Volgens de Finse kunstenaar Kari Suomalainen is finlandisering ‘de kunst voor het Oosten te buigen zonder het Westen te moonen’.
De term verwijst naar de betrekkingen tussen Finland en de Sovjet-Unie in de decennia na de Tweede Wereldoorlog. De twee landen sloten een verdrag waardoor de Finnen een invasie van het Rode Leger bespaard bleef.
In ruil voor hun zelfstandigheid mochten de Finnen de Sovjet-Unie niet tegenwerken en moesten ze een zekere afstand bewaren tot het Westen en de NAVO. Finland vormde zo een soort buffer tussen het Westen en het Oostblok.
Tijdens de Winteroorlog in 1939-1940 vochten de Finnen als leeuwen tegen de Sovjets. Na de Tweede Wereldoorlog wisten de Finnen een nieuwe Russische invasie af te wenden.
Pers aan banden gelegd
In de praktijk betekende het verdrag dat de Finnen weliswaar in een vrij, democratisch land woonden, maar dat de pers zelfcensuur moest betrachten. Kritiek op de Sovjet-Unie kon niet door de beugel.
Boeken met kritiek op de Sovjet-Unie werden uit de bibliotheken gehaald, en anti-Russische films werden verboden. De Finse politiek volgde in de praktijk een koers die bedoeld was om de grote buur niet voor het hoofd te stoten.
Nu wordt het begrip ‘finlandisering’ gebruikt voor kleine landen die zich staande proberen te houden door machtige staten te vriend te houden.
Na de Russische invasie van Oekraïne in 2022 opperden sommige experts dat een finlandisering van Oekraïne een uitweg uit de bloedige oorlog zou kunnen bieden.