Oorlog is zo oud als de mensheid, en de noodzaak om van gesneuvelde strijders ‘af te komen’ bestaat dan ook al duizenden jaren. Voor de oude Grieken was het een erekwestie om dode soldaten naar huis te brengen. Ze namen de moeite om de doden te identificeren, zodat ze volgens het gebruik van hun eigen cultuur begraven konden worden.
Doden die niet naar hun familie konden worden gebracht, kwamen in een massagraf, en in hun plaats van herkomst verrees een leeg graf.
Romeinse soldaten betaalden maandelijks een bedrag voor hun begrafenis. De Romeinen begroeven of cremeerden elke gesneuvelde legionair. Ook zij legden een symbolisch graf aan in diens thuisstreek als er geen lijk was.
Middeleeuwse legers gingen minder zorgvuldig te werk. Tenzij het om een edelman ging, werden gesneuvelden van hun wapens en ander waardevol bezit ontdaan en in massagraven gegooid met duizenden anderen.
Toen vuurwapens en kanonnen hun intrede hadden gedaan op het slagveld, nam het aantal gesneuvelden sterk toe en werd het te kostbaar om hen allemaal te begraven.
In de Krimoorlog (1853-1856) viel circa een half miljoen doden.
Tanden van dode soldaten waren gewild: er werden kunstgebitten van gemaakt. De slagvelden werden afgestroopt door lieden die met een tang de tanden van de doden trokken.
Kleren en schoenen waren kostbaar en waren als eerste weg. Als overlevende soldaten uitgeroofd waren, namen burgers het over.
Wapens en andere achtergebleven voorwerpen waren geliefd als souvenir bij burgers die het slagveld bezochten. Volgens sommige bronnen werden zelfs vingers en tenen meegenomen.
Veel doden werden overgelaten aan de natuur. ‘De grond om ons heen lag bezaaid met kapotte helmen en harnassen, flarden van uniformen en bebloede banieren. Op deze godvergeten plaats lagen 30.000 halfvergane lijken,’ schreef de Franse generaal Philippe-Paul de Ségur in 1812 in Rusland.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er zo veel doden dat de Duitsers massagraven aanlegden bij spoorlijnen om alle gevallenen te kunnen begraven. Het Amerikaanse leger had een speciale eenheid om alle dode soldaten te begraven en hun familie te informeren.
Soldaten werden mest
Sommige soldaten die vielen in de Napoleontische Oorlogen (1804-1815), eindigden als mest op de Engelse velden. Een paar jaar na de slagen bij Waterloo en Austerlitz werden de slagvelden bezocht door kunstmestfabrikanten, die botten van soldaten en paarden naar Engeland stuurden.
Ze werden verpulverd en verwerkt in kunstmest, die aan de Britse boeren werd verkocht. De krant The Observer schreef in 1822: ‘Een dode soldaat is de beste handelswaar.’