Wendorf Archives/British Museum
Skeletten

Sinds wanneer voeren we oorlog?

Zo’n 13.500 jaar geleden kregen twee volken het met elkaar aan de stok in wat nu Soedan is. Een strijd om het schaarse voedsel leidde tot een bloedbad waarbij ook vrouwen en kinderen niet werden gespaard.

De mens heeft vermoedelijk altijd al oorlogszuchtige neigingen gehad, maar de oudste archeologische bewijzen van een grootschalig georganiseerd conflict zijn zo’n 13.500 jaar oud.

In de jaren 1960 werd aan de oever van de Nijl in het noorden van Soedan een begraafplaats ontdekt met de overblijfselen van circa 60 mannen, vrouwen en kinderen. In 2014 bleek uit analyses dat 41 van hen waren gedood met speren en pijlen. Sommige skeletten vertoonden ook sporen van een gevecht, zoals snijsporen en gebroken armen en handen.

In 2021 bleek bovendien dat de gebruikte wapens speciaal gemaakt waren om zo veel mogelijk letsel en bloedverlies te veroorzaken.

Skeletten

De potloden geven de plaatsen aan waar de twee skeletten door pijlen geraakt zijn.

© Wendorf Archives/British Museum

Oorlog duurde een paar jaar

Volgens de onderzoekers brak de oorlog vermoedelijk uit toen twee volkeren streden om het schaarse voedsel in het gebied na een periode van klimaatverandering en droogte.

Analyses van de skeletten brengen grote fysieke verschillen aan het licht. Daarom denken de onderzoekers dat sommige slachtoffers lokale Afrikanen waren en dat andere tot een onbekend volk behoorden, mogelijk uit het Midden-Oosten.

Alles wijst erop dat het conflict verschillende jaren duurde en dat de twee groepen elkaar meermaals aanvielen. Zo vertonen sommige skeletten sporen van vers letsel en geheelde verwondingen na een eerder gevecht. Deze mensen lijken dus meerdere keren te zijn aangevallen.

‘Het geweld lijkt voor hen helaas van terugkerende aard te zijn geweest en was aan de orde van de dag,’ aldus archeoloog Daniel Antoine van het British Museum, waar de skeletten bewaard worden.