De koets ratelt door het Griekse ravijn. Het is 11 april 1870 om 16.00 uur, en voor de acht passagiers loopt een avontuurlijk tochtje ten einde.
Een van hen is de 23-jarige Frederick Vyner, zoon van de weduwe lady Mary Vyner en pas afgestudeerd aan het elitaire Eton College. Net als de anderen heeft hij die dag de omgeving verkend. Ze zijn nog maar 20 kilometer verwijderd van hun hotel in Athene. Aan weerszijden van de weg rijzen hoge, weelderig begroeide rotsen op.
Plotseling weerklinkt er een schot door de kloof en springen er horden bebaarde mannen uit het struikgewas tevoorschijn.
‘Zodra ze (de gijzelnemers, red.) hoorden dat er twee buitenlandse diplomaten bij waren, begonnen ze te springen en dansen van blijdschap.’ Josslyn Pennington, baron Muncaster, 1870
Met getrokken geweren omsingelen ze de koets en gijzelen ze de passagiers. Het drama dat volgt zal tot ver buiten de Griekse landsgrenzen bekend worden.
Gijzelingen zijn schering en inslag
De overval stond niet op zichzelf. Eind 19e eeuw was Griekenland straatarm, en het wemelde er van de bendes die reizigers ontvoerden om losgeld af te persen bij hun families.
Maar deze incidenten verliepen vaak vreedzaam, en de doorgaans rijke gijzelaars mochten vertrekken zodra het losgeld betaald was.
Aanvankelijk leek dat hier ook het geval. De twee vrouwen en een kind uit het gezelschap werden direct vrijgelaten en door een plaatselijke boer naar Athene gebracht. De vrijgelatenen kregen een briefje mee waarin 32.000 pond – 2,5 miljoen euro nu – aan losgeld werd geëist.
Engelse geschiedenisboeken beschreven de ontvoering uitgebreid. Illustratie uit 1901.
Toeristen waren makkelijke prooi
Rijkdom trok criminelen aan
Eind 19e eeuw wordt Griekenland een populaire vakantiebestemming. Rijke mannen en vrouwen reizen ernaartoe om de oude ruïnes te bewonderen. De duidelijk welgestelde toeristen trekken direct bendes aan.
Kidnappers zijn getrainde strijders
De bende die de Engelse en Italiaanse toeristen overvalt, heeft veel ervaring met wapens. Zoals de meeste Griekse bendes komt hij voort uit de paramilitaire eenheden die gevormd werden in de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog van 1821 tot 1832.
Gendarmes worden neergeschoten
De toeristen hadden een escorte van vier gendarmes te paard meegekregen. De ontvoerders schoten de twee voorste ruiters meteen neer en gijzelden de andere twee.
Dat het enorme bedrag betaald zou worden, stond vast. De gijzelaars waren Engelse en Italiaanse diplomaten en aristocraten – wat ze ook direct rondbazuinden.
Het doel was waarschijnlijk om de onderhandelingen soepel te laten verlopen. Maar helaas bereikten ze precies het tegenovergestelde.
‘Zodra ze (de gijzelnemers, red.) hoorden dat er twee buitenlandse diplomaten bij waren, begonnen ze te springen en dansen van blijdschap,’ vertelde de gijzelaar baron Muncaster later.
Van zo’n grote buit had de bende nauwelijks durven dromen. De baron werd direct naar Athene gestuurd met het bericht dat de eis nu 50.000 pond was, plus een generaal pardon voor alle bendes in Griekenland.
‘De zaak roept veel vragen op. Een ervan is of Griekenland wel mag bestaan.’ De krant ‘The Globe’, 28 april 1870
Grieken grijpen hard in
Gewoonlijk hield de regering zich buiten de bendeactiviteiten, maar de amnestie-eis kon ze niet negeren. Het antwoord was een botweg nee. In plaats daarvan stelde de regering een leger samen om de gijzelaars te bevrijden als de ontvoerders zich niet overgaven.
Intussen gingen de onderhandelingen verder. Maar op 20 april verslechterde de situatie toen de regering hoorde dat de ontvoerders de gijzelaars naar een onbekende plek wilden verplaatsen.
De soldaten kregen bevel om in actie te komen. De volgende dag vond het leger de ontvoerders bij de stad Dilessi.
De familie van gijzelaar Frederick Vyner liet de St. Mary’s Church bouwen ter nagedachtenis aan hem.
De soldaten schoten direct twee ontvoerders dood. De overgeblevenen namen wraak door een gijzelaar te doden. In het daaropvolgende vuurgevecht doodden de soldaten zes ontvoerders.
De anderen ontsnapten met de gijzelaars, die ze kort daarna een voor een doodschoten. Frederick Vyner was de laatste die stierf.
Groot-Brittannië was woedend – op de bende en op de Griekse regering. ‘De zaak roept veel vragen op. Een ervan is of Griekenland wel mag bestaan,’ schreef The Globe op 28 april.
Het land had Griekenland bijna de oorlog verklaard, maar zag ervan af toen Rusland dreigde Griekenland te hulp te komen.
Maar de Griekse autoriteiten hadden hun lesje geleerd. In de daaropvolgende maanden arresteerden en executeerden ze verschillende bendeleden, waarna het aantal ontvoeringen sterk afnam.