 1958 een onbekende ziekte bij een groep apen. De ziekte – apenpokken – is decennialang vooral in Afrika gebleven, maar nu loopt ook de rest van de wereld gevaar.

Apenpokken bestaan waarschijnlijk al duizenden jaren, maar de ziekte werd pas in 1958 geïdentificeerd. Dat gebeurde in het Statens Serum Instituut in Kopenhagen, waar onderzoekers de ziekte vonden bij een groep makaken.

Daarom werd de nieuwe ziekte ‘apenpokken’ genoemd – een misleidende naam, want het virus leeft vooral in knaagdieren: apen en mensen zijn toevallige gastheren.

Apenpokken rukken op

Apenpokken zijn nauw verwant aan de gewone pokken, die alleen al in de 20e eeuw 300 miljoen mensen het leven kostten.

Daarom zijn er meerdere vaccinatiecampagnes ingezet tegen de gevreesde pokken. De vaccins hebben ons ook beschermd tegen apenpokken, maar sinds de inzet in de jaren 1970 werd afgeschaald, rukken apenpokken in meerdere Afrikaanse landen weer op.

Apenpokken zijn echter niet zo levensbedreigend als gewone pokken, en momenteel heb je zonder behandeling slechts één tot drie procent kans om eraan te overlijden.

Apenpokken

Apenpokken worden voornamelijk overgedragen via lichaamsvloeistoffen, maar ook door fysiek contact met geïnfecteerde personen of voorwerpen.

© Public Health Image Library

WHO is nog rustig

De eerste uitbraak bij mensen werd in 1970 gemeld toen er zes kinderen besmet raakten in Afrika. Het eerste slachtoffer was een negen maanden oud jongetje in de Democratische Republiek Congo, dat – net als de anderen – niet gevaccineerd was.

In het Westen werd de eerste besmetting in 2007 geregistreerd bij een driejarig Amerikaans meisje. Ze kreeg de apenpokken van haar prairiehond, die weer besmet was door een groep Afrikaanse hamsters.

Decennialang bleef de ziekte toch vooral in Afrika, maar in mei 2022 werd er een besmetting gevonden in Groot-Brittannië, en sindsdien zijn in 20 andere landen over de hele wereld apenpokken officieel vastgesteld.

De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) verwacht echter dat de uitbraak kan worden ingeperkt.