11 gevreesde elitekorpsen en huurlingenlegers

PMC Wagner (Private Military Company Wagner), ook bekend als de Wagner Group, doemden onverwacht op toen Rusland in 2014 de Krim annexeerde: groene mannetjes zonder embleem op hun uniform.

Het huurlingenleger wordt vanuit Moskou geleid, maar president Vladimir Poetin ontkent glashard iets af te weten van de organisatie, al duiken de nietsontziende leden steeds weer op op plekken waar Rusland actief is, zoals Syrië, de Centraal-Afrikaanse Republiek en nu Oekraïne. Daarbij zou de oprichter van de organisatie, de zakenman Jevgeni Prigozjin, tot Poetins inner circle behoren.

De militaire leider van de Wagner Group, de etnische Oekraïner Dmitri Oetkin, was officier in de Russische speciale strijdkrachten en heeft nazitatoeages op zijn bovenlichaam. Zijn codenaam is Wagner, een verwijzing naar Hitlers lievelingscomponist.

De mannen van Oetkin voerden liquidaties in eigen gelederen uit onder ongehoorzame pro-Russische separatisten en zijn in verband gebracht met verkrachtingen en moorden op burgers in Afrika.

In 2017 verscheen er een video waarop te zien was hoe Wagner-soldaten de armen en benen van een Syrische deserteur bewerken met een hamer, waarna ze hem onthoofden.

De organisatie, die inmiddels ook moordenaars en verkrachters telt die zijn gerekruteerd in Russische gevangenissen, is sindsdien ingezet aan het front in het zuiden en oosten van Oekraïne. Rapporten reppen van beestachtige executies van deserteurs, waaronder met een voorhamer, en willekeurige moorden en martelingen gericht op burgers.

De Romeinse keizer Augustus richtte in 27 v.Chr. de zogeheten Praetoriaanse Garde op als zijn persoonlijke lijfwacht. Binnen de kortste keren vormde ze een elitekorps dat veel macht naar zich toetrok.

De Garde was betrokken bij de moord op keizer Caligula in 41, en zorgde ervoor dat Claudius hem opvolgde. Na de moord op keizer Pertinax in 193 bood de Garde de keizertitel aan de hoogste bieder aan: Julianus.

Hij betaalde elk lid van de Garde de enorme som van 25.000 sestertiën, maar kreeg geen waar voor zijn geld: negen weken later werd hij afgezet en omgebracht.

Het korps van de Janitsaren werd in de 13e eeuw opgericht en vormde lange tijd de elitetroepen van de Ottomaanse sultan. Het bestond uit christelijke slaven die op jonge leeftijd ontvoerd waren en getraind werden om oorlog te voeren.

De soldaten stonden erom bekend dat ze prima uit de voeten konden met pijl-en-boog, vuurwapens en artillerie, en vooral in de 16e eeuw waren ze heer en meester op de slagvelden van Europa en het Midden-Oosten.

Mettertijd verwierven de Janitsaren veel macht. Ze konden de sultan afzetten en hadden een goed leven. In 1826 waren er 130.000, en ondanks hun hoge soldij deden ze niet erg meer hun best als soldaten.

Sultan Mahmoud II ontbond het korps op bloedige wijze: hij lokte een opstand uit onder de Janitsaren en doodde 4000 van hen. De rest werd geëxecuteerd of verbannen.

Het Vreemdelingenlegioen staat bekend om zijn ijzeren discipline en unieke saamhorigheid. In 1948 werd het '2e Régiment Étranger de Parachutistes' opgericht, dat alle andere eenheden moest overtreffen.

Het opereerde vanuit Algerije, maar al vanaf 1949 werden de soldaten naar onder meer Vietnam, Tsjaad, Zaïre en Afghanistan gestuurd.

Al vanaf het begin gold de training van het '2e REP' als de hardste ter wereld, en de leden van het regiment zeggen dat ze beter zijn dan andere elitekorpsen doordat ze geen burgerleven hebben naast hun militaire carrière.

Toen de Duitse tankgeneraal Erwin Rommel in 1941 met zijn Afrikakorps oprukte, hadden de Engelsen een bijzondere troef in handen: de Long Range Desert Group.

Dit korps was in 1940 opgericht als een piepkleine eenheid die verkenningstaken moest uitvoeren achter de Italiaanse linies in Noord-Afrika.

De legerleiding dacht dat Nieuw-Zeelandse boeren het best tegen het leven in de Libische woestijn konden, en zij vormden dan ook samen met Britten uit Rhodesië de kern van de drie kleine patrouille-eenheden.

Toen de Duitsers voet in Afrika zetten, werd de LRDG sterk uitgebreid. Het korps observeerde de Duitse troepenbewegingen vanuit de bergen. Rommel moest toegeven dat de LRDG 'meer schade aanrichtte dan enige andere vergelijkbare Britse eenheid'.

Nu lijken ze nog het meest op een toeristische attractie als ze in hun bonte uniformen voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome staan. Maar paus Julius II haalde in 1502 de Zwitserse Garde naar Rome omdat de soldaten tot de beste van Europa behoorden.

Om dezelfde reden bestond er ook een Franse Zwitserse Garde die de paleizen van de koninklijke familie bewaakte. Op 10 augustus 1792 verdedigden 900 Zwitserse Gardisten de Tuilerieën in Parijs, waar de koning verbleef.

Zo'n 600 van hen kwamen bij de gevechten om, en de overlevenden bezweken later alsnog aan hun verwondingen of sneuvelden bij de onlusten in september dat jaar. De commandant van het paleis, Karl Joseph von Bachmann, belandde op 3 september 1792 onder de guillotine.

Vanaf 1927 mochten Zwitserse staatsburgers niet meer in buitenlandse legers dienen - met uitzondering van het Vaticaan.

Toen de Duitse tankgeneraal Erwin Rommel in 1941 met zijn Afrikakorps oprukte, hadden de Engelsen een bijzondere troef in handen: de Long Range Desert Group.

'Als een man zegt dat hij niet bang is om te sterven, liegt hij, of is hij Gurkha,' zou de Indiase veldmaarschalk Sam Manekshaw hebben gezegd.

De Gurkha's zijn een volk dat in de bergen op de grens van India en Nepal leeft, en toen de Britten oorlog met het rijk van de Gurkha's voerden tussen 1814 tot 1816, raakten zo onder de indruk van hun moed dat ze besloten een speciale eenheid van Gurkha's in het leven te roepen voor de moeilijkste klussen.

De Geneefse Conventie verbiedt het gebruik van huursoldaten, maar maakt een uitzondering voor het Vreemdelingenlegioen en de Gurkha's. Er bestaat dan ook nog steeds een Britse eenheid van Gurkha's, die onder andere in de Falklandoorlog van 1982 werd ingezet - maar geen enkel schot loste.

Toen in 1952 de Amerikaanse Special Forces werden opgericht, was er veel te doen over hun hoofddeksels. De leden droegen de petten en helmen van hun oorspronkelijke eenheden, en dat zag er natuurlijk niet netjes uit.

Steeds meer soldaten zetten echter de groene baretten op die de Engelse commandotroepen in 1942 gingen dragen, en met name bij eenheden die in Duitsland dienden werd dit de norm, ook bij officiële gelegenheden.

Maar in Fort Bragg in North Carolina, de thuisbasis van de Special Forces, viel dit gebruik niet in goede aarde. In 1957 werden de groene baretten zelfs verboden, en pas in 1961 werd de kwestie opgelost.

In september stond het Pentagon de groene baretten toe, en toen president John F. Kennedy op 12 oktober Fort Bragg bezocht, stond hij erop dat alle soldaten een groene baret zouden dragen.

Sindsdien worden de Special Forces ook wel Groene Baretten genoemd. Ook commando's uit Nederland, België, Groot-Brittannië, Australië en Frankrijk dragen groene baretten met een iets andere tint.

Oorspronkelijk waren ze monniken die in de 11e eeuw naar Jeruzalem gingen om zieke en gewonde kruisvaarders te verzorgen.

Maar de johannieten gingen de pelgrims ook beschermen, en zo werden ze onderdeel van de militaire elite. De orde bouwde een aantal burchten, waaronder de indrukwekkende Krak de Chevaliers in het huidige Syrië.

Toen de Orde van de Tempeliers in 1314 werd ontbonden, namen de Johannieten veel bezittingen van de tempelridders over, en ze beleefden hun finest hour op Malta, dat ze in de 16e eeuw tegen de Ottomanen beschermden.

De leden van de Orde van Malta, zoals de orde nu heette, waren uitstekende vestingbouwers en mariniers, en pas in 1798 moesten ze Malta opgeven toen Napoleon binnenviel. Vandaag de dag is de Orde van Malta een humanitaire organisatie, die onder meer in een aantal landen ambulancediensten verzorgt.

Azteken die hogerop wilden komen in het leven, werden jaguarkrijger. Zij vormden de elitetroepen van het leger, gingen voorop in alle veldslagen en waren de enige professionele soldaten. Maar het was niet makkelijk om bij het korps te komen.

Een 15-jarige jongen met ambitites ging naar een speciale school, waar hij krachtproeven moest afleggen en laten zien dat hij een zeer hoge pijngrens had.

En als hij eenmaal gewone soldaat was geworden, moest hij 11 vijanden gevangennemen om lid te mogen worden van de jaguarkrijgers. De Azteken vonden het doden van vijandelijke soldaten maar slordig.

In 1942 zetten de geallieerden een speciale eenheid op die in winterweer moest kunnen opereren. Een van de hoofddoelen was de zwaarwaterinstallatie van de Duitsers bij Rjukan in het bezette Noorwegen.

Bij het samenstellen van de brigade werkten de VS samen met buurland Canada, want dat land had veel geschikte kandidaten: houthakkers, jagers en mensen die in de wildernis woonden.

De Devil's Brigade bestond uit 1600 man, en de keiharde training werd in recordtempo doorlopen. Intussen was de actie in Noorwegen echter opgeschort, en de winterspecialisten werden dan ook ingezet in warmere oorden als Italië en Frankrijk.