NARA
Soldaat in de Tweede Wereldoorlog bij artillerie

Laser onthult geheimen van Hitlers laatste offensief

Het offensief in de beboste Ardennen had het tij van de oorlog in Hitlers voordeel moeten keren, maar de opmars liep uit op een bloedige nederlaag. Nu hebben onderzoekers het slagveld voor het eerst gedetailleerd in kaart gebracht.

Een van de bloedigste veldslagen van de Tweede Wereldoorlog vond plaats tussen 16 december 1944 en 16 januari 1945. De Duitsers en de geallieerden troffen elkaar in de Ardennen, op de grens van België en Luxemburg.

Het slagveld in de uitgestrekte heuvels was nog niet uitgebreid onderzocht, omdat de sporen van de strijd verborgen lagen in het moeilijk begaanbare terrein en onder het dichte bladerdak van de bomen.

Maar dankzij nieuwe technologie kunnen we nu door de bladeren heen kijken en de geheimen van het slagveld blootleggen.

In een artikel in het tijdschrift Antiquity beschrijven Birger Sticelbaut, archeoloog aan de Universiteit Gent, en zijn collega’s hoe ze het bos met lidar (light detection and ranging) hebben onderzocht.

Vanuit een drone werd laserstraling uitgezonden om de afstand van de grond tot de drone te meten. De meting toont kleine hoogteverschillen in het landschap en vormt de basis voor een 3D-beeld van de bosbodem.

Laserkaart van slagveld in de Ardennen

De onderzoekers hebben een aantal nieuwe details in kaart gebracht, zoals artillerieposities (paars), bomkraters (zwart) en schuilholen (blauw).

© STICHELBAUT ET AL. / ANTIQUITY 2023

De hulp van de technologie is cruciaal, omdat luchtfoto’s niet door het bladerdak van het honderden vierkante kilometers grote slagveld kunnen dringen en het terrein te ruig is om het te voet te onderzoeken.

Kaart moet bos beschermen

Tot nu toe hebben de onderzoekers met deze methode ongeveer 1000 nieuwe details geïdentificeerd, zoals artillerieposities, schuilholen en bomkraters.

De bevindingen vormen een aanvulling op de historische verslagen van de veldslag, die Hitler lanceerde in een wanhopige poging om de strijd alsnog in zijn voordeel te beslechten na de geallieerde opmars sinds D-Day in juni 1944.

Het offensief mislukte en vier maanden later gaven de Duitsers zich over.

De archeologen hopen dat het gebied, nu het in kaart is gebracht, zal worden erkend als oorlogsmonument.

‘Als het gebied wordt aangewezen als oorlogsmonument, kan dit helpen om het te beschermen tegen destructieve acties, zoals ontbossing,’ schrijven ze.