Winston Churchill was geen geboren redenaar. Integendeel. De latere premier sliste, en zijn rasperige stem was niet prettig om naar te luisteren. Maar bij het overwinnen van zijn spraakgebrek was Churchill al even volhardend als in zijn strijd tegen Hitler.
Churchills citaten waren gebouwd op simpele middelen
Churchill zette zijn stem volop in om de Britten te mobiliseren. Dat deed hij met eenvoudige middelen. De premier gebruikte graag korte woorden van één of twee lettergrepen en prefereerde oude Engelse termen boven leenwoorden. Daardoor waren zijn toespraken makkelijker te begrijpen en te onthouden.
De politicus en redenaar William Bourke Cockran was een inspiratiebron voor Winston Churchill.
Slimme truc maakte Churchills onsterfelijke citaten mogelijk
De truc om je stem met de intensiteit van de woorden te laten stijgen en dalen leerde Winston Churchill van een Amerikaanse politicus – congreslid William Bourke Cockran van New York.
Cockran was bevriend met Churchills Amerikaanse moeder, en de mannen ontmoetten elkaar toen Churchill op zijn 20e New York bezocht. Cockran was een meester in de gezwollen spreekstijl van de 19e eeuw, geïnspireerd door de opwekkingspredikers uit die tijd.
Hij adviseerde Churchill zijn stem als een orgel te zien, als een instrument dat kan variëren in intensiteit en toonhoogte. Dat maakt de stem van de spreker melodieus en houdt de aandacht van de luisteraar vast.
Dankzij Cockrans advies en Churchills gevoel voor de mogelijkheden van de Engelse taal, was de stem van de premier in 1940 een van de effectiefste wapens in het Britse arsenaal. Diverse fragmenten uit zijn toespraken uit de Tweede Wereldoorlog staan in ons geheugen gegrift.
Lees hier een selectie van citaten uit de beste toespraken van Churchill:
‘Het enige wat ik u kan bieden is bloed, hard werk, tranen en zweet.’ Winston Churchill
Waar: Britse Lagerhuis, Londen.
Wanneer: 13 mei 1940.
Waarom: Churchill is net premier geworden en presenteert zijn beleid aan het Britse parlement.
‘We zullen doorgaan tot het einde. We zullen vechten in Frankrijk, we zullen vechten op de zeeën en oceanen, we zullen met groeiend vertrouwen en groeiende kracht vechten in de lucht. We zullen ons eiland tegen elke prijs verdedigen. We zullen vechten op de stranden, we zullen vechten op de vliegvelden, we zullen vechten in de velden en in de straten, we zullen vechten in de heuvels. We zullen ons nooit overgeven!’ Winston Churchill
Waar: Britse Lagerhuis, Londen.
Wanneer: 4 juni 1940.
Waarom: De Duitsers rukken op in Frankrijk. Churchill wil de Britten voorbereiden op een Franse nederlaag en een mogelijke invasie van Groot-Brittannië.
Terwijl de kranten schreven over de capitulatie van Frankrijk, probeerde Churchill de Britten moed in te praten.
‘Laten we daarom moedig onze plichten vervullen, op zo’n manier dat als het Britse Rijk en het Gemenebest 1000 jaar blijven bestaan, de mensen nog steeds van ons zullen zeggen dat dit ons beste moment was.’ Winston Churchill
Waar: Britse Lagerhuis, Londen.
Wanneer: 18 juni 1940.
Waarom: Frankrijk vecht nog steeds tegen de Duitsers, maar zal binnenkort moeten capituleren. Churchill wil de Britten aansporen om stand te houden.
Als premier sprak Churchill niet alleen tegen de Britten, maar tegen de onderdanen van het Britse Rijk over de hele wereld.
‘Als Groot-Brittannië wordt aangevallen, zal het volk zich niet gedwee onderwerpen, zoals we helaas in andere landen hebben gezien. We zullen elk dorp en elke stad verdedigen. Londen zelf kan, als het straat voor straat moet worden bevochten, met gemak een heel vijandelijk leger verslinden. Maar we zien liever dat Londen in de as wordt gelegd dan dat het zich zonder tegensputteren op verachtelijke wijze tot slaaf laat maken.’ Winston Churchill
Waar: Londen (radiotoespraak).
Wanneer: 14 juli 1940.
Waarom: De toespraak wordt gehouden op de Franse nationale feestdag, een maand nadat de Duitsers Parijs hebben ingenomen. De woorden dienen als waarschuwing aan Hitler dat Groot-Brittannië zich niet zo makkelijk zal laten koeioneren.
Op 14 juni 1940 namen Duitse troepen Parijs in. Maar de val van Frankrijk had geen invloed op Churchills strijdlust.
‘Nooit eerder in de oorlogsgeschiedenis hebben zo velen aan zo weinigen zoveel te danken gehad.’ Winston Churchill
Waar: Britse Lagerhuis, Londen.
Wanneer: 20 augustus 1940.
Waarom: Als dank en aanmoediging voor de piloten van de Royal Air Force op het hoogtepunt van de Slag om Engeland.
Volgens Churchill redden de Britse piloten het land in de zomer van 1940 van Hitler en de nazi’s.