70 jaar verstopt: Holocaustdagboek van joods meisje is uitgegeven
Een uniek dagboek over het leven in een joods getto in Polen is voor het eerst in het Nederlands verschenen. Het werd geschreven door het Pools-joodse meisje Renia Spiegel, dat in 1942 doodgeschoten werd door Duitse soldaten.
De Pools-joodse Renia Spiegel schreef een dagboek van meer dan 700 pagina’s vanaf haar 15e, in 1939, tot ze in 1942 door de Duitsers werd doodgeschoten.
‘Lieve God, ik wil leven. Ik heb zo weinig van het leven gezien. Ik wil niet dood.’
Dat schreef de 17-jarige Renia Spiegel op 7 juni 1942 in haar dagboek, slechts twee maanden voor haar dood. De verhalen van het Pools-joodse meisje over het dagelijks leven tijdens de Tweede Wereldoorlog lagen 70 jaar in een bankkluisje, en nu zijn ze voor het eerst in het Nederlands uitgegeven.
De Poolse Anne Frank
Renia, wier tragische dagboek wel wordt vergeleken met dat van Anne Frank, woonde in het Poolse Przemysl toen de Duitse bezetter in 1942 de joodse bevolking opsloot in een getto. Toen had Renia al drie jaar lang een dagboek bijgehouden.
Ze vertelde over van alles – van haar eerste verliefdheid tot de Duitse bombardementen, maar vooral over de werkelijkheid van het getto.
In 1942 wist Renia uit het getto te ontsnappen, maar in juli dat jaar werden zij en een aantal andere joden door Duitse soldaten ontdekt op een zolder en doodgeschoten.
Alleen Renia’s zus en moeder overleefden de oorlog. Dit is Renia (r) met haar beste vriendin in 1938.
Vriendje redde dagboek
Op dat moment had ze meer dan 700 pagina's volgeschreven. Haar vriendje, Zygmunt Schwarzer, die ze een paar maanden eerder voor het eerst had gekust, verstopte haar dagboek voordat hij zelf naar het vernietigingskamp Auschwitz werd afgevoerd.
Wonder boven wonder overleefde Zygmunt de oorlog, en later stuurde hij het dagboek naar Renia’s moeder en zus, haar enige gezinsleden die nog in leven waren
Zij bewaarden het in een bankkluis, waar het bleef liggen tot Renia’s nichtje het vond. In 2016 verscheen het dagboek in het Pools, en deze maand is het voor het eerst in het Nederlands gepubliceerd als Het dagboek van Renia Spiegel.