Bijna 80 jaar lang droeg de Franse spoorwegarbeider Edmond Réveil een geheim met zich mee. Een herinnering zo gruwelijk dat zelfs zijn naaste familie er niets van wist.
Maar tijdens een bijeenkomst van een vereniging van oorlogsveteranen sprak Réveil zich uit over de gebeurtenis die hem al zo lang bezighield.
In de dagen na D-day, op 6 juni 1944, nam de 18-jarige Réveil als verzetsstrijder deel aan een opstand tegen de Duitse bezetter in de plaats Tulle, waar tussen de 50 en 60 Duitse soldaten gevangen werden genomen.
Uit wraak hingen de Duitsers 99 gevangenen op, en de volgende dag doodde de SS-tankdivisie Das Reich 643 inwoners van het naburige plaatsje Oradour-sur-Glane.
Maar toen hadden de verzetsstrijders zich al uit de voeten gemaakt. Réveil hoorde bij het kleine groepje dat de Duitse gevangenen naar het oosten moest brengen.
Maar de verzetsstrijders hadden te weinig voedsel en manschappen om de Duitse soldaten te kunnen bewaken.
De ruïnes van Oradour-sur Glane staan er nog bij zoals de Duitsers ze in 1944 achterlieten en zijn nu een monument.
Toen ze op 12 juni in het dorp Meymac aankwamen, kwam er een bevel van het geallieerde commando in Saint-Fréjoux. De gevangenen moesten worden gedood.
Geallieerden gaven het bevel
Réveil nam niet deel aan de executies in het bos bij Meymac. Maar hij gaat sindsdien gebukt onder de herinnering aan die noodlottige dag in juni.
‘We lieten ze hun eigen graf graven. Ze werden gedood en we goten er gebluste kalk overheen. Ik herinner me de geur van bloed. We hebben er nooit meer over gesproken,’ vertelt hij.
‘We schaamden ons. We wisten dat je krijgsgevangenen niet mag doden,’ zegt hij in de Franse krant La Vie Corrézienne.
De nu 98-jarige Réveil is de laatste overlevende van de verzetsgroep en dus de enige die de locatie van de graven kent.
Dankzij deze onthulling kan de Duitse commissie voor oorlogsgraven (VDK) eindelijk de graven lokaliseren en een eind maken aan de onzekerheid van de nabestaanden.
‘De wereld moet weten wat hier is gebeurd. Het is een historische waarheid,’ zegt Réveil.