Hypnosemoorden baarden wereldwijd opzien

Bij de kassa wacht een bode van de krant Land og Folk tot hij geholpen wordt, en bij het raam praat bankdirecteur Arnold Wisbom met een netjes geklede man.

Plots wordt er tegen het plafond geschoten en duikt iedereen op de grond. Hardrup laat zijn pistool zakken en rent naar de kassa. Hier gooit hij een tas voor de kassier Kaj Møller neer, die over het randje van de toonbank gluurt.

‘Rustig blijven. Stop het geld in de tas,’ beveelt Hardrup vanachter de bivakmuts.

Maar in plaats van de kassa te openen, deinst Kaj Møller geschrokken terug. Hardrup richt en schiet op de kassier, die in de borst wordt geraakt. Hij valt dodelijk gewond op de vloer. De overvaller wendt zich tot directeur Wisbom.

‘Handen omhoog. Doe het geld in die tas,’ schreeuwt Hardrup naar hem.

Verlamd van schrik aarzelt Wisbom een fataal moment, en een nieuw schot klinkt. De directeur zakt in elkaar, in zijn hart geraakt. Dan wordt Hardrup bevangen door paniek. Hij vergeet de hele map en stormt de straat op.

Door het schelle alarm van de buitendeur drommen nieuwsgierige mensen samen op de stoep voor de bank, en een van hen probeert de overvaller pootje te lichten.

Hardrup ontwijkt het been en schreeuwt boos tegen hem: ‘Wegwezen of ik schiet!’ Dan springt hij op zijn fiets en steekt de straat over.

Als een andere fietser mensen ‘Houd de dief’ hoort roepen, snijdt hij Hardrup de weg af. De fietsen haken in elkaar en vallen om. Hardrup laat zijn pistool vallen, maar pakt het weer op en fietst rustig verder in de smeltende sneeuw.

Moordenaar komt geen 400 meter ver

Hardrup slaat een zijstraat in, maar wordt door een andere getuige op veilige afstand gevolgd. Op nog geen 400 meter van de bank zet de overvaller de fiets bij Griffenfeldsgade nr. 38 en gaat hij een huis in.

De getuige – een 20-jarige loodgietersleerling – wil de gang in gluren om zich ervan te vergewissen dat de overvaller niet via de achteruitgang naar buiten glipt. Maar als hij de deur opent, staat hij oog in oog met Hardrup, die zijn pistool grijpt en sist: ‘Naar buiten!’

Als de politie even later in de Griffenfeldsgade arriveert, wijst de loodgietersleerling naar het portiek waar de overvaller zijn toevlucht heeft gezocht.

De politie houdt de deur in de gaten en als Hardrup enkele minuten daarna naar buiten komt, wordt hij aangehouden. Tussen twee agenten in wordt hij naar een politieauto afgevoerd, uitgejouwd door de menigte.

‘Schiet hem dood. Oog om oog, tand om tand,’ roept een van de toeschouwers.

Tot de verbazing van de agenten zwaait en glimlacht de jongeman naar de menigte. Nog groter is de verwarring als Hardrup arriveert op het politiebureau en alles bekent.De moordenaar is heel afwezig tijdens het verhoor, als in een trance, merken de agenten. Hij beweert dat zijn ‘beschermengel’ hem tot de overval heeft aangezet.

Pas later komt aan het licht dat deze beschermengel zijn vroegere celgenoot uit de gevangenis is, die zich heeft weten te bekwamen in het hypnotiseren. Al snel halen de ‘Hypnosemoorden uit Kopenhagen’ overal ter wereld de krantenkoppen.

Nazi wil Scandinavië verenigen

Toen Palle Wischmann Hardrup op 3 december 1922 ter wereld kwam, zag het er goed voor hem uit. Zijn ouders waren welgesteld en hun tweelingzonen groeiden op in een villa in een buitenwijk met bedienden.

Zijn vader was bedrijfsleider van een fabriek, maar hield loodvergiftiging over aan zijn werk, en toen ging het bergafwaarts. Doordat hij niet meer kon werken, moest het gezin verhuizen naar een schamel appartement in de arbeiderswijk Valby.

Zijn moeder deed een zelfmoordpoging en de tiener Palle raakte steeds meer in zichzelf gekeerd. Tijdens de Duitse bezetting van Denemarken werd de 17-jarige Palle lid van de NSU, een nazistische jeugdbeweging waar flink gedrild werd.

Hier voelde hij zich thuis, en tijdens de oorlog werd hij lid van het gehate Schalburg-korps en het Hipo-korps, die de Duitsers hielpen de Denen te onderdrukken en verzetsstrijders op te sporen.

Hardrup had de visie dat hij op een dag een Groot-Scandinavië zou stichten met zichzelf als leider. In Duitse dienst gaan beschermde hem in ieder geval tegen wat hij het meest vreesde: het communisme.

Toen Denemarken in mei 1945 werd bevrijd, moest Hardrup 14 jaar de gevangenis in wegens landverraad, dus daar ging zijn visie van Groot-Scandinavië. Anderhalf jaar later ontmoette hij in de gevangenis in de Deense plaats Horsens zijn ‘beschermengel’, Bjørn Schouw Nielsen.

Schouw Nielsen was zeven jaar ouder dan Hardrup en een veelpleger. Tijdens de oorlog perste hij bijvoorbeeld Deense bedrijven af door te dreigen ze op te blazen. Hij had zowel een Deense politieman als een Duitse soldaat overvallen en tijdens de aanval verwond.

Vervolgens werd Schouw Nielsen spion voor de Duitsers en gaf hij Deense verzetsstrijders aan, waar hij na de bevrijding van het land 12 jaar gevangenisstraf voor kreeg.

Hardrup is een makkelijke prooi

Het leven in de bak ging Hardrup niet in de koude kleren zitten. Het was een deprimerend vooruitzicht om de rest van zijn jonge jaren achter de tralies te moeten zitten, dus hij vluchtte weg in zijn verbeelding. Het idee van een Groot-Scandinavië met hem als leider liet hem niet los, maar het was niet genoeg om de moed erin te houden.

‘Ik voelde me helemaal alleen, alsof ik in een duikerklok op de bodem van de zee zat,’ vertelde hij later.

Het enige lichtpuntje tijdens de dagen in de gevangenis van Horsens was Schouw Nielsen. De mannen kwamen er al gauw achter dat ze hun interesse in het verkennen van de geestelijke en spirituele wereld deelden.

Ze mochten samen naar een tweepersoonscel, en tot aan hun proefverlof in 1949 experimenteerden ze met het hypnotiseren van elkaar en het beoefenen van yoga. Op de brits in de kale, geelgeverfde cel kreeg Schouw Nielsen Palle Hardrup in zijn macht door middel van hypnose – een macht die in 1951 twee levens zou kosten.

Overdag werkten de twee misdadigers samen in een kleine gevangeniswerkplaats zonder andere gevangenen die zich in hun gesprekken konden mengen, en ’s avonds hypnotiseerde Schouw Nielsen zijn jongere vriend in hun cel.

Dag en nacht zat de hypnotiseur Hardrup op de lip. Na een aantal maanden was Schouw Nielsen klaar om zijn plan in praktijk te brengen. Terwijl hij deed alsof hij in een hypnotische trance was, kwam hij zogenaamd in contact met een beschermengel, die hij X noemde.

Eerst droeg de beschermengel Hardrup op de banden te verbreken met de andere gevangenen met wie hij af en toe sprak.Hoe meer Hardrup afgezonderd raakte, hoe meer macht Schouw Nielsen over hem kreeg.

Het volgende bevel luidde dat Hardrup de correspondentie met zijn broer en ouders moest staken, en ook nu gehoorzaamde hij. Met de beschermengel kon Schouw Nielsen alles voor elkaar krijgen. Nu loerde hij op een kans om de vruchten te kunnen plukken van de vele uren werk met zijn celgenoot.

Van celgenoot tot geldautomaat

In oktober 1949 kwamen Hardrup en Schouw Nielsen op proef vrij vanwege de algehele amnestie voor landverraders uit de Tweede Wereldoorlog.

Hardrup zocht op de tweede dag van zijn vrijheid Schouw Nielsen alweer op en liet zich overhalen zijn spaargeld te investeren in een gezamenlijk bedrijf, dat via postorders in hypnose zou onderwijzen. Toen dat niets werd, gingen ze in een fabriek werken.

De beschermengel beval Hardrup zijn salaris te delen met Schouw Nielsen. Van een weekloon van 200 kroon (zo’n 30 euro nu) mocht hij 35 kroon houden, maar nog was het niet genoeg voor Schouw Nielsen, die de beschermengel liet zeggen dat Hardrup geld van vrienden en familie moest lenen en afstaan als hij twee à drie keer per week langskwam voor een hypnotische behandeling.

Schouw Nielsen zorgde er ook voor dat Hardrup met een van zijn kennissen trouwde – misschien om haar geld uit de zak te kunnen kloppen via zijn hypnotische greep op haar man. Tegen de politie verklaarde Bente Hardrup later dat ze verbijsterd was dat haar Palle zo in de ban was van Schouw Nielsen. De partner van haar man mengde zich in alles – ook in hun geldzaken.

Ze vroeg haar man daarom het contact te verbreken, maar dat gebeurde niet. In plaats daarvan sleepte Schouw Nielsen Hardrup naar de kroeg, zodat ze ongestoord met elkaar konden praten.

Als de twee mannen de stad in gingen, betaalde Hardrup telkens de rekening. En als hij niet meeging, nam Schouw Nielsen vaak een taxi van de kroeg naar zijn vriend om geld op te halen waarmee hij de kroegbaas kon betalen.

Hardrup vertelde zijn vrouw dat hij zijn salaris goeddeels in de oprichting van een nieuwe partij stak, en dat hij op de avonden die hij met Schouw Nielsen doorbracht partijwerk verrichtte. Dat de vriend zijn camera en horloge geleend en verpand had, hield hij wijselijk voor zich.

Al snel besefte Schouw Nielsen dat hij niet genoeg geld kon verdienen aan het echtpaar Hardrup om zijn wilde nachtleven te financieren. Maar toen kreeg hij een idee: hij kon Hardrup onder hypnose een bank laten beroven.

Zo kon hij in één keer duizenden kronen bemachtigen in plaats van de 20, 50 of 100 kronen die hij normaal van Hardrup kreeg.

Op een zomerdag nam Schouw Nielsen het echtpaar Hardrup mee naar het strand van Charlottenlund Fort ten noorden van Kopenhagen. De twee kameraden gingen naar het water om even onder elkaar te zijn, waar de beschermengel Hardrup liet weten waar hij het geld zou moeten verstoppen na de bankoverval.

Op weg naar huis van het strand wist het duo Bente te lossen, waarna ze omkeerden en naar het bos terug fietsten.

Schouw Nielsen wees Hardrup een struik aan waar hij het geld in moest leggen – goed verpakt. Tijdens de hypnose van de volgende dagen herinnerde de beschermengel Hardrup er herhaaldelijk aan hoe hij de bank aan de Hvidovrevej moest beroven.

En eindelijk was de tijd voor Schouw Nielsen aangebroken waarop hij zijn op afstand bestuurbare overvaller op pad kon sturen.

20.000 kroon is nog niet genoeg

Op 23 augustus 1950 deed Hardrup alsof hij ziek was en bleef hij thuis. Toen Bente naar haar werk was vertrokken, fietste hij naar een woningblok tegenover de bank. In het portiek deed hij een zonnebril op en kamde hij zijn haar glad met brillantine om moeilijker herkenbaar te zijn.

De overval vond plaats in een roes, waar Hardrup zich later nauwelijks iets van herinnerde – hij zwaaide met een pistool, kreeg geld en vluchtte per fiets.

Een paar honderd meter van de bank zette hij de fiets neer, hield een taxi aan en reed naar het bos Charlottenlund. Onderweg stopte hij om een stuk pakpapier te kopen om het geld in te wikkelen.

Schouw Nielsen kreeg ruim 20.000 kroon en Hardrup mocht 20 kroon houden om zijn uitgaven te dekken.

De beschermengel hield zich een tijdje gedeisd, maar na een halfjaar was voor Schouw Nielsen het feestje voorbij dat hij met het geld gevierd had. Er moest snel een nieuwe en grotere overval op touw worden gezet.

In januari 1951 begonnen de voorbereidingen voor de overval op de Landmandsbanken. Schouw Nielsen zei dat ‘de beschermengel niet helemaal tevreden was met de laatste overval’ en stuurde Hardrup eropuit om een nieuwe zonnebril, een bivakmuts en een pistool te kopen.

Schouw Nielsen liet hem zien waar de bank was en waar hij het geld moest verstoppen. Onder intensieve hypnose kreeg Hardrup instructies voor het uitvoeren van de overval en, zeker zo belangrijk, het vergeten van Schouw Nielsen als er iets misging.

Bij een arrestatie mocht hij zijn celgenoot niet noemen of zich door anderen laten hypnotiseren. In plaats daarvan zou hij doen alsof hij in diepe trance was als hij de afgesproken antwoorden zou geven.

Om de beschermengel nog meer macht over Hardrup te geven, hielden ze een oprichtingsvergadering voor de partij waar Hardrup van droomde. Aanwezig waren Hardrup, Schouw Nielsen en een oude nazi, die ze uit de tijd van het Hipo-korps kenden.

In het programma van hun Deense Nationaal-Communistische Partij (DNKP) stond dat de partij arbeiders zou bevrijden van slavernij, waardoor ze meer tijd kregen voor spirituele verdieping. De werkdag zou worden verkort tot twee uur, Scandinavië werd verenigd en er zou een kanselier met dictatoriale bevoegdheden worden aangesteld.

Centraal in het programma stond de oprichting van een vloot moderne viskotters die belangrijke onderzoekers als Niels Bohr zou evacueren bij een inval door de Sovjet-Unie.

Toen ze alleen waren, bracht Schouw Nielsen Hardrup nog eens onder hypnose en zei hij dat alles nu van Hardrup afhing. Alles in dit leven en het volgende stond of viel met Hardrup. Als hij faalde, kon zijn beschermengel hem niet meer redden van de eeuwige teloorgang.

Nog eens prentte Schouw Nielsen Hardrup in dat hij het bij een arrestatie moest hebben over de beschermengel en de partij.

Fiets is een blunder

Op vrijdag 30 maart 1951 kopten de Deense kranten met de dubbele moord in de Landmandsbanken.

‘De bankmoordenaar was een Hipo-man op proefverlof,’ schreef een van de kranten. Het motief was niet verrijking, maar ‘geld inzamelen voor een betere samenleving’.

Een andere krant meldde dat Hardrups medegevangenen in Horsens hem maar ‘een fantast’ vonden. Dit beeld werd bevestigd toen de politie Hardrups appartement doorzocht en er zijn zelfgemaakte propagandamateriaal voor de DNKP vond, plus een schrift getiteld ‘Volgens de grote wetten’.

VIDEO: Bekijk de trailer van The Guardian Angel

Daarop stond een naam: Bjørn Schouw Nielsen. Diezelfde dag verscheen er een man bij de politie die zijn fiets terugvroeg. De dienstdoende agent keek op toen de man zijn naam noemde: Bjørn Schouw Nielsen.

De agent stelde hem wat vragen, maar kreeg geen andere antwoorden dan dat Hardrup zijn fiets had geleend. Voor de zekerheid koos de agent ervoor om de mysterieuze man met de priemende blik maar even vast te houden.

Of de hypnotiseur zijn fiets echt kwam halen of alleen maar probeerde te achterhalen of Hardrup zijn naam had genoemd, is niet bekend. Maar hij zou er zeker spijt van krijgen dat hij bij de politie langs was gegaan.

Tijdens het verhoor van Schouw Nielsen een dag later kon de politie bewijzen overleggen dat Hardrup vlak voor de overval in een appartement van de seniele tante van Schouw Nielsen zat.

Ook waren er bewijzen dat Schouw Nielsen een magazijn had gekocht voor het pistool dat werd gebruikt om de moorden te plegen, en daarom namen ze hem in voorlopige hechtenis. Toen de pers gewag maakte van een mogelijke samenzwering, meldden zich 40 getuigen uit de staatsgevangenis in Horsens.

Ze zwoeren allemaal dat Schouw Nielsen zijn vriend als een marionet had bestuurd via hypnose, en dat Hardrup onder meer zijn medegevangenen negeerde als ze tegen hem praatten. De politie moest nu onderzoeken of het mogelijk was om iemand onder hypnose een moord te laten plegen – en of Schouw Nielsen een hypnotiseur was.

Schouw Nielsen liegt over hypnose

Na de eerste 14 dagen voorlopige hechtenis kwam Schouw Nielsen opnieuw voor de rechter. De politie presenteerde een getuigenverklaring onder ede van een gevangene die had verteld dat hij op een avond Schouw Nielsen in zijn cel bezocht terwijl Hardrup daar in diepe trance zat.

De getuige verklaarde dat hij Hardrups ene ooglid had opgetild en hem hard in het oog had geblazen, maar dat de man geen krimp had gegeven. Schouw Nielsen ontkende dat hij iemand had gehypnotiseerd – hij had alleen yoga met zijn celgenoot beoefend en, zoals hij betweterig te berde bracht:

‘Yoga en hypnose hebben zoals bekend mag worden verondersteld niets met elkaar te maken.’

Vervolgens las de politie de verklaring van Bente Hardrup voor, die twee dagen na de moorden verhoord was. Ze had de indruk dat ‘haar echtgenoot zich in bepaalde opzichten volledig liet leiden door Schouw Nielsen’. De voorlopige hechtenis werd nog eens verlengd.

Tijdens het verdere onderzoek vond de politie een schets van een postkantoor, waarschijnlijk het volgende doelwit voor een hypnoseoverval. Toen de politie Schouw Nielsen te verstaan gaf dat ze dankzij de schets op een spoor zat, verzon hij onmiddelijk een leugen om niet met nog een overval in verband te worden gebracht.

Volgens Schouw Nielsen had Bente Hardrup de schets gemaakt. Zelf had hij hem verscheurd en tegen zijn naïeve vriend Palle gezegd:

‘Wat een weerzinwekkend wijf, dat ze zo’n schets voor haar echtgenoot maakt.’

Daarop legde de politie de intacte schets voor Schouw Nielsen neer, die zijn verklaring ter plaatse aanpaste. Nu had van hij de schets gehoord, maar hem vergeten. Onder zware druk liet de man een nieuw ballonetje op: hij dacht dat zijn voormalige celgenoot krankzinnig was.

Toen hij in de gevangenis zat, had hij niet gemerkt dat Hardrups wilde ideeën en kleurrijke fantasieën op waanzin duidden – misschien zaten ze allebei in een gevangenispsychose.

Schouw Nielsen deed zich bovendien te dom voor om Hardrup te kunnen manipuleren.

Hij begreep bijvoorbeeld niet veel van wat er tijdens de oprichting van de DNKP in zijn appartement werd gezegd, beweerde hij.

Psychiater hypnotiseert Hardrup

Daarop werd de psychiater Max Schmidt erbij gehaald om te onderzoeken of Hardrup ze allemaal op een rijtje had en verantwoordelijk kon worden gehouden voor zijn daden.

De moordenaar vertoonde bijvoorbeeld geen enkel berouw wegens het vermoorden van twee onschuldige mannen, en de politie wilde weten of hij een afgestompte misdadiger was of een geesteszieke persoon die niet wist wat hij had gedaan.

Toen Schmidt de tweevoudige moordenaar daarna hypnotiseerde, sprak die lang over zijn beschermengel. Hij noemde de geest X en vertelde over diens ‘directe contact met mij’. Hij legde ook uit dat de beschermengel hem had opgedragen de overval te plegen.

Zoals Schouw Nielsen had gedicteerd, vertelde Hardrup over de Nationale Communistische Partij van Denemarken en zijn belangrijke taak om Scandinavië te verenigen.‘Het lijdt geen twijfel dat de man op vrije voeten blind en zonder scrupules zou gehoorzamen aan elke opdracht van de beschermengel,’ aldus Max Schmidts beoordeling.

Maar of die beschermengel Schouw Nielsen was, kon hij niet vaststellen. In mei 1951 moest de politie Schouw Nielsen laten gaan wegens gebrek aan bewijs.

De psychiater gaf het geërgerd op en schreef in zijn rapport in december 1951 dat Palle Hardrup gestoord was en in een inrichting voor psychopaten behoorde te zitten. Schmidt verwierp zijn hypnosetheorie niet, maar kon haar niet bewijzen.

Toen Hardrup begreep dat hij geestesziek was verklaard, was de tweevoudige moordenaar blijkbaar zo geschokt dat Schouw Nielsen zijn grip op hem verloor. Of anders kwam hij – meer dan een maand na de moorden – uit zijn trance en kon hij de werkelijkheid weer onder ogen zien.

Langzaam werden de gevolgen van de hypnosesessies in de gevangenis hem duidelijk. In december schreef Hardrup een nieuwe en volledig gewijzigde bekentenis van de roofoverval die twee bankmedewerkers het leven kostte.

De verklaring werd tijdens de kerstdagen van 1951 in twee schriften opgetekend en kreeg in de pers de naam ‘de schriftbekentenis’. Hardrup gaf toe Max Schmidt ‘bewuste leugens en verklaringen’ te hebben opgedist en zei dat de hypnosetheorie wel degelijk waar was.

Bjørn Schouw Nielsen was de beschermengel X. In hun cel had hij ‘het briljantste idee gekregen dat ooit in een misdadigersbrein was ontstaan’ – een ander hypnotiseren om bankovervallen te plegen, zodat hij kon voorzien in zijn behoefte aan drank en vrouwen. De kranten kopten ermee.

‘Werd bankrover onder hypnose en vermoordde twee bankmedewerkers,’ schreef Politiken op 8 januari 1952.

Berlingske Tidende vervolgde met ‘Beschermengel liet hem de moorden begaan,’ terwijl Information vaststelde: ‘Zelfs nette mensen kunnen onder hypnose doden.’

Tegen Information verklaarde de hypnosedeskundige dr. Gunnar Kelstrup dat Hardrup tijdens de overval niet onder hypnose was, maar zich in een zogeheten posthypnotische staat bevond, waarin hij alles deed wat Schouw Nielsen hem tijdens de voorafgaande hypnose had bevolen.

Beklaagden houden onschuld vol

Vanwege de ‘schriftbekentenis’ werd Schouw Nielsen weer in hechtenis genomen. Hij verklaarde Hardrup nog eens voor gek, maar uit nieuw psychiatrisch onderzoek bleek dat de overvaller niet ongeneeslijk gek was, maar klaar voor een psychiatrische behandeling. Pas op 16 juni 1954 kwam de zaak voor de rechtbank.

De zaal zat bomvol toeschouwers en om ervoor te zorgen dat Schouw Nielsen niet opnieuw in contact kwam met Hardrup en hem kon beïnvloeden, stonden er rijen agenten tussen de twee beklaagden in.

Hardrup werd beschuldigd van twee overvallen en de dubbele moord. Schouw Nielsen was het brein erachter en had hem ertoe aangezet, luidde de aanklacht.

‘Ik heb het gedaan, maar ik ben niet schuldig,’ zei Hardrup toen hem naar een reactie op de aanklacht werd gevraagd.

‘Niet schuldig. Het is allemaal pure onzin,’ antwoordde Schouw Nielsen op dezelfde vraag.

Een maand lang volgden de toeschouwers ademloos het gebakkelei van de advocaten, de deskundigen en de twee beklaagden.De hypnosetheorie was het grootste strijdpunt. De getuige-deskundige van de officier van justitie, huisarts en psychiater legde voor de rechtbank uit dat Bjørn Schouw Nielsen hypnotische experimenten met Palle Hardrup had uitgevoerd.

De getuige-deskundige van de verdediging, arts en hypnosespecialist, wees erop dat krankzinnigen vrijwel niet te hypnotiseren waren. Hardrup was dus niet gek, en verantwoordelijk voor zijn handelingen.

Op 17 juli 1954 viel het vonnis, en journalisten in binnen- en buitenland typten erop los. De Los Angeles Times schreef: ‘Deen krijgt levenslang voor bankovervallen onder hypnose.’

Een paar dagen later bereikte de zaak Australië, en The Sun-Herald kopte: ‘Gehypnotiseerd om te moorden.’

Schouw Nielsen kreeg levenslang omdat hij Hardrup middels hypnose had aangezet tot roof en moord, terwijl Hardrup werd veroordeeld tot levenslang met tbs.

Het vonnis trok wereldwijd aandacht – nog nooit was iemand veroordeeld omdat hij een ander een moord had laten plegen via hypnose.

De meeste buitenlandse deskundigen achtten het moorden onder hypnose overigens onmogelijk.

Schouw Nielsen vocht het vonnis aan en beweerde dat de politie Palle Hardrup onder had druk gezet om de schriftbekentenis te schrijven voor strafvermindering.

Nog steeds twijfelen de deskundigen: Was de hypnose het werk van een louche hypnotiseur of sleurde een gek zijn onschuldige celgenoot mee in zijn val?