De Amerikaanse arts James Marion Sims (1813-1883) wordt vaak gezien als de vader van de moderne gynaecologie.
Hij specialiseerde zich in ziekten van de vrouwelijke geslachtsorganen, wat in die tijd niemand deed, en ontwikkelde instrumenten en behandelingen die het leven van 19e-eeuwse vrouwen minder pijnlijk maakten.
In 1855 opende hij zelfs het eerste vrouwenziekenhuis in New York.
Hoewel Sims te boek staat als de eerste gynaecoloog in modern opzicht, was in de oudheid al bij geneesheren bekend dat vrouwen specifieke ziekten kunnen hebben.
Maar deze aandoeningen kregen nauwelijks aandacht, tot Sims zich in de 19e eeuw op de vrouw toelegde.
Zijn baanbrekende werk bracht Sims rijkdom en roem in de medische wereld, maar zijn goede naam raakte al snel bezoedeld. En terecht.
Slaveneigenaren leverden vrouwen
Sims had zijn kennis opgedaan door pijnlijke en bloedige operaties uit te voeren bij zwarte slavinnen – zonder toestemming of verdoving.
De vrouwen werden geleverd door slaveneigenaren die hun slavinnen vruchtbaar wilden houden. Sims geloofde dat zwarte mensen minderwaardig waren en deinsde er niet voor terug om technieken uit te proberen op de vrouwen, die hij ook dwong om voor hem te werken terwijl hij op hen experimenteerde.
Op een wat geïdealiseerd schilderij uit 1952 is te zien hoe Sims werkte.
Toen hij na de Amerikaanse Burgeroorlog met zijn praktijk naar New York verhuisde, kon hij niet meer aan slavinnen komen, want de slavernij was afgeschaft.
Daarom zocht hij een nieuwe bevolkingsgroep om te ‘helpen’: Ierse immigranten. Hij had ook niet veel op met hen, en ze kregen dezelfde harde behandeling als de slavinnen.
Sims kreeg in zijn eigen tijd al kritiek, maar de eerste grote klap kwam in 1976, toen historicus G.J. Barker-Benfield een boek publiceerde waarin hij Sims’ ‘extreem actieve en avontuurlijke benadering van vrouwelijke genitale chirurgie’ bekritiseerde.
Sindsdien is er steeds meer aan het licht gekomen en zijn er verschillende standbeelden van Sims verwijderd uit Amerikaanse steden, waaronder uit Central Park in New York.
Zwarte Amerikanen kregen te maken met medisch racisme
Syfilispatiënten kregen geen behandeling
Tijd: 1932-1972
Plaats: Alabama
In 1932 begonnen de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten een experiment met 400 zwarte mannen om te zien hoe syfilis zich ontwikkelde zonder behandeling. De mannen waren niet op de hoogte en dachten dat ze een echte behandeling kregen. Het experiment duurde 40 jaar en veel van de mannen stierven aan syfilis, ook al was dat waarschijnlijk te voorkomen geweest.
Zwarten blootgesteld aan gevaarlijke schimmel
Tijd: 1951
Plaats: Virginia
In 1951 stelde het Amerikaanse leger een onbekend aantal nietsvermoedende zwarte burgers bloot aan de ziekmakende schimmel Aspergillus fumigatus, die infecties van de longen, luchtwegen, bijholten en gehoorgangen veroorzaakt. Het leger wilde weten hoe vatbaar mensen waren voor de schimmel in het geval van een chemische oorlog.
Steden gebombardeerd met muggen
Tijd: 1956-1958
Plaats: Georgia en Florida
In de jaren 1950 lieten Amerikaanse legervliegtuigen miljoenen muggen los boven overwegend zwarte woonplaatsen om te testen of muggen geschikt waren voor chemische oorlogsvoering. Officieel waren ze niet besmet, maar verschillende mensen kregen koorts en enkelen stierven. Eén theorie is dat de muggen gele koorts droegen.