Op 22 juli 1833 nam het Britse parlement een wet aan om de slavernij te verbieden.
Dat betekende een vrij leven voor de 800.000 slaven in de Britse koloniën. Maar slavenhouders hadden het gevoel dat ze met één pennenstreek hun rechtmatige eigendom waren kwijtgeraakt.
De nieuwe wet hield echter wel rekening met hun verlies en zorgde voor economische compensatie van de vrijgelaten slaven. Ongeveer 47.000 slavenhouders kregen opgeteld een bedrag dat nu zo’n 2 miljard euro waard zou zijn.
Regering moest lenen van banken
Het bedrag was zo’n 40 procent van de Britse begroting, en de staat moest leningen afsluiten bij steenrijke bankiers om het te kunnen betalen – en die leningen waren pas in 2015 afbetaald.
De helft van het geld ging naar de 3000 slavenhouders die in Groot-Brittannië woonden, de rest ging naar de 44.000 slavenhouders in de koloniën.
De politicus en zakenman John Gladstone kreeg het meeste geld, namelijk een bedrag van omgerekend naar nu ruim 10 miljoen euro, voor 2508 slaven op zijn negen plantages in het Caribisch gebied.
VIDEO: Waarom schaften de Britten de slavernij af?
Geen geld voor de slaven zelf
Terwijl de slavenhouders bakken met geld kregen, werden de slaven op de suiker-, katoen- en tabaksplantages niet gecompenseerd.
In 2013 stelde CARICOM – de Caribische tegenhanger van de EU – een commissie in om de Europese landen te laten betalen voor hun gebruik van slaven.
De commissie vraagt de Europese regeringen onder meer om formeel excuses aan te bieden voor hun verleden, de schulden van de landen kwijt te schelden en het opleidingsniveau in het gebied te verhogen. In 2022 bood minister-president Mark Rutte officieel excuses aan voor het slavernijverleden, maar de meeste andere EU-landen hebben dat nog niet gedaan.
