Een gevolg van de jongerenopstand: Christiania wordt 50
In 1971 duwde een groep jonge Kopenhagenaren het hek van een oud kazerneterrein in de Duitse hoofdstad omver. Ze wilden eigenlijk alleen een speeltuintje aanleggen voor kinderen, maar al snel betrokken honderden hippies en krakers de verlaten gebouwen.
De Vrijstad Christiania werd ‘opgericht’ op 26 september 1971. De jonge wereldbestormers wilden een zelfstandige, creatieve en duurzame gemeenschap opzetten uit protest tegen de gevestigde orde.
De plek werd een soort levenslaboratorium, met experimentele kunst, woonvormen, drugsgebruik en vrije seks.
De ‘Christianieten’, die illegaal in het gebied woonden, kregen het vaak aan de stok met de overheid, maar veel mensen buiten de wijk sympathiseerden met hen. Christiania werd in 2004 gelegaliseerd en is nu in bezit van het Fonds Vrijstad Christiania. De wijk ziet er nog steeds heel anders uit dan de rest van Kopenhagen.
Hieronder vind je alle achtergronden van de jongerenopstand van de jaren 1960 en 1970, waarvan Christiania een gevolg was:
1. Protestgeest kwam uit VS
Sinds 1955 streed de burgerrechtenbeweging in de VS al voor gelijke rechten voor zwarte Amerikanen.
Dat creëerde een geest van protest tegen de gevestigde orde en trainde een complete generatie in politiek activisme.
Na de moord op de leider van de beweging, Martin Luther King, in april 1968, namen velen hun activistische ervaringen mee in de jongerenbeweging, die intussen ook Europa had bereikt.
De Amerikaanse vlag (l) en de vlag van de Sovjet-Unie (r).
2. Kernwapenangst was groot
In de jaren 1960 was de relatie tussen het Westen en de Sovjet-Unie uiterst gespannen.
De media stonden bol van de propaganda over de tegenpartij en aan weerszijden van het IJzeren Gordijn bewapenden landen zich met steeds meer kernwapens.
De angst voor een kernoorlog was zo groot dat jongeren in heel het Westen marsen organiseerden om te protesteren tegen kernwapens.
3. Studenten eisten invloed
Sinds de jaren 1950 was het aantal universitair studenten explosief toegenomen, met een tekort aan docenten, lesruimte en huisvesting tot gevolg.
Bovendien zagen steeds meer studenten de universiteiten als ouderwets en ondemocratisch. Ze eisten inspraak en organiseerden happenings.
Ook werden universiteiten bezet. De opstand breidde zich uit tot 2000 universiteiten over de hele wereld.
4. Milieu kwam in beeld
Het verzet tegen kernwapens ging hand in hand met een ‘nee’ tegen kerncentrales. De gevaren van de nieuwe technologie benadrukten hoe kwetsbaar de aarde is.
Wereldwijd maakte men zich zorgen en diverse milieuorganisaties zagen het daglicht. Jong en oud zette zich in voor ecologie en duurzaamheid.
Ook in de Sovjet-Unie stond het thema op de agenda. In Oostbloklanden werd het milieu een voorwendsel voor voorvechters van democratie.
Protesten tegen het regime waren uit den boze, maar milieukwesties bespreken mocht wel.
Buttons waren een populaire manier om politieke opvattingen uit te dragen.
5. Vietnamoorlog leidde tot woede
In 1968 ging de Vietnamoorlog zijn 14e jaar in. Dat veroorzaakte woede in grote delen van de wereld.
In de VS daalde het aantal vrijwilligers in het leger zo sterk dat de dienstplicht ingevoerd werd. Ook in Europa was het verzet tegen de oorlog groot.
In Berlijn werd een internationaal Vietnamcongres gehouden met duizenden deelnemers.
6. Summer of Love propageerde vrije liefde
‘Ik heb een hobby: Lady Chatterley herlezen,’ aldus de komische protestzanger Tom Lehrer in de jaren 1960. Hij verwees naar de erotische – en verboden – roman Lady Chatterley’s Lover.
Het boek maakte in die tijd in de VS en Europa furore met zijn onbeschaamd seksuele inhoud en werd een bestseller onder jongeren, die er prat op gingen meer vrijgevochten te zijn dan de generaties vóór hen.
Die vrije geest kwam vooral tot uiting in de zomer van 1967, die in de volksmond bekend werd als de Summer of Love.
Hippies lieten hun haar groeien, terwijl ze experimenteerden met drugs, muziek en vrije liefde. De traditionele sekserollen en gezinsstructuren werden voorgoed overhoop gegooid.
Laat meer revolutionaire verhalen thuisbezorgen met een abonnement op HISTORIA