J. Lee, Nationalmuseet

Steentijdmensen smolten koper

In Denemarken is een circa 5500 jaar oude smeltkroes ontdekt die officieel de oudste van zijn soort is in Noord-Europa.

Een groep onderzoekers van het Deense nationaal museum heeft de oudst bekende smeltkroes van Noord-Europa ontdekt.

Hij werd gebruikt om koper te smelten. De vondst werpt nieuw licht op de periode die de nieuwe steentijd wordt genoemd en die in Denemarken van ongeveer 4000 tot 1700 v.Chr. duurde.

‘We hebben een smeltkroes voor koper gevonden die minstens 5500 jaar oud is. Dat is best sensationeel, want het is het oudste voorbeeld uit Noord-Europa van het smelten en bewerken van metaal,’ zegt Anne Birgitte Gebauer, archeoloog en onderzoeker bij het nationaal museum.

Uit sporen van gesmolten koper blijkt dat dit een deel was van de oudste smeltkroes van Noord-Europa.

J. Lee, Nationalmuseet & Shutterstock

Onderaan zit een witgebrande plek, waar het gesmolten koper heeft gezeten.

J. Lee, Nationalmuseet

De smeltkroes is 1500 jaar ouder dan eerdere vondsten die getuigen van het smelten van metaal in Denemarken. De kroes wed in 1988 gevonden in een grafcomplex bij Lønt, aan de zuidkant van de Haderslev Fjord.

Doordat hij in meerdere stukken was gebroken, werd de smeltkroes in eerste instantie niet opgemerkt.

Inmiddels weten we dat de stukken samen een ovale schaal vormen van minstens 10 centimeter lang en hebben meerdere, onafhankelijke onderzoeken aangetoond dat de kroeg koper heeft bevat.

Dit metaal heeft een smeltpunt van 1084 °C. Om zo’n hoge temperatuur te bereiken, gebruikten de toenmalige smeden waarschijnlijk een blaaspijp om extra zuurstof op de kooltjes te blazen.

De vondst laat zien dat mensen in die tijd al relatief hoogtechnologische ambachten beheersten.