Op 30 januari 1933 werd Adolf Hitler benoemd tot rijkskanselier van Duitsland. Direct daarna begonnen Hitlers handlangers zijn politieke tegenstanders uit de weg te ruimen.
Zeker na de grote brand in het Rijksdaggebouw in Berlijn namen de arrestaties toe. Vooral communisten moesten het ontgelden, want zij werden door Hitler beschuldigd voor de brand.
Duizenden communisten werden gearresteerd, en al gauw waren de gevangenissen overvol.
Na de machtswisseling in 1933 begonnen de nazi’s hun politieke tegenstanders te arresteren.
In Thüringen veranderden de nazi’s daarom een militaire school in het dorp Nohra in een interneringskamp voor communisten.
Op 3 maart 1933 werd de school officieel in gebruik genomen als het eerste concentratiekamp van Hitler. In de praktijk werd een van de gebouwen gebruikt om 250 gevangenen onder zeer onmenselijke omstandigheden te herbergen.
De gevangenen werden bewaakt door politieagenten en leerlingen en moesten op de met stro bezaaide vloeren wachten totdat ze werden opgehaald voor ondervraging.
Scholen en fabrieken werden concentratiekampen
In de jaren daarna werden zo’n 70 andere concentratiekampen geopend rondom nazi-Duitsland. De eerste kampen waren klein en werden noodgedwongen opgericht in leegstaande fabrieken en scholen door de NSDAP en de politie. Duizenden politieke gevangenen moesten per direct ondergebracht worden.
De beruchtste naziconcentratiekampen
Auschwitz-Birkenau
Locatie: Oświęcim, Polen
Gebouwd: 1940-1944
Aantal doden: 1.100.000
In het grootste en beruchtste concentratiekamp, Auschwitz-Birkenau, werden meer dan een miljoen mensen vergast en verbrand in grote crematoria. In de periode van 1942 tot 1944 werden per dag tot 9000 mensen vermoord, terwijl de SS-arts Josef Mengele ook nog eens gruwelijke experimenten uitvoerde op de gevangenen.
Treblinka
Locatie: Treblinka, Polen
Gebouwd: 1942
Aantal doden: 700.000-900.000
Dit vernietigingskamp stond bekend om zijn effectiviteit. Zo konden er elke dag 15.000 gevangenen worden vermoord in de 13 gaskamers. Het kamp was oorspronkelijk bedoeld voor de joodse bevolking van Warschau, maar door de effectiviteit van Treblinka werden er ook gevangenen uit onder meer Duitsland, Tsjecho-Slowakije, Nederland, Frankrijk en Griekenland naartoe gebracht.
Belzec
Locatie: Bełżec, Polen
Gebouwd: 1941-1942
Aantal doden: 434.508-600.000
Bełżec was een van de eerste vernietigingskampen om Poolse joden te vermoorden. Vanaf maart 1942 werden joden uit heel Polen naar dit doodskamp gebracht, waar ze in zes gaskamers werden vergast. Hier werden ze vermoord met koolmonoxide uit een benzinemotor. De overleden gevangenen werden naar massagraven gesleept en verbrand.
De oplossing was echter maar tijdelijk. Al na een paar maanden sloot het kamp in Nohra weer, en de gevangenen gingen naar een echte gevangenis.
In de loop van 1933 werden veel andere tijdelijke concentratiekampen ook gesloten. De nazi’s waren er echter nog niet klaar mee, en tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgden de latere kampen in Het Derde Rijk voor dwangarbeid, pijnlijk lijden en de dood tijdens de Holocaust.