Na de val van het Chinese keizerrijk in 1912 wedijverden twee politieke partijen om de macht in China: de nationalisten (Kwomintang) en de communisten. In de jaren 1920 werden beide gesteund door de jonge Sovjet-Unie.
In 1927 liet de nationalistische leider Chiang Kai-shek een bloedbad aanrichten onder communisten in Shanghai. De nationalisten waren veel sterker, en in 1934 vluchtten de resten van het communistische leger naar het noorden.
Tijdens die tocht, die bekendstaat als de Lange Mars, greep Mao Zedong de macht in de partij. Gedurende een groot deel van de Chinese Burgeroorlog maakten de communisten gebruik van guerrillatactieken om de sterkere nationalisten te bestrijden.
Toen Japan in 1937 China binnenviel, vochten de strijdende partijen tijdelijk samen tegen hun gezamenlijke vijand.
Mao versterkte echter zijn greep op het platteland, en toen de Tweede Wereldoorlog voorbij was, kon hij nieuwe offensieven tegen de nationalisten beginnen. In 1949 vluchtte Chiang Kai-shek naar Taiwan.
Chaos na val van het keizerrijk
Het Chinese keizerrijk was een groot deel van de 19e eeuw in zichzelf gekeerd geweest, en de industrialisatie kwam pas in de 20e eeuw op gang.
Toen hadden de Europese grootmachten al veel invloed op de Chinese handel. Na de val van de laatste keizer in 1912 brak er een periode van chaos aan, waarin krijgsheren elkaar bevochten.
De nationalistische beweging onder leiding van Sun Yat-sen kwam uiteindelijk als sterkste bovendrijven. Hij werd gesteund door Sovjetleider Jozef Stalin, maar ook de groeiende communistische partij kreeg steun uit Rusland.
De communistische partijtop was tot de Lange Mars trouw aan Moskou, maar sloeg een nieuwe weg in toen de kersverse leider Mao Zedong de boeren van het platteland boven de fabrieksarbeiders stelde.
Onder Mao Zedong versloegen de communisten de nationalisten.
En toen?
Na de overwinning in de Chinese Burgeroorlog in 1949 is Mao Zedong de onbetwiste leider van China. En met steun van zijn trouwe bondgenoot Zhou Enlai verdedigt hij die positie tot zijn dood in 1976.
1949
Op 1 oktober roept Mao Zedong de Volksrepubliek China uit.
1958
Mao lanceert de Grote Sprong Voorwaarts. Als onderdeel daarvan collectiviseert hij de landbouw en dwingt hij boeren in de staalindustrie te werken.
De campagne leidt tot een hongersnood, waardoor er zo’n 50 miljoen Chinezen omkomen. Wie de Grote Sprong Voorwaarts bekritiseert, gaat de cel in.
1966
In een toespraak kondigt Mao de Culturele Revolutie aan om af te rekenen met conservatieve en contrarevolutionaire elementen in de Chinese samenleving.
In de jaren die volgen worden zeker een half miljoen mensen vermoord.
Begin jaren 1970 neemt de chaos af, maar pas in 1976, als Mao sterft en zijn handlangers opgepakt worden, gaat er een frisse wind waaien en krijgt de vrije markt een impuls.