Waren de nazi’s een atoombom aan het bouwen? Dat vroegen Londen en Washington zich af toen de Duitsers in 1944 in Frankrijk op zoek gingen naar thorium. Churchill en Roosevelt konden echter gerust zijn: Duitsland wilde gewoon meer tandpasta maken.
Radioactieve tandpasta bestond in 1944 al tientallen jaren. Na de ontdekking van röntgenstraling in 1895 en radioactief verval het jaar daarop, waren wetenschappers door het dolle heen. Net als bij de ontdekking van elektriciteit maakten allerlei knutselaars producten die ze aanprezen als de oplossing van alles.
Naïeve klanten konden crèmes, poeders en elixers met radioactieve stoffen kopen – en de advertenties beloofden gezondheid, schoonheid en nog net niet het eeuwige leven.
In Duitsland produceerde het Berlijnse Auergesellschaft vanaf de jaren 1920 Doramad-tandpasta, die een beetje radioactief thorium bevatte. Volgens het bedrijf zou de stof zorgen voor stralend witte tanden en gezond tandvlees en bleef het gebit het leven lang sterk.
Amerikaan raakt kaak kwijt
Na verloop van tijd bleek echter dat de inname van radioactieve producten een slecht idee was. Een van de ergste voorbeelden komt uit de Verenigde Staten.
Na drie jaar gebruik van de pijnstiller Radithor, die radium bevatte, werd de Amerikaanse industrieel Eben Byers ernstig ziek.
Eerst verloor hij zijn haar, toen zijn tanden en vervolgens zijn hele kaak. In 1932 stierf hij uiteindelijk.
Dit soort verhalen raakte echter ondergesneeuwd in het reclamegeweld voor radioactieve wondermiddelen. Voor Auergesellschaft overtrof de verkoop van de tandpasta in de jaren 1930 alle verwachtingen, en daarom gingen de Duitsers in 1944 in Frankrijk op zoek naar thorium.
Het enthousiasme voor radioactieve producten verdween pas na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki in 1945.