Wie was Columbus?
Hij is een van de bekendste mannen in de wereldgeschiedenis, maar we weten weinig over hem. Wat bewoog een weverszoon ertoe om de wereld te verkennen?

Columbus’ dagboek is verdwenen. Wat we nu over hem weten, is grotendeels afkomstig van de aantekeningen van zijn zoon.
Geen van de circa 600 inwoners van het Spaanse havenstadje Palos zou de augustusavond in het jaar des Heren 1492 ooit vergeten. Het was elf uur ’s avonds, maar ondanks het late tijdstip was het druk in de haven. Op het water lagen twee karvelen en een wat groter vrachtschip voor anker. Tussen de drie schepen en de kade voeren kleinere boten met vaten zoet water, beschuiten, gedroogde vruchten en gezouten vlees. Proviand en manschappen moesten voor middernacht aan boord zijn, luidde het bevel.
De opperbevelhebber van de kleine vloot was Christoffel Columbus, en het doel van de reis was om de onbekende westelijke oceaan over te steken naar het mythische Azië. Een onmogelijke reis, dacht iedereen, behalve Columbus – een buitenlander die met zijn bijna bovennatuurlijke vertrouwen in het project en in eigen capaciteiten voor de ruim 90 Spaanse bemanningsleden nog geheimzinniger was dan het reisdoel.
Om zes uur ’s morgens van de derde augustus – een halfuur voor zonsopgang – keerde het tij eindelijk en kon Columbus het bevel geven om uit naam van Jezus de zeilen te hijsen. Kort daarna stevenden de drie schepen de haven van Palos uit om ‘een route ...’ te volgen waarvan, zo stond het in Columbus’ scheepsjournaal: ‘… we niet weten of iemand anders die ooit heeft bevaren’.
Columbus verborg zijn verleden
Iedereen kent nu het verhaal van de zeevaarder Columbus die in 1492 India gevonden dacht te hebben. Het bleek een nieuw continent te zijn: Amerika. Maar van Columbus weten we ook dat hij een mysterie was en nog steeds is. Zijn leven in de jaren vóór zijn reis over de Atlantische Oceaan is grotendeels onbekend en niemand weet bijvoorbeeld wanneer en hoe hij het idee kreeg de
Atlantische Oceaan over te steken. Historici hebben diverse geboorteplekken in gedachten, en zeker 20 plaatsen in Spanje en 15 in Italië beweren dat hij in die stad ter wereld kwam. Bovendien zag men van alles in hem: Spanjaard, Portugees, Fransman, Duitser, Ier, Rus, Engelsman en Armeniër. Volgens een zeer omstreden theorie was hij een Amerikaan: een nakomeling van de
Vikingen uit het zogenoemde Vinland in Noord-Amerika die naar Europa was teruggevaren en daarna weer vertrok om zijn eigen continent ‘te ontdekken’.
De oorzaak van de verwarring is dat Columbus en zijn zoon Hernando, die na zijn vaders dood diens biografie schreef, niet veel vermeldden over het verleden van de familie. Het weinige wat ze wel vertellen is in vele gevallen verzonnen. Zo beweert Hernando dat de familie afstamt van de Romeinse consulfamilie Colón, dat Columbus had leren navigeren na een studie aan de universiteit van Padua en dat hij niet de eerste admiraal van de familie was. Dit zijn waarschijnlijk allemaal producten van een rijke fantasie; zo leek de familie Columbus voornamer dan ze was.
Betrouwbare historische documenten wijzen er echter op dat Columbus werd geboren in het Italiaanse Genua als zoon van een eenvoudige wolwever. Veel wetenschappers vragen zich nu af waarom Columbus zoveel moeite deed om zijn verleden te verbergen. En hoe kwam een wolweverszoon op het idee de Atlantische Oceaan over te steken?