Vreemdelingenlegioen: De dood in voor Frankrijk

16 jaar na Napoleons nederlaag bij Waterloo wilde Frankrijk weer iets voorstellen door veel koloniën in Afrika te veroveren. Dit was het begin van het Vreemdelingenlegioen.

© Shutterstock

Legionairs vochten in alle windstreken

Frankrijk was net Algerije binnengevallen toen het Vreemdelingenlegioen in 1831 naar Noord-Afrika werd gestuurd om het Franse leger te steunen. Een kleine 100 jaar lang gaf de eenheid het Franse rijk vorm. Als dank mochten de legionairs na hun diensttijd het Franse staatsburgerschap aanvragen.

Vreemdelingenlegioen

Eenheid in het Franse leger die oorspronkelijk alleen bestond uit buitenlandse troepen. Nu kunnen ook Fransen legionair worden.

Kepie

In de woestijn werd de képi blanc (witte pet) van de Vreemdelingenlegionairs voorzien van een nekbeschermer tegen de brandende zon. De kepie had nog een belangrijke functie: als het betaaldag was, deden de soldaten hun soldij erin.

Bijl

Bij aankomst in Algerije in 1831 moest het Vreemdelingenlegioen moerassen droogleggen, bomen omhakken en wegen aanleggen. De troepen werden lange tijd als genie ingezet.

Bloedworst

Wat niet in de rugzak paste, werd opgerold in een stuk stof en ging erbovenop. In de beginjaren van het legioen was die stof rood, waar het zijn bijnaam le boudin – de bloedworst – aan ontleende.

Shutterstock

Embleem

Een granaat met zeven vlammen was het symbool van het legioen. Het stond op onder meer uniformknopen en rangtekens.

Slobkousen

Over hun laarzen droegen de soldaten een leren lap die hun schoeisel beschermde en steentjes tegenhield. In het begin werden ze slobkousen genoemd, maar toen ze in de tweede helft van de 19e eeuw in de mode kwamen, sprak men van gamaschen.

Drie slagen maakten elitekorps van legioen

In het begin liet de discipline in het Vreemdelingenlegioen te wensen over, maar na drie beroemde veldslagen was de reputatie van de soldaten een stuk beter geworden.

©

Constantine

De bestorming van het Algerijnse Constantine in 1837 was de eerste grote triomf van het legioen. De vesting van de stad, die hoog op een bergtop stond, gold als onneembaar.

©

Camarón

Frankrijk wilde in de jaren 1860 Mexico bij het rijk inlijven, maar dat mislukte. Tijdens de gevechten bij de boerderij Camarón (in het Frans Camerone) weerden de legionairs zich dapper.

©

Bac Ninh

Een generaal stuurde in 1884 het legioen op deze Noord-Vietnamese plaats af met de woorden: ‘Jullie zijn soldaten om te sterven, en jullie gaan nu naar de plaats waar men sterft.’ Toch verjoegen ze de Chinezen uit Bac Ninh.

Het kistje met de kunsthand van Danjou wordt elk jaar tijdens de Camaroneparade getoond.

© DPA Picture Alliance / Imageselect

Soldaten eren kunsthand

Elk jaar op 30 april viert het legioen ‘Cameronedag’ om hun voorgangers te herdenken die in 1863 in Mexico vielen.

Een patrouille van 65 legionairs onder leiding van kapitein Danjou werd aangevallen door 3000 Mexicaanse soldaten. Danjou, die een houten handprothese droeg, spoorde zijn mannen aan stand te houden, maar werd al snel doodgeschoten door de vijand.

Drie keer sloegen de legionairs een aanbod af om zich eervol over te geven. Pas toen er nog maar drie man op het slagveld stonden, aanvaardden ze hun nederlaag.

De grootste eer die een huidige legionair ten deel kan vallen, is het dragen van Danjous prothese op Camaronedag.

Wist je dat ...

… Frankrijk verboden terrein was

voor het Vreemdelingenlegioen toen de koning het in 1831 oprichtte? De leden moesten in het buitenland blijven.

… die regel geschonden werd

tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871 en de Eerste Wereldoorlog, toen de Duitsers Frankrijk binnenvielen?

… het legioen geen Frans sprak tot 1835?

De Duitse, Poolse, Vlaamse en Spaanse bataljons spraken hun eigen taal. In 1835 werden de soldaten gemengd en werd Frans de voertaal.

… muildieren

in Noord-Afrika de beste vrienden van de legionairs waren? Om het legioen mobieler te maken werden muildieren ingezet om de bepakking en gewonde of uitgeputte kameraden te dragen.

… het strijdlied

van het legioen over bloedworst gaat? Er is niets meer voor de Belgen, aldus de tekst. Een ander couplet gaat over de wil om te sterven.

… ‘marcheer of sterf’

het motto van het legioen is? Tijdens lange tochten door de Sahara was dat vaak de enige keuze. Begin 1900 legden twee compagnieën in 72 dagen 1835 kilometer af in de woestijn. Het was 48 °C en de soldaten hadden nauwelijks te drinken.

… de langzame mars

een kenmerk van het legioen is? Bij parades zetten ze slechts 88 stappen per minuut, terwijl de rest van het Franse leger er 120 doet. Bij gezamenlijke parades loopt het legioen daarom altijd achteraan.