Op de verlaten landweg over de hei bij het dorpje Bagshot in Zuid-Engeland is het in de jaren 1660 niet pluis. Het oudere echtpaar dat op een dag per koets onderweg is, wordt er dan ook omsingeld door gemaskerde ruiters. In hun rijtuig ligt 400 pond aan gouden munten, en dat geld zijn ze nu geheid kwijt.
Maar dan gebeurt er iets onverwachts. Een van de ruiters opent de deur van de koets en steekt vriendelijk zijn hand uit. ‘Mag ik u verzoeken om de volgende dans, mevrouw?’ vraagt hij beleefd.
Beduusd loopt de vrouw met hem mee, en ze maken samen een dansje op de hei.
Na afloop wil de ruiter 100 pond hebben. ‘Als betaling voor het vermaak,’ zegt hij plagerig, waarna hij met zijn twee kompanen in een stofwolk verdwijnt.
‘Hij leefde voor drinken, gokken en dames.’ De schrijver Alexander Smith, 1742
De naam van het adellijke echtpaar is niet overgeleverd, maar die van de struikrover wel. Claude Duval was een van de brutaalste highwaymen uit de Engelse geschiedenis.
Overvallers hebben vrij spel
Claude Duval werd in 1643 geboren in Normandië. Zijn vader was molenaar, maar zijn familie zou oorspronkelijk van adel zijn geweest. In ieder geval had Duval genoeg goede manieren om in de smaak te vallen bij de Engelse edelen en officieren die hij ontmoette nadat hij op zijn 14e zijn ouderlijk huis had verlaten om zich in Parijs te vestigen.
Claude Duval vormde de inspiratie voor romantische ideeën over edele struikrovers.
De Engelse officieren waren uitgeweken naar Frankrijk toen er een burgeroorlog uitbrak tussen aanhangers en tegenstanders van de koning, die van 1642 tot 1651 woedde en koning Karel I de kop kostte. In 1660, toen de monarchie was hersteld onder Karel II, keerden ze terug. En Duval, die als bediende voor hen had gewerkt, ging mee.
In Engeland nam Duval het er goed van. ‘Hij leefde voor drinken, gokken en dames,’ schreef iemand later. Chronisch geldgebrek was het gevolg, maar daar vond Duval iets op. Onder de nieuwe koning had de adel het goed, en aristocraten pronkten met hun sieraden, goud en dure horloges.
‘Ben je man, let dan op je geld; ben je vrouw, let dan op je hart.’ Grafschrift van Duval
Omdat Engeland nog geen politie kende, hadden misdadigers vrij spel. Op de landwegen krioelde het van de struikrovers, die te paard koetsen tot stoppen dwongen en leegroofden.
Duval bleek een geboren highwayman. Hij gebruikte liever geen geweld: zijn charme was zijn wapen. Mannen sprak hij met respect aan, en vrouwen overlaadde hij met complimenten en vleierijen, terwijl hij hun sieraden en goud in zijn zakken stak.
Het verkeerde slachtoffer
‘Hij was mooi, en zijn gevatheid viel in de smaak bij de dames,’ luidde een 18e-eeuwse beschrijving. Maar zijn gedrag hoorde bij zijn uitgekookte plan. De autoriteiten zouden vast niet achter zo’n beleefd heerschap aangaan, dacht Duval.
Een tijdlang ging het goed, maar toen maakte Duval een fout. In het bos bij Windsor Castle bond hij een man vast en stal hij 59 gouden munten van hem. ‘Als compensatie voor het ongemak,’ merkte hij op.
Duval zou nog rondspoken in zijn lievelingskroeg, The Holt Hotel in Steeple Aston.
Maar deze man, Roper, was niet zomaar iemand. Hij zorgde voor de jachthonden van de koning en was diens vertrouweling. Woedend deed hij zijn beklag bij het hof, en er werd onmiddellijk een forse beloning op het hoofd van Duval gezet.
De struikrover stak over naar Frankrijk, maar keerde terug toen zijn geld op was.
De lange arm der wet strekte zich echter naar hem uit, en in de kroeg Hole-in-the-Wall in Londen werd de beleefde overvaller opgepakt. Op 17 januari 1670 werd hij berecht en ter dood veroordeeld.
Vrouwen deden huilend een beroep op de koning, maar die was onvermurwbaar. Op 21 januari werd Duval opgehangen. Zijn reputatie als rokkenjager volgde hem in het graf. Op zijn steen in Covent Garden staat:
‘Aan degene die dit leest: ben je man, let dan op je geld; ben je vrouw, let dan op je hart.’