Tribune de l'Art
Napoleon, dood

Hoe stierf Napoleon op Sint-Helena?

Moord, kanker of vergiftiging. Een van de machtigste mannen van Europa, Napoleon, stierf in 1821 in ballingschap op een afgelegen eiland – en sindsdien is de dood van de 51-jarige generaal in nevelen gehuld.

Zo’n 1850 kilometer van het vasteland, op het afgelegen eiland Sint-Helena in de Atlantische Oceaan, blies Napoleon op 5 mei 1821 zijn laatste adem uit.

De ooit zo machtige Franse generaal was verbannen door de Britten na zijn nederlaag in de Slag bij Waterloo in 1815.

Maar na bijna zes jaar was Napoleons lichaam op – en sindsdien is de doodsoorzaak van de 51-jarige gewezen keizer een geliefd discussieonderwerp van historici en complotdenkers.

De officiële doodsoorzaak, zoals opgetekend door Napoleons lijfarts, was maagkanker, wat strookt met de symptomen en het feit dat Napoleons vader aan dezelfde ziekte stierf.

Toch doen theorieën de ronde dat Napoleon werd vergiftigd, omdat analyses van zijn haar een verhoogd gehalte arsenicum laten zien.

Critici wijzen er echter op dat arsenicum in die tijd in veel alledaagse producten voorkwam – zo is ontdekt dat het behang in Napoleons huis op Sint-Helena arsenicum bevatte.

Bovendien bleek uit een analyse in 2008 dat het haar van Napoleon al veel arsenicum bevatte voordat hij op het eiland aankwam.

Napoleons död

Napoleon var omgiven av tjänare och några av sina mest lojala officerare när han dog på Sankt Helena 1821.

© Wellcome Images

Theorie: Parfum deed Napoleon de das om

Een vergezochtere theorie stelt dat Napoleon zichzelf om zeep geholpen kan hebben met parfum. Hij gebruikte ruim 20 jaar lang zo’n drie flesjes per dag en overgoot zichzelf mogelijk met hormoonverstorende stoffen die zijn immuunsysteem verzwakten.

Vandaag de dag zijn de meeste experts het erover eens dat Napoleon stierf aan kanker – zoals zijn dokter al had vastgesteld.

Zijn dood werd echter waarschijnlijk bevorderd door een cocktail van giftige stoffen die de ex-keizer in zijn laatste jaren als medicijn kreeg toegediend – waaronder kwik.

Napoleons grootste overwinningen

Begin 19e eeuw was Napoleon de machtigste man van Europa. Dankzij zijn strategische inzicht was hij vrijwel onverslaanbaar op het slagveld en kon hij zijn troepen motiveren en de zwakke punten van de vijand ten volle benutten.

Napoleon
© Public Domain

SLAG BIJ RIVOLI

Jaar:
1797
Plaats:
Italië

Ook als jonge generaal betoonde Napoleon zich al een militair genie tijdens zijn Italiaanse campagne. Bij Rivoli was hij het Oostenrijkse leger te slim af met een combinatie van snelle manoeuvres en geconcentreerde aanvallen – een kenmerk van zijn tactiek. De overwinning maakte de weg vrij voor de Franse bezetting van Noord-Italië.

Napoleon
© Public Domain

SLAG BIJ MARENGO

Jaar:
1800
Plaats:
Italië

Nadat hij de Alpen was overgestoken, hing Napoleon een vernederende aftocht boven het hoofd toen de Oostenrijkers hem terugdreven bij Alessandria. Maar met zijn tactische inzicht en steun van reservetroepen wist Napoleon het tij te keren en bewees hij nogmaals de beste strateeg van Frankrijk te zijn.

Napoleon
© Public Domain

SLAG BIJ AUSTERLITZ

Jaar:
1805
Plaats:
Tsjechië

Napoleon was in de minderheid tegen een coalitie van Russische en Oostenrijkse troepen en veinsde een terugtrekking om de vijand in de val te lokken. Dat bracht de coalitie in een kwetsbare positie, waarop Napoleon met volle kracht aanviel en een verpletterende overwinning behaalde, die de Franse heerschappij over Europa verstevigde.

Napoleon
© Public Domain

SLAG BIJ JENA-AUERSTEDT

Jaar:
1806
Plaats:
Duitsland

In twee veldslagen op dezelfde dag behaalde Napoleon een monsterzege. Bij Jena leidde hij persoonlijk zijn troepen en hakte hij een groot deel van het Pruisische leger in de pan. Bijna gelijktijdig versloeg een ander Frans leger iets verderop de rest van de Pruisische troepen. Hierop kon Napoleon Berlijn binnentrekken.