10 macabere massamoorden
In 1637 werden meer dan 400 mannen, vrouwen en kinderen van de Pequot-stam in Massachusetts vermoord door een groep Engelsen. Hier volgen 10 historische massamoorden, die met elkaar gemeen hebben dat onschuldige mensen een bloedige prijs betaalden.
De Pequot-oorlog tussen de Engelsen en de Pequot-stam duurde vier jaar en had tot gevolg dat de Pequot-stam bijna werd weggevaagd.
Een massamoord is de wrede moord op willekeurige mensen, en daar zijn in de geschiedenis heel wat voorbeelden van. Soms diende het bloedvergieten een doel, soms was het zinloos, maar altijd waren onschuldige burgers het slachtoffer.
Maar het begrip werd ook vaak misbruikt, omdat de grens tussen bloedbaden en andere historische wreedheden soms flinterdun is.
1. Romeinse strijd tegen bijgeloof
60 n.Chr.
Na de Romeinse verovering van Engeland in het jaar 60-61 wilde krijgsheer Gaius Suetonius Paulinus hard optreden tegen druïden, Keltische priesters, om een einde te maken aan wat hij lokaal bijgeloof noemde.
Veel druïden zochten hun heil op het Isle of Anglesey voor de kust van Noord-Wales. De Romeinse legioensoldaten waren verbijsterd toen ze de druïden op het eiland heel stil zagen staan, met opgeheven armen, maar volgens de geschiedschrijver Tacitus vermanden de Romeinen zich ‘om de moed niet te verliezen tegenover een groep krankzinnige vrouwen' en slachtten ze allemaal af.
Het bloedbad leidde tot verzet in het hele land, maar wordt beschouwd als het einde van het druïdentijdperk in het oude Engeland.
2. Ongebruikelijk antisemitisme
1066
De berberkoning Badis al-Muzaffar had de joodse Josef ibn-Naghrela, een vertrouweling, benoemd tot vizier van Granada.
De Arabische bevolking was echter niet te spreken over de arrogantie en wreedheid van Josef ibn-Naghrela en op 30 december 1066 was de maat vol. De Arabieren kruisigden de vizier en wreekten zich daarna op de joodse bevolking. Het aantal slachtoffers is niet bekend, maar wordt geschat op 4000.
Historici als Bernard Lewis noemen het Bloedbad van Grenada een pogrom, maar benadrukken eveneens dat het in de Arabische geschiedenis een ongewoon geval van anti-joods sentiment was.
3. Opstand tegen moeder kostte 60.000 levens
1182
Toen de Byzantijnse keizer Manuel I in 1180 overleed, nam zijn weduwe Xena het niet zo nauw met haar belofte om het klooster in te gaan. De macht droeg ze over aan een neef van haar zoon, de eigenlijke troonopvolger, de minderjarige Alexios Komnenos.
Rondom Alexios kwam echter een groep in opstand tegen het nieuwe bewind en toen de onlusten in 1182 de hoofdstad Constantinopel bereikten, werd het publiekelijke ongenoegen botgevierd op de Latijnse bevolking, rijke en gehate Italiaanse koopmansfamilies die Xena hadden gesteund.
Sommigen konden vluchten, maar rond de 60.000 mensen werden het slachtoffer van het bloedbad en ongeveer 4000 overlevenden werden verkocht als slaven.
Alexios werd keizer (totdat hij in 1183 door een vijand werd gewurgd), maar de massaslachting van de Latijnen was het begin van een reeks oorlogen die een eind maakte aan de glorietijd van het Byzantijnse Rijk.
10 macabere massamoorden II
Guernica ligt in puin na de Duitse bombardementen van 1937.
4. Middel tegen overbevolking
14e eeuw
486 indianen werden vermoord tijdens een bloedbad en minstens 90% was gescalpeerd. De slachtoffers waren gemarteld en mishandeld: hun tong was uitgesneden en armen en benen waren afgehakt.
Archeologen vermoeden dat de macabere vondst bij Crow Creek midden in South Dakota het resultaat was van een massamoord op een heel dorp en dat de daders van een andere stam waren.
Onderzoek van de massagraven wijst uit dat de slachtoffers al een tijdje ziek en ernstig ondervoed waren, en de theorie luidt dan ook dat dit soort bloedbaden de overbevolking in Noord-Amerika moest tegengaan, 100 jaar voordat Columbus het continent zou ‘ontdekken’.
5. Genoeg van de Basken
1615
In 1614 strandden drie Baskische walvisboten op de kust van IJsland. De IJslanders en Basken werkten samen bij de walvisvangst, dus de overlevenden mochten op het eiland overwinteren.
De lente daarop leenden de Basken een IJslandse boot, maar toen ze daarmee op walvisvangst gingen, was het geduld van de eilanders op. Ze beschuldigden de Basken ervan de boot te hebben gestolen en volgens een IJslandse wet uit 1281 mochten zij er daarom zoveel mogelijk vermoorden. In totaal 31 Basken kwamen om.
IJslandse geschiedkundigen zijn het er nog altijd niet over eens of dit als een bloedbad kan worden bestempeld, maar als dat wel zo is, is Spánverjavígin het enige in de IJslandse geschiedenis.
6. Mysterieuze bijbeluitleg
1636
‘Het licht van Gods woord schijnt over ons handelen!’ schreef kapitein John Underhill. Op 26 mei 1637 had hij als leider van een groep Engelse puriteinen een indianendorp in Massachusetts aangevallen.
Binnen een uur waren tussen de 400 en 700 mannen, vrouwen en kinderen van de Pequot-stam vermoord en was het dorp in brand gestoken.
Het bloedbad was onderdeel van de Pequotoorlog, die de Engelsen voerden omdat de stam handel dreef met de Hollanders en niet met hen. Ook de christelijke Engelsen rechtvaardigden hun daden met hun eigen interpretatie van de Bijbel.
Na het bloedbad veranderden ze de naam van de nabijgelegen rivier van het indiaanse Missituk in Mystic River.
10 macabere massamoorden III
Slachtoffers van het Wola-bloedbad tijdens de opstand in Warschau, 1944.
7. Was het een bloedbad?
1770
Amerikaanse kolonisten maakten zich kwaad over nieuwe Britse wetten die het pad effenden voor hogere belastingen en op 5 maart 1770 bereikten de protesten hun hoogtepunt tijdens de onlusten in Boston.
Drie demonstranten kwamen om toen Britse soldaten het musketvuur openden, en twee overleden later.
Die dag wordt beschouwd als een van de aanleidingen van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en is de geschiedenis ingegaan als het Bloedbad van Boston.
Moderne historici menen echter dat het woord ‘bloedbad’ hier niet op zijn plaats is, omdat de mensenmassa de soldaten aangevallen zou hebben en die dus uit noodweer handelden.
8. Duitse oefenbombardementen bij Guernica
1934
Tussen 200 en 400 burgers kwamen om toen het Duitse Condor Legion luchtaanvallen uitvoerde op het Baskische Guernica. De operatie werd ondernomen om de fascisten in de Spaanse Burgeroorlog te ondersteunen.
Maar het eigenlijke doel was waarschijnlijk om Luftwaffepiloten te trainen in terreurbombardementen, die vijf jaar later een vast onderdeel van de Duitse Blitzkrieg in de Tweede Wereldoorlog zouden worden. Door brute aanvallen op de burgerbevolking moest de moraal van de tegenstander worden gebroken.
Deze manier van vechten werd pas opgegeven in 1942 omdat de Duitsers merkten dat dit juist leidde tot burgeropstanden. Dat was ook het geval in Guernica. Basken schatten het aantal slachtoffers overigens op 1654.
9. Moorden voedden verzet
1944
Tussen de 40.000 en 100.000 Polen kwamen om toen de Duitse SS-Sturmbrigade Dirlewanger tussen 5 en 8 augustus tekeer ging in Wola, een district van Warschau.
Het was de bedoeling om de opstand in het Joodse getto te beëindigen door Poolse burgers te terroriseren, maar het resultaat was het tegenovergestelde.
Brigadechef Oskar Dirlewanger werd na de oorlog in de gevangenis van Altshausen door Poolse bewakers doodgemarteld. Verder werd er niemand gestraft voor deze wandaden, de bloedigste in de Poolse geschiedenis, die waren begaan door de brigade. Die bestond overigens uit vroegere misdadigers.
10. Triomftocht eindigde in bloedbad
1945
Het had een mooie dag moeten worden. Toen Nazi-Duitsland op 8 mei 1945 capituleerde gingen 5000 mensen in het Algerijnse Sétif triomferend door de straten. De Franse gendarmerie trok zich echter niets aan van hun boodschap het koloniale bewind te beëindigen en de optocht eindigde met schermutselingen.
De dagen erop viel de lokale bevolking Franse kolonisten aan, de zogenaamde pied noirs, waarbij 103 slachtoffers vielen. Het Franse leger werd ingezet om de orde te herstellen, maar het draaide uit op een bloedbad.
Bij luchtbombardementen, willekeurige executies, lynchpartijen en gewelddadige straatgevechten vielen ca. 6.000 dodelijke slachtoffers. Officiële Franse cijfers hebben het over 1020, terwijl Radio Cairo sprak over 45.000.
Bronnen:
http://www.snjafjallasetur.is/basque2.html
http://www.bostonmassacre.net/academic/essay3.htm
http://www.pequotwar.com/