Als twee legers ten strijde trekken, kunnen vele factoren de uitkomst van het conflict bepalen, maar een vuistregel onder militaire strategen is dat een aanvallend leger minstens drie keer zo sterk moet zijn als een verdedigend leger om de oorlog te winnen. De reden is dat aanvallen fysiek, mentaal en moreel vaak veel zwaarder is dan verdedigen.
Volgens de beroemde Pruisische generaal en militair theoreticus Carl von Clausewitz (1780-1831) worden de aanvoerlijnen van het aanvallende leger langer als het leger vijandelijk gebied binnentrekt. Daardoor zijn de linies kwetsbaar voor aanvallen en moeten soldaten meer middelen inzetten om voorraden naar het front te brengen.
Voor de verdedigende partij daarentegen worden de aanvoerlijnen korter en relatief veiliger naarmate de troepen zich terugtrekken door hun eigen gebieden. Het leger zal daarom minder troepen inzetten.
In een landoorlog zal kennis van het terrein ook een belangrijk voordeel zijn voor de verdedigers, die veelal in de gebieden wonen die ze verdedigen. Ze kennen het gebied – vaak met rivieren, heuvels en bergen – meestal als hun broekzak, wat een tactisch voordeel kan opleveren.
Napoleon viel in 1812 Rusland binnen met een troepenmacht van circa een half miljoen man, maar het grootste deel van het Franse leger sneuvelde tijdens de veldtocht.
Verdediging kan omslaan in aanval
Hoewel de verdedigers volgens von Clausewitz een voordeel hebben in oorlog, kan een verdedigend leger tactisch aanvallen. De soldaten moeten zich dan verdedigen tot de middelen van de vijand uitgeput zijn. Dan kunnen de verdedigers in het offensief gaan en de uitgeputte vijand verslaan.
Deze tactiek werd met succes door de Russen gebruikt tijdens Napoleons veldtocht in Rusland in 1812, toen de Russen zich voortdurend terugtrokken en het Franse leger uitputten, waarna ze aanvielen en er met de overwinning vandoor gingen.
Op dezelfde manier weerstond het Rode Leger de Duitse opmars tijdens de Tweede Wereldoorlog om terug te slaan toen de Duitse aanvoerlijnen instortten.