In 1998 maakten regisseur Steven Spielberg en acteur Tom Hanks grote indruk met de oorlogsfilm Saving Private Ryan. Met de openingsscène van D-day in Normandië in 1944 werden grenzen verlegd in hoe expliciet en aangrijpend oorlog getoond mag worden.
Drie jaar later doken Spielberg en Hanks opnieuw in de Amerikaanse oorlogstrauma’s. Band of Brothers volgt een groep soldaten van de Easy Company, deel van het Amerikaanse 506th Parachute Infantry Regiment tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er waren 10.000 figuranten, 500 sprekende rollen en een budget van 125 miljoen dollar – en daarmee was het destijds ’s werelds duurste tv-serie.
Gelukkig was Band of Brothers elke cent dubbel en dwars waard. Het rauwe realisme wat Saving Private Ryan zo indrukwekkend maakte, komt in elke aflevering terug, en komt voort uit samenwerking met veteranen van de Easy Company.
Bekijk de trailer van Band of Brothers
Luchthaven wekte oorlog tot leven
Band of Brothers is gebaseerd op Stephen Ambroses gelijknamige boek, samen met het vervolg D-day, over de Easy Company en de ervaringen van de soldaten in Europa tijdens de laatste maanden van de oorlog. Ambrose bestudeerde eindeloos persoonlijke brieven en dagboeken van soldaten en praatte gedurende zes jaar honderden uren met oorlogsveteranen.
Het resultaat is een ongelooflijk gedetailleerde en persoonlijke weergave van de Tweede Wereldoorlog – verteld door soldaten die de verschrikkingen zelf hebben meegemaakt. En de tv-serie weet dat om te zetten in beeld, zonder in te leveren op feitelijkheid.
Of zoals de oorlogsveteraan William Guarnere van de Easy Company na de première zei: ‘Het is onmogelijk om de gebeurtenissen perfect weer te geven. Maar ik durf te zeggen dat de serie zo waarheidsgetrouw mogelijk is’.
Veteranen herinnerden verkeerde begrafenis
Serie: Blithe overlijdt na een schotwond in zijn nek
In de derde aflevering wordt soldaat Albert Blithe in zijn nek geraakt. Hij overleeft, maar in de aftiteling staat dat de echte Blithe de schotwond in 1948 niet overleefde.
Werkelijkheid: Blithe overleed aan nierfalen
Meerdere soldaten vertelden Stephen Ambrose dat ze in 1948 bij Blithes begrafenis waren, maar die herinnering klopt niet. Blithe vocht later onder meer in de Koreaanse oorlog. Hij overleed in 1967 aan nierfalen.
De nauwkeurige weergave van de strijd van de Easy Company in Europa is vooral indrukwekkend omdat het merendeel van Band of Brothers bij de oude luchthaven en vliegtuigfabriek Hatfield Aerodrome van 445 hectare in Hertfordshire in Engeland is gefilmd. Hier werd een modelstad gebouwd die met kleine aanpassingen als wel 11 verschillende Europese steden en dorpen kan dienen.
Op geen enkel moment in de productie wordt de illusie verbroken dat we ons midden in de Europese oorlogsverschrikkingen bevinden. Van de loodzware training in de VS tot het Ardennenoffensief in Bastenaken: alles is nagebootst met een nauwgezet oog voor historisch detail.
Die authenticiteit was ook essentieel in de vele kostuums en wapens; de Amerikaanse M1 Garandgeweren komen echt uit de oorlog. In de gevechtsscènes vuren de acteurs ze af met losse flodders.
Concentratiekamp was al bevrijd
Serie: Easy Company bevrijdt uitgehongerde kampgevangenen
In een van de meest aangrijpende momenten van de serie ontdekken de mannen van de Easy Company het concentratiekamp Kaufering in Zuid-Duitsland, waar de verzwakte gevangenen hen snikkend tegemoet komen.
Werkelijkheid: kamp was al bevrijd voordat de compagnie arriveerde
Kaufering werd een paar dagen voordat de Easy Company arriveerde al bevrijd. Slechts een paar gevangenen leefden nog, want de nazi’s hadden de meesten naar andere kampen gestuurd − een doodvonnis.
Een van de meest unieke kenmerken van Band of Brothers is dat elke aflevering begint met interviews met de oude veteranen van de Easy Company, die herinneringen ophalen in relatie tot de gebeurtenissen in de daaropvolgende aflevering. Met deze sterke wisselwerking tussen de echte soldaten en de fictieve serie, lijkt het bijna een documentaire.
Het moet echter gezegd worden dat, omdat de serie zo duidelijk gebaseerd is op de herinneringen van de Easy Company, de makers ook in valkuilen trappen: zo worden de piloten die de parachutisten vervoeren in een slecht daglicht gesteld. Maar dat is gebaseerd op de ervaringen van de soldaten, niet op wat er daadwerkelijk is gebeurd.
Net als bij andere historische fictie zijn feiten soms verruild voor dramatiek en begrip. Zo zetten de soldaten soms hun helm af, zodat de kijker weet wie wie is, maar dat gebeurde in echte oorlogssituaties waarschijnlijk zelden.
De compagnie dronk Görings wijn
Serie: de soldaten bezetten Hitlers vakantiehuis
Na Hitlers zelfmoord op 30 april neemt de Easy Company het verlaten vakantiehuis ‘Berghof’ van de dictator in. De soldaten plunderen Görings wijnkelder om te vieren dat de oorlog wat hen betreft voorbij is.
Werkelijkheid: soldaten deden zich tegoed aan wijn
Het is onbekend of de Easy Company als eerste arriveerde bij ‘Berghof’. Het is wel zeker dat ze Görings dure wijn opdronken. Meerdere soldaten werden gespot toen ze ’s nachts beschonken door het stadje Berchtesgaden reden.
Zal nooit worden overtroffen
In historische fictie zullen altijd foutjes te vinden zijn, maar vergeleken met de meeste films en series is en blijft Band of Brothers exceptioneel authentiek. En als weergave van de ervaringen van een specifieke groep soldaten is de serie niets minder dan onovertroffen.
Meer dan twintig jaar na de première is de serie op veel vlakken nog steeds ongeëvenaard.
