Butler ontsprong de dans drie keer
In 1884 werd Groot-Brittannië opgeschrikt door de wrede moord op de 68-jarige Emma Keyse. Haar butler werd voor deze daad veroordeeld tot de galg. Maar toen gebeurde er iets geks.
John Lee had vastgezeten voor diefstal, maar werd toch als butler aangesteld door een oudere dame.
Het geluid van knarsend metaal steeg op uit de vloer van het schavot. De beul trok uit alle macht aan de hendel die het luik moest openen waardoor John Lee zou vallen.
‘Is het voorbij?’ vroeg de dominee zonder zijn ogen te openen.
De gerechtsarts riep vertwijfeld uit: ‘In godsnaam, dit moet nu ophouden!’
Vanaf het schavot was de ademhaling van de veroordeelde door de kap op zijn hoofd te horen.
De strop zat nog om zijn nek. Het was een mistige dag in 1885 in Zuid-Engeland, plaats van handeling de Exeter-gevangenis, en het publiek verloor langzamerhand zijn geduld.
Er rende een groepje verslaggevers uit het gebouw. ‘Ze kunnen die man niet ophangen! Ze hebben het wel drie keer geprobeerd, en hij is nog niet dood’, riep een van de journalisten.
Veroordeeld voor moord
Een paar maanden eerder was de 20-jarige John Lee ter dood veroordeeld voor de moord op zijn werkgever, de 68-jarige Emma Keyse.
De oude vrijster had de laatste jaren in het vissersdorpje Babbacombe Beach in Zuid-Engeland gewoond.
Miss Keyse was erg op de jongeman gesteld, hoewel hij gevangen had gezeten voor de diefstal van een paar zilveren kandelaars van zijn vroegere baas. Ze had zich daarom over hem ontfermd en hem aangenomen als haar butler.
Rond 3 uur ’s nachts op 15 november 1884 waren de drie dienstmeisjes van Emma Keyse wakker geworden van rook. Het vuur greep om zich heen in de eetkamer, waar Emma Keyse dood op de grond lag.
Haar schedel was ingeslagen en haar hals doorgesneden. Als laatste was het slachtoffer overgoten met lampolie en in brand gestoken.
Kort daarna werd John Lee voor de moord aangehouden. Hij was de enige man in het huis, en hij had een vleeswond in zijn rechterarm.
Zijn verklaring was dat hij een ruitje had ingeslagen om de rook te laten ontsnappen.
Bovendien sprak zijn verleden als misdadiger niet in zijn voordeel en had hij kort voor de moord over zijn lage loon geklaagd.
Zelfs voor die tijd was de rechtszaak een farce. De advocaten van Lee riepen geen getuigen op, en het mes en de vleesbijl die voor de moordwapens door moesten gaan, kwamen niet overeen met de verwondingen.
De butler werd slechts veroordeeld op indirect bewijs.
‘Ik ben geschokt over het onwaardige voorval bij de terechtstelling van Lee. Het zou te gruwelijk zijn om hem nu ter dood te brengen.’ De bede van koningin Victoria voor John Lee.
Luik weigert dienst
Tijdens het gehele proces had John Lee steeds volgehouden dat hij onschuldig was.
Toen het doodvonnis voorgelezen werd, zei hij volgens getuigen onaangedaan tegen de rechter:
‘Edelachtbare, de reden dat ik zo rustig ben, is dat ik vertrouw op de Heer, die weet dat ik onschuldig ben.’
Drie weken later werd Lee naar de galg van de Exeter-gevangenis geleid. Terwijl de dominee uit de Bijbel las, pakte de beul, James Berry, het handvat van het luik van de galg beet en trok eraan.
De toeschouwers stonden versteld. Het luik gaf wel iets mee, maar Lee stond nog.
‘Trap op het luik!’ riep Berry naar de agenten. Dat deden ze, maar het mocht niet baten.
Lee werd opzij getrokken, met de strop nog om zijn nek, om het luik te testen – het werkte prima. Nogmaals werd Lee op het luik gezet, en de beul trok opnieuw aan de handgreep.
Maar de veroordeelde bleef op zijn plek. Twee agenten haalden met een schaaf en een bijl een stukje van het luik af, en bij een nieuwe test bleek het weer goed te werken.
Lee ging nog een keer terug, en Berry trok voor de derde keer aan de hendel. Vergeefs.
Doodstraf omgezet in levenslang
Na de derde mislukte poging om hem ter dood te brengen, werd Lee naar zijn cel teruggebracht, en een dag later was het voorval voorpaginanieuws in alle Engelse kranten.
Volgens John Lee zelf had God hem gespaard.
‘Het was de hand van de Heer, die niet wilde dat het vonnis uitgevoerd werd’, schreef hij aan zijn zuster.
De dagen daarna sloeg de stemming in het land om: het volk had met John Lee te doen. Het verhaal bereikte zelfs Buckingham Palace.
De koningin, die Emma Keyse nog persoonlijk gekend had, vond het na drie pogingen wel welletjes en stuurde een telegram naar de minister van Binnenlandse Zaken:
‘Het zou te gruwelijk zijn om hem nu ter dood te brengen’, schreef ze.
De zaak-Lee werd besproken in het parlement, en de minister zette de doodstraf om in levenslange opsluiting.
Doodstraf omgezet in levenslang
Na de derde mislukte poging om hem ter dood te brengen, werd Lee naar zijn cel teruggebracht, en een dag later was het voorval voorpaginanieuws in alle Engelse kranten. Volgens John Lee zelf had God hem gespaard:
‘Het was de hand van de Heer, die niet wilde dat het vonnis uitgevoerd werd’, schreef hij aan zijn zuster.
De dagen daarna sloeg de stemming in het land om: het volk had met John Lee te doen.
Het verhaal bereikte zelfs Buckingham Palace. De koningin, die Emma Keyse nog persoonlijk gekend had, vond het na drie pogingen wel welletjes en stuurde een telegram naar de minister van Binnenlandse Zaken:
‘Het zou te gruwelijk zijn om hem nu ter dood te brengen’, schreef ze.
De zaak-Lee werd besproken in het parlement, en de minister zette de doodstraf om in levenslange opsluiting.
Door Lees gewicht zou het luik dienst geweigerd hebben.
John Lee verdween spoorloos
Levenslang betekende 20 jaar zitten, maar Lee vatte het goed op: ‘Ik hield mezelf voor dat de tijd snel zou gaan’, schreef hij vele jaren later.
Met zicht op proefverlof na 15 jaar gedroeg John Lee zich voorbeeldig in de gevangenis.
Maar hoe vaak hij ook naar het ministerie schreef, hij kwam niet op vrije voeten. En ook na 20 jaar was het duidelijk dat Lee niet vrij zou komen.
De kranten begonnen weer volop te schrijven over ‘de man die ze niet op konden hangen’, en politici en sympathisanten probeerden de minister op andere gedachten te brengen.
‘Als Lee onschuldig is, is hij de ongelukkigste man op aarde’, schreef een politicus. Hij wees erop dat Lee wel genoeg gestraft was, zelfs als hij schuldig zou zijn.
Pas in 1907, 23 jaar na het vonnis, verliet John Lee de gevangenis als een vrij man.
Hij verkocht zijn verhaal voor 240 pond – een klein fortuin – en vertrok met de noorderzon naar Amerika.
Er is niets meer van hem vernomen. Of hij schuldig was is nooit opgehelderd.