Op 27 oktober 1962 had de Russische marineofficier Vasili Archipov het lot van de wereld in zijn handen.
Twee weken eerder hadden Amerikaanse vliegtuigen Russische raketinstallaties ontdekt op Cuba, binnen bereik van Amerikaanse steden.
De VS stelden daarop een blokkade in om te voorkomen dat Russische marineschepen Cuba bereikten. Als reactie stuurden de Sovjets onderzeeërs met atoomtorpedo’s naar het gebied.
Terwijl de duikboot van Vasili Archipov op de zeebodem lag, omringd door Amerikaanse schepen en zonder contact met Moskou, besloten twee van zijn collega’s om hun atoomtorpedo’s op de vijand af te vuren.
Archipov werd onder druk gezet, maar weigerde toestemming te geven voor de aanval.
De VS en de Sovjet-Unie waren meermaals heel dicht bij een verwoestende kernoorlog.
‘Het gevaarlijkste moment in de geschiedenis van de mensheid’
Daarmee behoedde Archipov de wereld mogelijk voor een verwoestende kernoorlog tussen de VS en de Sovjet-Unie.
‘Het was niet alleen het gevaarlijkste moment van de Koude Oorlog, het was het gevaarlijkste moment in de geschiedenis van de mensheid,’ zei Arthur M. Schlesinger jr., adviseur van president John F. Kennedy.
Maar het incident in 1962 was de eerste noch de laatste keer dat de wereld dicht bij een kernoorlog was.
Volgens historici waren de Amerikanen en Russen zeker 22 keer op het randje van een nucleair conflict, voor het laatst in 1995, toen een Russische radar een Noorse onderzoeksraket aanzag voor een Amerikaanse luchtaanval.
Na de val van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog werd het aantal kernwapens sterk teruggebracht. Toch zijn er nog altijd zo’n 13.000 kernkoppen in de wereld, waarvan de VS en Rusland samen ca. 90 procent bezitten.
Begin 2022 dreigde de Russische president Vladimir Poetin het Westen met kernwapens als het zich met de invasie van Oekraïne zou bemoeien.