Als opperbevelhebber van het Duitse leger had Adolf Hitler aan één centraal hoofdkwartier niet genoeg om de cruciale besluiten te nemen die voor de oorlogvoering vereist waren. Daarom bouwden de Duitsers voorafgaand aan elke grote veldtocht een zogeheten Führerhauptquartier (FHQ).
Hitler ontving generaals als ministers tijdens zijn verblijf in de FHQ’s.
Hoofdkwartieren zwaar beveiligd
Een FHQ moest dicht bij het front en bij een autoweg, spoorlijn of vliegveld liggen, zodat Hitler er snel kon komen. Ook moest de plek goed te camoufleren zijn. Daarom bevonden de meeste FHQ’s zich in het bos.
Teams van duizenden mannen bouwden bombestendige bunkers, vergaderruimten, privévertrekken voor de staf en barakken voor de vele troepen die de Führer tijdens zijn verblijf aan het front beschermden.
Rood: FHQ gebruikt door Hitler.
Zwart: FHQ gebouwd voor Hitler, maar nooit gebruikt.
Hitler gebruikte de hoofdkwartieren om veldslagen te plannen en zijn generaals dicht bij de frontlinie te bezoeken.
Felsennest (Bad Münstereifel, Duitsland)
Gebouwd na invasie in Nederland in 1940
Adolf Hitlers eerste hoofdkwartier (FHQ) werd als enige aan de rand van een dorp gebouwd. De rest lag meer afgelegen om spionage en aanslagen te bemoeilijken. Vanuit het ‘rotsnest’ in West-Duitsland leidde Hitler Operatie Fall Gelb, de Duitse aanval op Nederland, België en Noord-Frankrijk in 1940.
Wolfsschanze (Ktrzyn, Polen)
Hitler liet de Wolfsschanze in het Duitse Oost- Pruisen bouwen voor de invasie van de Sovjet-Unie in 1941. Hij bracht er 800 dagen door.
Werwolf (Vínnitsja, Oekraïne)
Gebouwd na inname van Stalingrad in 1942
Dit FHQ lag in een bos in de Oekraïne. Hitler was er tussen juli en oktober 1942 drie keer in het kader van de verovering van de olievelden van de Kaukasus.
Voordat Hitler een FHQ betrok, werden er prikkeldraad en mijnen aangebracht. Voor de communicatieruimte legden genietroepen talrijke telefoonkabels.
In totaal zijn er in de oorlog 14 FHQ’s gebouwd, en daarnaast werden er nog eens zeven niet voltooid. Sommige hoofdkwartieren heeft de nazileider nooit bezocht. Die werden gebruikt door het Duitse leger.
LEES MEER: Lees het hele verhaal over Adolf Hitler in ons grote portret.