In de zomer van 1942 bezoekt Heinrich Himmler, leider van de SS, Finland. Een paar maanden eerder had hij nog de definitieve uitroeiing van alle joden in Europa bevolen. Terwijl de gaskamers in de vernietigingskampen overuren draaiden, ging hij zelf naar Finland om de Finnen over te halen joden uit te leveren.
Tijdens zijn bezoek hoopt Himmler ook de Finse president Risto Heikki Ryti over te halen om meer hulp te bieden in de strijd tegen het Rode Leger – met name rond Leningrad en de vitale spoorweg naar Moermansk.
*In drie brieven aan zijn vrouw Margarete en dochter Gudrun, die hij respectievelijk ‘Mama’ en ‘Püppi’ noemt, heeft hij het niet over politiek. In plaats daarvan schrijft hij over Finse poppen en zijn tips voor gedroogd voedsel.**
Himmler stuurt zijn eerste brief een paar dagen nadat hij Auschwitz inspecteert en opdracht geeft tot de uitroeiing van alle joden in Polen.
Hegewald, 28 juli 1942
Mijn lieve mama,
Ik heb jullie beiden net aan de telefoon gesproken, nu schrijf ik jullie nog wat persoonlijke woorden.
Heinrich Himmler (1900-1945)
Heinrich Luitpold Himmler was de opperbevelhebber van de SS tijdens de Tweede Wereldoorlog en een van de belangrijkste architecten van de Holocaust.
In zijn dagboek en in brieven aan zijn vrouw Margarete en zijn dochter Gudrun, schreef hij over zijn bezoeken aan de frontlinie en zijn reizen, waaronder het bijwonen van massa-executies van joden.
Himmler’s brieven staan in schril contrast met zijn leven als een van de machtigste mannen van nazi-Duitsland.
Himmler werd aan het einde van de oorlog gevangengenomen door de geallieerden en nam op 23 mei 1945, terwijl hij in Britse hechtenis was, een gifampul.
Bijgaand het rapport van Püppi. Toegegeven, het kan wat beter.
In Finland hoop ik me wat te kunnen ontspannen als mijn officiële taken niet zoveel tijd in beslag nemen.
Ik heb veel te doen. Bezoeken aan de president en de minister van Buitenlandse Zaken, en maarschalk Mannerheim.
Dan gaan we naar het noorden, naar Dietl, om de divisie te inspecteren (de Duitse 20e Bergdivisie onder bevel van Eduard Dietl was in het noordoosten van Finland om bescherming te bieden tegen het Rode Leger, red.).
Ik stuur een boekje mee over Finse droogtechnieken; misschien is dit interessant voor je.
Erg druk nu, maar veel liefs en ik hoop dat je je beter voelt.
Helsinki, 30 juli 1942
Lieve mama en lieve Püppi,
Ik ben hier heel hartelijk ontvangen door de Finse regering. Ik ben op weg naar het noorden en ik voel me goed.
Hierbij wat spullen voor jou en onze dochter.
Veel liefde en kusjes, pappi
Na zijn bezoek aan Finland gaat Himmler naar het Oostfront, waar hij onder andere de verschrikkingen van de Einsatzgruppen meemaakt, ogenschijnlijk onaangedaan. Hij stuurt cadeaus naar huis, naar zijn vrouw en dochter, maar het lijkt erop dat zelfs voor de familie van een van de belangrijkste nazi’s het tekort aan goederen in oorlogstijd zijn tol begint te eisen.
Hegewald, 10 augustus 1942
Mijn lieve mama,
Hierbij een pakketje – het mandje is voor jou, het is heel handig en gemaakt van berkenbast.
Ik stuur je ook allerlei soorten papier: servetten, waspapier, toiletpapier en meer.
Twee kleine lampjes voor jou en Püppi, twee washandjes. Ook een houten dienblad en een houten kom en een waszak voor mama – twee Finse poppen en een houten schaaltje voor Gudrun.
Wat schuurpoeder en een van mijn oude tandenborstels, misschien kun je er schoenen mee poetsen.
Verder twee zakjes met snacks voor moeder en dochter, en briefpapier voor tante Parre.
Hartelijk dank voor je leuke pakketje van de apotheker en de foto’s en brieven van 24 juli en 4 augustus!
De brieven van Himmler bevatten ook nieuwe foto’s van het gezinsleven.
Himmlers brieven waren 69 jaar verborgen
In 2014 doken bijna 700 privébrieven en foto’s van de voormalige SS-chef op in Israël, waar ze in een privéarchief zaten. Naast de brieven werden ook foto’s, dagboeken, huishoudboekjes en een receptenboek van Margarete Himmler ontdekt.
De documenten zijn grondig geanalyseerd en zijn hoogstwaarschijnlijk echt.
De verzameling brieven bevat correspondentie vanaf de eerste ontmoeting van Heinrich en Margarete Himmler in 1927 tot het einde van de oorlog in 1945. De brieven worden langzaam somberder, hoewel zowel Margarete als Heinrich de oorlog uit hun teksten probeerden te houden.
De brieven van Himmler werden in 2014 gepubliceerd door zijn achternicht, Katrin Himmler.
Ik heb veel werk en vergaderingen, maar ik zal Püppi binnenkort schrijven en ook wat vertellen over Finland.
Ik ben blij dat mevrouw Von Schade en fräulein Görlitzer je bezoeken. Doe ze de groeten.
Er liggen 30 eieren uit deze streek op je te wachten in Berlijn. Ik moet nu stoppen.
Doe rustig aan en vergeet niet een beetje te ontspannen!
Veel liefde en kusjes voor jou en Püppi, van pappa
Hoewel Himmlers brieven joviaal zijn, is het staatsbezoek aan Finland bloedserieus. Het Duitse leger heeft hulp nodig in zijn strijd tegen de Sovjet-Unie. Maar de Finnen buigen niet voor de wensen van Himmler en weigeren om nog verder betrokken te raken bij de gevechten aan het Oostfront en om de joden uit te leveren zodat ze kunnen worden vergast in de vernietigingskampen.