Château De Versailles, Bellange & Shutterstock

Overzicht: 10.000 jaar cannabis

Van medicijn tot drug en van legaal tot illegaal. De groene hennepplant is in de loop van eeuwen van het ene uiterste in het andere geraakt. De plant is gebruikt bij religieuze rituelen en ingenomen als pijnstillend middel. De laatste decennia krijgt cannabis binnen de farmaceutische industrie steeds meer waardering omdat de plant verlichting kan brengen bij ziekten als kanker en aids.

Ca. 8000 jaar v.Chr.

Hennep werd in steentijd geteeld

De eerste sporen van hennep zijn gevonden op aardewerk.

Bij de opgraving van een 10.000 jaar oud dorp in Taiwan hebben de archeologen werktuigen ontdekt om plantenvezels mee los te maken – en scherven keramiek waarin het steentijdvolk met behulp van hennepvezels patronen heeft aangebracht.

De plantenvezels tonen aan dat het gebruik van hennep is ontstaan in dezelfde tijd dat de mens met landbouw begon.

2700 v.Chr.

Keizerlijk medicijn

Jicht, malaria, vergeetachtigheid – de Chinese keizer Shennong behandelde vrijwel elke kwaal met zijn hennepelixer.

Vermoedelijk was dat een thee van cannabisblad en -bloemen.

Shennong beschreef als eerste de medicinale eigenschappen van de plant. Hij noemt ook de verdovende werking van de hennepthee.

Ca. 1000 v.Chr.

De heilige hasj

Cannabis remt ontstekingen en kan melaatsheid genezen. Dat staat in het oude Indiase geneeskundeboek Sushruta Samhita.

Maar hennep was meer dan een medicijn, ontdekten de hindoes.

Religieuze teksten noemen bhang – de Indiase term voor een hennepdrank – als middel om mentaal tot rust te komen.

Bhang bestond uit melk en hennepblad en -zaad.

© Cannabisculture.com

700 v.Chr.

Sjamaan te ruste gelegd met cannabis

Een van de dingen die een 45-jarige sjamaan meenam naar het dodenrijk, was 789 gram hennep.

Dat werd ontdekt bij de opgraving van een 2700 jaar oud graf in de Gobiwoestijn in Noord-China.

De nog groene bladeren zaten in een leren zakje dat in een houten mand lag. De sjamaan gebruikte ze waarschijnlijk om in een soort trance te geraken.

Ca. 70 n.Chr.

Lachbladeren tegen jicht

Grieken die hun libido wat tot bedaren willen brengen, kunnen het sap drinken van de hennepplant. Dat schrijft de Griekse arts Pedanius Dioscorides in zijn grote werk Materia Medica. Het sap was ook goed tegen oorpijn, liet hij weten.

Zijn tijdgenoot, de Romeinse schrijver en natuurfilosoof Plinius de Oudere, noemt de plant ook in zijn boek Naturalis Historia:

‘Het sap van het zaad trekt wormen of andere insecten uit het oor, al kan hierbij wel hoofdpijn optreden. Een aftreksel van de wortel verlicht de pijn bij hevige krampen in de ledematen en kan jicht genezen.’

Plinius zegt ook dat de zogeheten gelotophyllis – bladeren die de lach opwekken – een onbedaarlijke lachbui veroorzaken als ze in combinatie met wijn en mirre worden genuttigd.

Het gebruik kan mannen echter ook impotent maken, waarschuwt de Romein.

1378

Emir verbiedt cannabis

De Ottomaanse emir Soudoun Scheikouni verbood zijn volk cannabis te roken.

Dit is voor zover bekend het eerste verbod op het gebruik van de plant als roesmiddel.

Vooral het arme deel van de bevolking was verslaafd aan het roken van cannabis, en daar trad de emir tegen op.

Als iemand toch wiet rookte en werd betrapt, werden voor straf al zijn tanden uitgetrokken.

Elk deel van de Cannabis sativa is te gebruiken.

© Wiener Dioskurides

1484

Werk van de satan

Eind 15e eeuw werd de groene plant pas echt zwart gemaakt.

Paus Innocentius VIII beweerde namelijk dat cannabis het werk van de satan was.

De paus verbood de hennepplant, ook voor medicinaal gebruik. Wie zich toch liet verleiden tot cannabisgebruik, kon als heks worden aangemerkt.

1800

Napoleons soldaten namen hasj mee

De soldaten van Napoleon keerden terug van de strijd in Egypte met nieuwe gebruiken.

Zo hadden ze bijvoorbeeld hasj leren roken van de Egyptische onderklasse.

De Franse burgers namen de gewoonte weer over van de soldaten – tot groot ongenoegen van hun heersers.

Al snel verbood de Franse keizer zijn onderdanen de euforiserende plant te roken.

1850

Pijnstillende werking

In de 19e eeuw werd het medicinale gebruik van cannabis geherintroduceerd in de westerse wereld.

Zo beval de Britse legerarts W. O’Shaughnessy de plant aan tegen krampen en jicht.

Zelfs de Engelse koningin Victoria verlichtte mogelijk haar menstruatiepijn met cannabis – een
toepassing die is beschreven door haar lijfarts, sir John Russell Reynolds.

Het geneesmiddelenbureau United States Pharmacopeia keurde cannabis in 1850 goed als medicijn.

1960 tot nu

Pro en contra

In de jaren 1960 werd de plant een symbool van vrijheid voor de westerse hippiebeweging.

In de jaren 1970 begonnen autoriteiten wereldwijd cannabis te zien als een gevaarlijke drug en een maatschappelijk probleem.

In Nederland is cannabis tegenwoordig illegaal, maar wordt het gedoogd.

Medicinaal gebruik is toegestaan, net als in bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk en 22 Amerikaanse staten.