Kunsthistorisches Museum Wien
Karel II

Wat was een Habsburgse kin?

Het vorstenhuis Habsburg weigerde zijn macht en rijkdom te delen met anderen. Alles moest in de familie blijven, wat helaas leidde tot misvormde kinnen, scheve ruggengraten en missende testikels.

Het Habsburgse huis was een van de machtigste koninklijke families en regeerde eeuwenlang over onder meer Oostenrijk, Spanje, Duitsland, Italië en Portugal.

Tegenwoordig staat de dynastie vooral bekend om de zogeheten Habsburgse kin – een centenbak die het resultaat was van eeuwen van huwelijken binnen de familie om de macht en welvaart binnen het geslacht te houden.

Vooral bij de Spaanse Habsburgers stak de kin zo erg uit dat sommige familieleden niet fatsoenlijk konden eten of praten. Van de 11 huwelijken van de Habsburgers tussen 1516 en 1700 waren er maar liefst 9 tussen naaste verwanten – en dat heeft zijn sporen nagelaten.

Habsburgse-kin-Karel-V
© Thyssen-Bornemisza Museum

Toen koning Karel II van Spanje in 1700 op 38-jarige leeftijd overleed, stond in de documenten over zijn autopsie dat ‘zijn hart zo groot was als een peperkorrel, zijn longen aangetast en zijn darmen verrot en aangetast door gangreen. Hij had maar een testikel, die was gitzwart, en zijn hoofd zat vol water.’

Habsburgers werden geplaagd door inteelt

De regenten van het huis Habsburg waren efficiënte heersers en regeerden eeuwenlang met harde hand over grote gebieden. Maar als ze zich terugtrokken in hun privévertrekken hadden ze te maken met een eindeloze reeks lichamelijke en geestelijke kwalen.

Maximilian 1.
© The Yorck Project

Maximiliaan I

Jaar: 1459-1519
Titels: Hertog van Bourgondië, aartshertog van Oostenrijk, Duitse koning en keizer van het Heilige Roomse rijk

Maximiliaan leerde pas op zijn negende praten en liep mank, wat waarschijnlijk kwam door een scheve ruggengraat. Als volwassene had hij vaak perioden van depressie en angst. Hij had bovendien een centenbak en een vergrote tong.

Karl 5.
© Royal Collection

Karel V

Jaar: 1500-1558
Titels: Hertog van Bourgondië, aartshertog van Oostenrijk, koning van Spanje, Italië en Duitsland en keizer van het Heilige Roomse rijk

De Habsburgse kin van Karel V was zo erg dat hij zijn mond niet kon sluiten. Hij had waarschijnlijk ook epilepsie en viel vaak flauw. Op zijn oude dag waren zijn benen zo aangetast door gangreen dat hij niet meer kon lopen.

Kalr 2.
© Robb

Karel II

Jaar: 1661-1700
Titels: Koning van Spanje

Karel II had veel last van zijn Habsburgse kin en kon maar moeilijk praten. Daarnaast kwijlde hij vaak en door zijn vergrote tong kon hij niet kauwen. Karel was ook impotent en onvruchtbaar, en met hem stierf de mannelijke Habsburgse bloedlijn in Spanje.

Vingers genoeg, maar geen kinderen

Naast een opvallende kin werden de Habsburgers ook geplaagd door andere inteeltgerelateerde kwalen. Zo hadden meerdere familieleden bijvoorbeeld extra vingers of tenen of een scheve rug. Bovendien hadden ze te maken met onvruchtbaarheid, miskramen en doodgeboorten.

Ondanks de vele kwalen was het Habsburgse huis van de 13e eeuw tot 1918 een van de machtigste families van Europa, totdat de laatste Habsburger abdiceerde.

In 2019 bevestigde een wetenschappelijke studie de samenhang tussen inteelt en de Habsburgse kin. De onderzoekers analyseerden 66 portretten en ontdekten een duidelijk verband tussen de omvang van inteelt en de vorm van de geportretteerde kin.