Sinds 1992 is in Duitsland een van de langstlopende Holocaustprojecten gaande: het leggen van duizenden Stolpersteine of struikelstenen. Dit zijn gedenkstenen in de stoep bij het adres waar een slachtoffer van de nazimisdaden woonde.
Elke steen draagt de naam van het slachtoffer en bevat een korte tekst over waar en waarom Hitlers handlangers hem of haar vermoordden.
Onlangs werd geschiedenis geschreven toen de eerste stenen ter herdenking van zwarte Holocaustslachtoffers werden geïnstalleerd. De stenen vermelden Martha Ndumbe, die op 5 februari 1945 in kamp Ravensbrück aan tbc stierf, en Ferdinand James Allen, die in 1941 in een sanatorium werd vermoord.
‘De zwarte slachtoffers van de nazi’s zijn lang over het hoofd gezien, zowel door academische onderzoekers als wanneer het gaat om herdenkingsbeleid,’ zegt Sophia Schmitz van het coördinatiebureau voor struikelstenen in Berlijn.
Ook in Nederland liggen struikelstenen, zoals deze in de Nieuwe Uilenburgerstraat in Amsterdam.
Zwarte slachtoffers werden vergeten
‘In een stad als Berlijn bestond in de jaren 1920 en 1930 een zwarte gemeenschap die onder de nazi’s eerst werd vervolgd en later vaak vermoord. Wij willen hun verhalen opsporen en vertellen, ook al is het laat,’ legt Schmitz uit.
Een deel van de zwarte bevolking van Duitsland kwam voort uit relaties tussen Duitse vrouwen en Afrikaanse troepen die na de Eerste Wereldoorlog in het Rijnland gestationeerd waren.