In deze tijdlijn krijg je het overzicht van de belangrijkste data in de Amerikaanse Burgeroorlog.
Hier ontdek je ook welke staten voor het Noordelijke en het Zuidelijke kamp vochten en bekijk je de portretten van degenen die de voornaamste rollen speelden tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.
Welke staten vochten tegen elkaar?
Vier categorieën voor deelstaten en regio’s
Van de Noordelijke en Zuidelijke Staten in de Amerikaanse Burgeroorlog heb je vast wel eens gehoord. De verhoudingen tussen de Amerikaanse deelstaten lagen echter wel iets ingewikkelder dan dat.
Noordelijke Staten
Maine, New York, New Hampshire, Vermont, Massachusetts, Connecticut, Rhode Island, Pennsylvania, New Jersey, Ohio, Indiana, Illinois, Kansas, Michigan, Wisconsin, Minnesota, Iowa, Californië, Nevada en Oregon.
Zuidelijke Staten
Texas, Arkansas, Louisiana, Tennessee, Mississippi, Alabama, Georgia, Florida, South Carolina, North Carolina en Virginia.
Grensstaten
Delaware, West Virginia, Kentucky en Missouri.
In de grensstaten was slavernij nog steeds legaal, maar de vier staten zaten wel in ‘de Unie’.
Nog geen staten
Een aantal gebieden in Noord-Amerika waren tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog nog geen staten.
TIJDLIJN over de Amerikaanse Burgeroorlog
1861
9 februari 1861
De Geconfedereerde Staten van Amerika (CSA) worden opgericht, met Jefferson Davis als president.
Jefferson Davis had eerder de VS gediend als officier, minister van Oorlog en senator.
4 maart 1861: Lincoln wordt president
In Washington wordt Abraham Lincoln van de Republikeinse Partij ingehuldigd als 16e president van de VS.
Aan het begin van de Amerikaanse Burgeroorlog in 1861 had Abraham Lincoln de slavernij nog niet afgeschaft. Dat gebeurde pas in januari 1883.
Abraham Lincoln was een succesvolle en welbespraakte advocaat. Vlak nadat hij de 16e president van de VS was geworden, brak de burgeroorlog uit.
12 april 1861: Aanval op Fort Sumter
Zuidelijke troepen vallen Fort Sumter, voor de kust van South Carolina, aan. Er breekt een burgeroorlog uit.
15 april 1861
Lincoln roept 75.000 soldaten bijeen en vraagt Robert E. Lee als bevelhebber van het Noordelijke leger. Lee doet het niet.
17 april 1861
Virginia sluit zich aan bij de Zuidelijke staten. In korte tijd volgen Arkansas, Tennessee en North Carolina.
19 april 1861
Lincoln roept de blokkade van de Zuidelijke havens uit. Dit voorkomt dat het Zuiden tijdens de oorlog bevoorraad wordt.
Om de import en export van het Zuiden te dwarsbomen, blokkeerde president Lincoln in 1861 de Zuidelijke zeehavens.
Lincolns blokkade belemmerde ook de export van de Zuidelijke Staten. Het werd een belangrijke economische factor in de Amerikaanse Burgeroorlog.
20 april 1861: E. Lee wordt de hoogste generaal
Robert E. Lee verlaat het Noordelijke leger en wordt de hoogste generaal bij het leger en de marine van de Confederatie.
21 juli 1861: Eerste Slag bij Bull Run
De Zuidelijke staten behalen bij Bull Run in Virginia een beslissende zege. Lincoln erkent dat de oorlog lang kan gaan duren.
1 november 1861: George B. McClellan wordt opperbevelhebber
Lincoln benoemt de relatief onervaren George B. McClellan tot opperbevelhebber van het Noordelijke leger.
8 november 1861
De US Navy houdt twee ambtenaren van het Zuiden op weg naar Engeland tegen. De Britten dreigen met oorlog.
Abraham Lincoln wilde niet in een oorlog met de Britten verzeild raken. Na twee weken liet hij de gevangenen vrij.
BEKIJK OOK: Tijdlijn over de Tweede Wereldoorlog
1862
31 januari 1862
Abraham Lincoln, president van de Noordelijke staten, laat alle grondtroepen en de zeemacht het Zuiden aanvallen.
6 februari 1862: Slag om Fort Henry
De Noordelijke generaal Ulysses S. Grant verovert het belangrijke Fort Henry en 10 dagen later Fort Donelson.
Op 6 februari 1862 wordt Fort Henry aangevallen door Noordelijke kanonneerboten.
Fort Henry moest de scheepvaart op de rivier de Tennessee controleren. De Noordelijke Staten konden na de verovering wapens en proviand vervoeren via het water.
8 maart 1862
Het Zuidelijke pantserschip de Virginia vernietigt twee vijandelijke houten boten. In één klap zijn schepen van hout achterhaald.
11 maart 1862
President Lincoln ontslaat McClellan als opperbevelhebber en neemt zelf diens taak als legerleider op zich.
6 april 1862
Het Zuidelijke leger verrast Grants troepen bij Shiloh. In twee dagen vallen er 23.000 doden, meer dan in alle vorige oorlogen van de VS.
De Slag bij Shiloh was de tot dan toe dodelijkste veldslag van de Amerikaanse Burgeroorlog. Op de illustratie is te zien hoe de twee legers elkaar bestormen.
Media in de Noordelijke Staten bekritiseerden generaal Grant omdat hij volledig verrast werd door de tegenstanders.
24 april 1862
17 schepen van het Noorden veroveren de grootste en belangrijkste haven van het Zuiden, New Orleans.
31 mei 1862: Slag bij Seven Pines
Bij de Slag bij Seven Pines wil de Zuidelijke generaal Joseph E. Johnston net de vijand vermorzelen, als hij zwaar gewond raakt.
Tijdens de Slag bij Seven Pines vielen er 11.000 slachtoffers (doden, gewonden en gevangenen). Een enorm aantal, maar nog relatief laag vergeleken met sommige slagen die in de Amerikaanse Burgeroorlog nog zouden volgen.
25 juni 1862
De noordelijke generaal McClellan rukt op naar Richmond, de hoofdstad van het Zuiden, maar moet zich terugtrekken.
11 juli Henry W. Halleck wordt opperbevelhebber
Na vier maanden als opperbevelhebber draagt Lincoln de verantwoordelijkheid over aan Henry W. Halleck.
29 augustus 1862 Tweede Slag bij Bull Run
55.000 soldaten van het Zuiden verslaan 75.000 Noordelijke soldaten in de tweede slag bij Bull Run.
4 september 1862
Met een leger van 50.000 man zet generaal Robert E. Lee een offensief in tegen het Noorden.
17 september 1862: Slag bij Antietam
Lee stuit bij de Antietam op de Noordelijken. Het wordt met 26.000 doden de bloedigste dag uit de Amerikaanse geschiedenis.
Noordelijke troepen tijdens de slag bij Antietam
22 september 1862
President Abraham Lincoln stelt de Emancipatieproclamatie op. Die leidt op 1 januari 1863 tot afschaffing van slavernij.
De Emancipatieproclamatie van president Abraham Lincoln.
Op 22 september wordt de proclamatie gepresenteerd. Daarmee werden de slaven in de Unie bevrijd.
7 november 1862
Lincoln ontslaat generaal McClellan met de woorden: ‘Als u het leger niet wenst te gebruiken, wil ik het graag lenen.’
13 december 1862
Het Noordelijke leger verliest de Slag bij Fredericksburg. ‘We hadden net zo goed de hel kunnen proberen in te nemen’, zei een soldaat.
De Slag bij Fredericksburg van 1862 werd door de soldaten herdacht als één grote slachtpartij van Noordelijke soldaten.
1863
1 januari 1863
resident Lincoln gelast vrijlating van alle slaven, in het Noorden en in het Zuiden, en roept zwarten onder de wapenen.
3 maart 1863
De Noordelijke staten voeren de dienstplicht in voor mannen van 20-45 jaar. Voor 300 dollar kunnen rijken zich vrijkopen.
1 mei 1863: Slag bij Chancellorsville
De troepen van generaal Lee verslaan een veel groter Noordelijk leger bij de Slag bij Chancellorsville in Virginia.
BEKIJK OOK: Tweede Wereldoorlog: Opmaat, verloop en einde
De Slag bij Chancellorsville werd later bekend als de beste van de vele veldslagen van de Zuidelijke generaal Robert E. Lee tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.
10 mei 1863
Stonewall Jackson, een belangrijke generaal der Zuidelijken, sterft. ‘Ik ben mijn rechterhand kwijt’, verzucht generaal Lee.
28 juni 1863
Lincoln stelt George G. Meade aan het hoofd van the Army of the Potomac, het grootste leger van de Unie. Meade is de 5e in één jaar.
1 juli 1863: Slag bij Gettysburg
De krijgskansen keren voor de Zuidelijken: ze verliezen de slag bij Gettysburg – een van de bloedigste van de burgeroorlog.
De Slag bij Gettysburg was met 50.000 doden, gewonden en vermisten een van de bloedigste slagen uit de Amerikaanse Burgeroorlog.
4 juli 1863
De Zuidelijke soldaten in Vicksburg geven zich over aan generaal Grant. Hierdoor zijn de Zuidelijke troepen in tweeën gedeeld.
13 juli 1863
Betogingen tegen de dienstplicht in New York verworden tot een geweldsorgie tegen willekeurige zwarte inwoners.
19 september 1863: Slag bij Chickamauga
Generaal Braxton Bragg van de Zuidelijken verslaat William Rosencrans’ leger in de slag bij Chickamauga in Tennessee.
19 november 1863: Gettysburg-speech
Lincoln houdt zijn Gettysburg-speech van twee minuten, waarin hij zegt verder te regeren door het volk, met het volk en voor het volk.
1864
9 maart 1864
President Lincoln benoemt generaal Ulysses S. Grant tot opperbevelhebber van de verenigde legers van de Noordelijken.
3 juni 1864: Slag bij Cold Harbor
Een tactische misser kost 7000 Uniesoldaten het leven in een bloedige veldslag bij Cold Harbor, Virginia.
Slag bij Cold Harbor.
De Noordelijke generaal Ulysses S. Grant was erop gebrand te winnen, en dus ging hij voor een frontale aanval. Die mislukte en bezorgde generaal Robert E. Lee zijn laatste grote overwinning in de Amerikaanse Burgeroorlog.
2 september 1864
Uniegeneraal P.H. Sheridan neemt de grote stad Atlanta in de Zuidelijke staat Georgia in, die hij laat plunderen en platbranden.
8 november 1864
Lincoln wordt gekozen als president van de VS. De kandidaat voor de Democraten, George B. McClellan, delft het onderspit.
21 december 1864
Generaal Sheridans troepen bereiken de stad Savannah na een 400 kilometer lange plundertocht vanuit Atlanta.
1865
31 januari 1865
Het Congres van de Verenigde Staten neemt een amendement op de grondwet aan om de slavernij in alle staten af te schaffen.
3 februari 1865
De Zuidelijke vicepresident Alexander Stephens ontmoet Lincoln om over vrede te onderhandelen. Ze komen er echter niet uit.
4 maart 1865
Lincoln wordt weer voor vier jaar president van de VS. Bij zijn inauguratie pleit hij voor ‘rechtvaardige en blijvende vrede’.
25 maart 1865
Generaal Lee start zijn laatste offensief met een aanval op Grants troepen bij Petersburg in Virginia, maar moet zich terugtrekken.
2 april 1865
Generaal Grant doet een tegenaanval. De Zuidelijke troepen worden uit Petersburg en de hoofdstad Richmond verjaagd.
9 april 1865: De oorlog eindigt in Appomattox Court House in Virginia
Generaal Lee draagt zijn leger over aan generaal Grant in Appomattox Court House in Virginia. De oorlog is officieel ten einde.
Generaal Robert E. Lee en generaal Grant bezegelen met een handdruk het einde van de burgeroorlog.
14 april 1865: Booth schiet Lincoln dood
In een schouwburg wordt president Abraham Lincoln doodgeschoten door John Wilkes Booth, aanhanger van de Zuidelijke staten.
De Zuidelijke John Wilkes Booth wil de burgeroorlog in de VS opnieuw aanwakkeren. Daarom vermoordt hij president Lincoln in een theater.
6 december 1865
Het 13e amendement op de grondwet wordt door het Congres bevestigd. Daarmee is de slavernij officieel opgeheven.
Hoe heetten de kampen in de Amerikaanse Burgeroorlog?
De belangrijkste spelers tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog
Abraham Lincoln (1809-1865)
Als zoon van een ongeletterd timmerman had Abraham Lincoln een lange weg te gaan naar het Witte Huis.
Hij was echter erg begaafd, en vrijwel zonder officiële opleiding werd hij lid van de Wetgevende Vergadering van de deelstaat Illinois en een gewild advocaat.
Lincoln won een reeks spectaculaire zaken en door zijn redenaarstalent wist hij in 1860 presidentskandidaat te worden.
Hij leed zijn leven lang aan depressies, maar hij bestreed deze met humor en stond bekend als een zeer geestig man.
Jefferson Davis (1808-1889)
President van de Confederatie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog
Jefferson Davis was tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog president van de Geconfedereerde Staten. Na de oorlog zat Davis twee jaar voor landverraad, maar hij werd nooit veroordeeld of aangeklaagd.
Tijdens de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog werd Davis een nationale held vanwege zijn talent voor strategie en zijn zege bij de Slag bij Buena Vista (1847). Na zijn thuiskomst nam Davis zitting in de senaat, waar hij al snel verantwoordelijk werd voor alles rondom het leger.
In 1851 stelde Davis zich verkiesbaar als gouverneur, maar hij verloor. In 1853 werd Davis minister van Oorlog, en versterkte hij het leger en de kustwacht. Davis verliet de post in 1857 en werd weer senator, en dat bleef hij tot 1861.
Op 19 februari werd Jefferson Davis uitgeroepen tot president van de Geconfedereerde Staten van Amerika (CSA).
General Ulysses S. Grant (1822-1885)
De grootste generaal van de Noordelijke Staten
Ulysses S. Grant, de meest prominente Noordelijke generaal van de Amerikaanse Burgeroorlog, werd na afloop ervan, in 1869, verkozen tot 18e president van de VS en dat bleef hij tot 1877.
Tijdens de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog in 1846-1849 bleek Ulysses Grant erg moedig. Na de oorlog stond hem een grootse militaire carrière te wachten, maar die liep hij mis door een gerucht over een alcoholprobleem. Het gerucht achtervolgde Grant, maar tijdens de burgeroorlog had men hem opeens wel nodig.
Lincoln benoemde Grant in 1864 tot opperbevelhebber van het Noordelijke leger. Grants aanvallende stijl maakte van hem een volksheld. Met die status op zak werd de generaal in 1869 president van de VS, in welke hoedanigheid hij tot 1877 probeerde de verdeelde natie te verenigen.
General Robert E. Lee (1807-1870)
Generaal voor de confederatie
De meest toonaangevende en succesvolle Zuidelijke generaal tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.
Robert E. Lee was deel van de aristocratie van Virginia. Bij het uitbreken van de Amerikaanse Burgeroorlog maakte Lincoln de ervaren soldaat opperbevelhebber van het Noorden. Maar Lee bedankte. Hij was principieel tegen slavernij, maar koos ervoor zijn thuisstaat Virginia te volgen toen die met de VS brak.
Lee zorgde als Zuidelijke generaal voor een offensieve strategie. Dat leverde grote zeges op, maar ook veel slachtoffers.
Slachtoffers in de burgeroorlog per jaar
Door al die bloedige slagen tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog kromp het aantal getrainde soldaten. Onder de 21 miljoen inwoners van het Noorden en 9 miljoen in het Zuiden − van wie 4 miljoen slaven − vielen er 1,3 miljoen slachtoffers.