Met 100 km/h scheurt de zwarte Mercedes door hartje Parijs. Prinses Diana en haar vriend Dodi Fayed worden door de snelheid in de achterbank gedrukt. Naast chauffeur Henri Paul trekt lijfwacht Trevor Reese-Jones angstig zijn veiligheidsriem strak.
De chauffeur kijkt in de spiegel om te zien of hij de paparazzi afgeschud heeft. Met het gaspedaal vol ingetrapt rijdt hij de tunnel onder het plein Place de l’Alma in.
Heel even raakt de Mercedes het contact met de weg kwijt. Henri Paul pakt het stuur stevig beet terwijl hij de controle probeert terug te krijgen. Op 31 augustus 1997 om 23 minuten over middernacht knalt de auto op de rechterwand van de tunnel.
De wagen wordt over de rijbanen geslingerd, raakt met een oorverdovende klap een betonnen pilaar en draait 180 graden. Dan staat hij stil. In de verkreukelde cabine daalt een onheilspellende stilte neer.
Voor de zwarte Mercedes weggesleept wordt, onderzoekt de Franse politie de auto waarin Diana een paar uur eerder verongelukte.
Terwijl Diana voor haar leven vecht, naderen paparazzi op motorfietsen de plaats des onheils. De hele dag zitten ze al achter de gescheiden prinses van Groot-Brittannië aan, en nu kunnen ze eindelijk dichtbij komen met hun camera’s.
Prinses Diana en Dodi krijgen een voorproefje
Negen uur eerder: Diana is de meest gefotografeerde vrouw ter wereld, maar dezer dagen is de mediahysterie zoals nooit tevoren. De prinses is net een relatie begonnen met miljardairszoon Dodi Fayed. Met het Gulfstream-vliegtuig van de familie Fayed landt het stel in Parijs.
De camera’s klikken nonstop als Diana en Dodi op de luchthaven van Le Bourget ten noorden van de stad uitstappen.
‘Die bruten laten ons nooit met rust,’ fluistert de 42-jarige Egyptenaar.
‘Wen er maar aan, darling,’ probeert Diana hem gerust te stellen. Ze wuift geduldig naar de circa 20 fotografen die bij de landingsbaan staan.
Prinses Diana en prins Charles komen in de zomer van 1981 als kersvers echtpaar uit Saint Paul’s Cathedral.
Sprookje van prinses Diana eindigde in nachtmerrie
Prinses Diana was pas 20 toen ze uitgroeide tot de darling van de Britten en de halve wereld. Maar de prins op het witte paard en de kastelen waren geen recept voor geluk.
Tijdens een pompeuze bruiloft in de Londense St Paul’s Cathedral trouwde lady Diana Spencer in 1981 met prins Charles, 13 jaar ouder dan zij. 750 miljoen tv-kijkers zagen hoe de onbekende edelvrouw het jawoord gaf aan de Britse kroonprins.
Het publiek was onder de indruk van de prachtige bruid en haar champagnekleurige jurk met een sleep van bijna 8 meter lang.
De blozende en verlegen Diana werd ‘de prinses van het volk,’ omdat haar directheid, betrokkenheid en oog voor de zwakkeren de rigide normen van het hof doorbraken.
Diana kreeg twee zonen, William en Henry (Harry), en hoewel ze zichzelf vooral als moeder zag, gebruikte ze haar populariteit om aandacht te vragen voor ruim 100 zaken, zoals het probleem van landmijnen en de stigmatisering van hiv-patiënten.
Haar huwelijk met Charles werd overschaduwd door een eetstoornis en ontrouw. In 1996 verliet ze de prins. Ondanks de scheiding bleef Diana het meest geliefde lid van de koninklijke familie.
Dodi’s lijfwacht Trevor Rees-Jones begeleidt het stel naar een zwarte Mercedes 600 die een paar meter van het vliegtuig staat. Daarachter stopt een donkergroene Range Rover met Henri Paul achter het stuur. Paul is plaatsvervangend hoofd veiligheid van het chique Hotel Ritz, dat in bezit is van Dodi’s steenrijke vader, de zakenman Mohamed al-Fayed.
De chauffeur moet eerst de vele koffers van het paar naar de stad brengen. Als de twee auto’s een paar minuten later op de snelweg rijden, hebben ze een stoet paparazzi achter zich aan.
‘Plankgas, schud ze af,’ zegt Dodi Fayed tegen de chauffeur.
Gretige fotografen jagen stel op
15.25 uur: Voor de paparazzi staat er veel op het spel: kranten over de hele wereld betalen grif voor een kiekje van het beroemde paar. Met auto’s en motorfietsen zitten ze achter Diana en Dodi aan.
De 24-jarige Romuald Rat zit achter op een Honda-motor met Stéphane Darmon aan het stuur. Terwijl Darmon de grote Mercedes probeert in te halen, schiet Rat plaatjes met zijn camera in de hoop op één schot in de roos dat hem rijk kan maken.
Prinses Diana: ‘We waren met z’n drieën in dat huwelijk.’
De Italiaanse paparazzo Mario Brenna is net miljonair geworden met een korrelige foto van Diana en Dodi in een innige omhelzing. ‘The Kiss’, zoals het sensationele plaatje heet, stond op alle voorpagina’s, en Rat wil Brenna achterna.
In een groepje van acht paparazzi zit Romuald Rat achter de zwarte Mercedes aan. De achtervolgers zigzaggen door het drukke vakantieverkeer om zo dichtbij mogelijk te komen.
Als een fotograaf de auto van Diana met 140 km/h inhaalt en ervoor op zijn remmen gaat staan, ziet Rat zijn kans schoon. De Mercedes moet remmen en Rat en de andere paparazzi kunnen ernaast gaan rijden en foto’s schieten.
Prinses Diana ontspant in het Ritz
16.30 uur: Als Dodi Diana een rondleiding heeft gegeven in de luxe Villa Windsor van zijn vader in het Bois de Boulogne arriveren de twee in Hotel Ritz in hartje Parijs. De chauffeur brengt het stel naar de achteringang, waar de directeur hen ontvangt.
Diana en Dodi worden naar de Imperial Suite gebracht, het meest luxueuze appartement van het hotel.
Een Britse agent houdt fanatieke fotografen op afstand op 12 juli 1996 – de dag dat Diana’s scheiding van prins Charles bekend werd.
Als het paar de deur van de 218 m2 grote suite achter zich heeft gesloten, loopt Diana naar het balkon en trekt ze de zware gordijnen open. Ze kijkt naar het Place Vendôme, waar een groep journalisten staat te paffen terwijl ze naar de suite staren.
Eigenlijk wilde Diana in een winkel aan de Champs-Élysées cadeaus kopen voor haar twee zonen – William van 15 en Harry van 12 – maar ze heeft er geen zin meer in en stuurt een hotelmedewerker naar de winkel.
Na een lange dag onderweg zijn Diana en Dodi moe. Ze ontspannen, drinken champagne en telefoneren met vrienden en familie vanuit hun afzonderlijke kamers in de suite.
Diana belt onder anderen haar vriend Richard Kay, een journalist van de tabloid Daily Mail.
‘Ik ben zo gelukkig,’ vertrouwt ze Kay toe, en ze vertelt dat ze zich in november wil terugtrekken uit de spotlights en stoppen met haar liefdadigheidswerk. Ze wil een rustig leven gaan leiden met Dodi.
‘Dan kan ik leven zoals ik altijd al wilde. Niet als een icoon, maar als een privépersoon,’ legt ze uit.
Diana heeft een hoge prijs betaald voor het mediacircus waar ze 24 uur per dag het middelpunt van is. Niet alle mannen zijn bereid om altijd de schijnwerpers op zich gericht te hebben.
Ondanks haar geruststellende woorden tegen Dodi maken de paparazzi Diana’s leven tot een hel. Tijdens de rechtszaak tegen een bijzonder brutale fotograaf in 1996 had ze gezegd:
‘Ik ben een gevangene in mijn eigen huis. Als deze stalking niet aan banden gelegd wordt, ben ik bang dat mijn gezondheid schade ondervindt. De beklaagde heeft zo dicht op mijn auto gereden dat we een paar keer gebotst zijn.’
Maar de paparazzi laten haar niet met rust. Roddelbladen met nieuwe foto’s van Diana vinden gretig aftrek, en er is veel te verdienen voor de fotografen.
Dodi koopt verlovingsring voor prinses Diana
18.00 uur: Terwijl Diana bij de kapper is in de schoonheidssalon van het hotel laat haar partner lijfwacht Trevor Rees-Jones komen. Hij wil iets belangrijks kopen bij een juwelier op een minuutje lopen van het Ritz, maar omdat hij anders belaagd zal worden door fotografen wil hij die 100 meter per auto afleggen.
De miljardairszoon heeft al een ring besteld bij juwelier Alberto Repossi, die het sieraad toont: een witgouden ring met een zeshoekige smaragd, vier driehoekige diamanten en de inscriptie Dis-moi Oui (zeg ja tegen me).
Hotel Ritz in Parijs was eigendom van Dodi’s steenrijke vader Mohamed Al-Fayed, die ook het chique warenhuis Harrods in Londen bezat.
Dodi vindt de ring mooi, en als de goudsmid het sieraad van ruim 16.000 euro in een paars fluwelen zakje doet, valt Dodi’s oog op een andere ring.
‘Misschien vindt ze deze mooier,’ zegt hij, en hij houdt de fonkelende ring tegen het licht.
‘Is het goed als ik ze allebei neem? Dan kan ze kiezen,’ zegt Dodi.
Eerder die zomer had Dodi zich verloofd met het Amerikaanse fotomodel Kelly Fisher, en in augustus zou de galabruiloft plaatsvinden. Maar het lot stak er een stokje voor: in juli nodigde zijn vader prinses Diana en haar zonen uit voor een vakantie in zijn zomervilla in Saint-Tropez, en toen ging het snel.
Dodi en Diana verkeerden in dezelfde jetsetkringen en waren al jaren oppervlakkige kennissen, maar in de vakantie ontstond er een heftige romance, die Dodi nu wil bezegelen met een ring.
Terug in de suite werpt Dodi nog een blik op de twee sieraden en besluit hij alleen de ring die hij had besteld te houden. Hij steekt het doosje in zijn zak en verzoekt de hoteldirecteur de andere terug te brengen.
Chauffeur slikt pillen
19.00 uur: Diana en Dodi proberen ongemerkt via de achterkant het hotel te verlaten om naar Dodi’s luxe tienkamerappartement te gaan, maar de fotografen staan al te wachten. Vanaf de stoep ziet Henri Paul het stel wegrijden, gevolgd door de Range Rover van de lijfwachten.
Als de auto met Diana en Dodi de hoek om is, kijkt de 41-jarige Paul op zijn horloge. Het is 19.05 uur, en hij vindt het mooi geweest voor vandaag.
Voordat Paul naar huis gaat, verzoekt hij zijn vervanger te bellen als Diana en Dodi anders dan hij verwacht die avond nog terug willen naar het hotel. Dan stapt hij in zijn zwarte Austin Mini en rijdt hij naar zijn appartement.
Als Diana Hotel Ritz achter zich laat, spiedt ze angstig door de achterruit naar haar achtervolgers. De gelaatsuitdrukking van haar chauffeur staat in schril contrast tot de bedrukte stemming in de auto.
De vrijgezel Henri Paul heeft een vliegbrevet en speelt in zijn spaarzame vrije tijd graag vliegsimulatorspellen. In zijn jonge jaren wilde hij luchtmachtpiloot worden, maar zijn ogen zijn te slecht. Nu heeft hij zich met hartstocht gestort op zijn baan als plaatsvervangend hoofd veiligheid bij het Ritz en chauffeur voor de vipgasten. Hij heeft altijd zijn mobiele telefoon bij zich, en de gasten mogen hem dag en nacht bellen.
Af en toe kampt Paul met depressies en alcoholisme. Zoals gewoonlijk slikt hij rond 20.00 uur de dosis Prozac- en Tiapridal-tabletten die zijn dokter heeft voorgeschreven tegen neerslachtigheid en verslaving.
Hij neemt een bad, scheert zich en belt naar het hotel om te vragen of er nieuws is over de verplaatsingen van Diana en Dodi. Hij krijgt te horen dat nog niet bekend is of het stel wil terugkeren naar het Ritz.
Dodi blaast diner met prinses Diana af
22.00 uur: Diana en Dodi hadden zich verheugd op een romantisch diner in het sterrenrestaurant Benoit Paris, maar de lijfwachten zijn bang dat ze geen moment rust zullen krijgen en raden hun aan om te gaan eten in restaurant L’Espadon in het Ritz.
Zodra Diana en Dodi op het plein voor Dodi’s appartement bij de Arc de Triomphe staan, worden ze omringd door fotografen.
‘Ploerten zijn het.’ Prinses Diana als ze de vele paparazzi bij Dodi’s huis ziet
Flitsen doorklieven het donker, en de lijfwachten moeten de opdringerige meute journalisten op afstand zien te houden terwijl ze het paar naar de auto begeleiden.
‘Dit is te gortig. Het is toch krankzinnig met al die paparazzi?’ zegt Dodi als hij eindelijk de achterbank van de wachtende Mercedes heeft bereikt.
‘Ja, ploerten zijn het,’ beaamt Diana, en ze kijkt naar de fotografen, die nauwelijks opzij stappen als de auto in beweging komt.
De persmuskieten achtervolgen de auto per motorfiets, en de Parijzenaren die een avondwandeling maken drukken zich geschrokken tegen de muren om niet geraakt te worden door de motoren die over de stoep scheuren om zo dicht mogelijk bij de Mercedes te komen.
Als Diana en Dodi om 21.52 uur aankomen bij het Ritz, staat er een ontvangstcomité van nog eens 20 paparazzi klaar, die hun lenzen in het gezicht van de vipgasten duwen.
Diana, casual gekleed in een witte broek en een zwarte blazer, rent naar de draaideur van het hotel, gevolgd door Dodi en Rees-Jones.
Ze lopen snel naar het restaurant, waar Diana een omelet met asperges en paddenstoelen bestelt als voorgerecht, en zeetong met groente in tempura als hoofdgerecht. Dodi houdt het bij gegrilde tarbot en vraagt de ober om een fles Taittinger-champagne.
Maar een paar gasten in het restaurant wekken argwaan. Op de vloer bij hun tafel staan enkele grote plastic zakken, en Dodi is bang dat het paparazzi zijn die zich voordoen als gewone gasten en hun camera’s in de tassen hebben verstopt. Hij beseft dat de geplande romantische avond nu al in het water is gevallen.
‘Brengt u het eten alstublieft naar onze suite,’ zegt hij tegen de ober, en hij spoedt zich met Diana naar de privacy van hun appartement.
Chauffeur maakt fouten
22.07 uur: Gealarmeerd door zijn medewerkers rijdt Henri Paul weer naar zijn werk. Uit bewakingsbeelden blijkt dat het hem veel moeite kost zijn auto te parkeren, al is er plek zat.
Nadat hij een tijdje heeft rondgehangen in de foyer en een paar keer op en neer is gelopen naar de eerste verdieping en de deur van de Imperial Suite, neemt Paul plaats in de hotelbar Vendôme.
VIDEO: Paparazzi achtervolgden Diana op zee
Daar zitten Rees-Jones en een andere lijfwacht te eten, terwijl de pianist Elton John-nummers speelt. Paul bestelt een ricard, een Franse pastis met anijssmaak, en een half uur later nog een.
Hij is erg onrustig en steekt de ene sigaret na de andere op. Een paar keer wipt Paul even naar buiten om te kijken hoe het daar is. De paparazzi staan er nog, en Paul lacht ze uit.
‘Jullie krijgen ons niet te pakken vanavond. Je hoeft het niet eens te proberen,’ roept hij.
Een paar minuten later steekt hij zijn hoofd weer naar buiten.
‘Over 10 minuten,’ zegt hij tegen de fotografen, en hij steekt 10 vingers op.
Dodi wil fotografen te slim af zijn
Zondag 31 augustus, 0.18 uur: Het Ritz wordt belaagd door zo’n 30 paparazzi, die om een plekje bij de hoofdingang vechten. Dodi heeft een plan bedacht om ongemerkt te ontkomen met Diana.
De zwarte Mercedes en de Range Rover waar ze al eerder mee zijn gereisd, komen bij de hoofdingang voorrijden om de paparazzi af te leiden. Ondertussen zal het stel met een lijfwacht door de achterdeur naar buiten gaan en wegrijden in een gehuurde Mercedes 280 S met Henri Paul achter het stuur.
‘Laten we gaan,’ zegt lijfwacht Trevor Rees-Jones, en om 0.18 uur begeleidt hij Diana en Dodi door de achterdeur.
Het paar neemt plaats op de achterbank van de zwarte auto, Rees-Jones gaat voorin zitten. Vanaf de bestuurdersstoel steekt Henri Paul zijn hoofd uit het raam en roept naar het handjevol paparazzi dat zich niet in de val heeft laten lokken.
‘Jullie krijgen ons deze keer niet te pakken!’ Dan geeft hij plankgas.
Dollemansrit eindigt in drama
0.23 uur: Met medicijnen en alcohol in zijn bloed scheurt Paul met 100 km/h – twee keer zo hard als toegestaan – door de hoofdstad in de richting van Dodi’s appartement, op de hielen gezeten door een groepje paparazzi.
Nerveus kijkt Diana door de achterruit naar de fotografen, die bijna naast de auto rijden. Dan moet Paul stoppen voor een rood licht, maar in een poging de persmuskieten af te schudden trekt Paul op voordat het licht groen is.
Hij slaat af naar rechts, de vierbaansweg langs de Seine op, en gaat door richting de Place de l’Alma-tunnel, terwijl hij voortdurend in de achteruitkijkspiegel kijkt.
Werd Diana vermoord door de inlichtingendienst?
Diana’s dood was geen ongeluk, zo stellen complotdenkers. Volgens de bekendste theorieën werd ze op bevel van het koningshuis vermoord door Britse geheim agenten.
Theorie: Koningshuis zette ongeluk in scène
Dodi’s vader, de nu 92-jarige Mohamed al-Fayed, beweert dat het fatale ongeluk in scène is gezet in opdracht van de Britse prins-gemaal Philip. Volgens de Egyptische miljardair wilde het hof niet hebben dat Diana met een moslim zou trouwen, die dan de stiefvader van troonopvolger William zou worden.
Theorie: Diana was zwanger
Er gaat een hardnekkig gerucht dat Diana zwanger was van Dodi Fayed en dat het in verlegenheid gebrachte Britse koningshuis geheim agenten naar Parijs stuurde. Daar zou Henri Paul gerekruteerd zijn. De Britse artsen die de sectie verrichten, stellen echter dat Diana beslist niet zwanger was toen ze stierf.
Theorie: Witte Fiat veroorzaakte ongeluk
Volgens ooggetuigen schampte een witte Fiat Uno kort voor het ongeluk de Mercedes van Diana en Dodi. Die auto is nooit gevonden, maar complotdenkers zeggen dat Britse geheim agenten de weg blokkeerden met de Fiat. Deskundigen denken niet dat een kleine Uno een zware Mercedes zou kunnen doen verongelukken.
De motorfiets met fotograaf Romuald Rat achterop probeert de auto bij te houden, maar die krijgt een steeds grotere voorsprong. Bij de ingang van de Pont d’Alma-tunnel raakt Paul plotseling de macht over het stuur kwijt. Met 105 km/h raakt de Mercedes de tunnelwand, waarna de auto over de weg schiet en aan de andere kant een betonnen pilaar ramt.
Henri Paul en Dodi zijn op slag dood, terwijl Rees-Jones zwaargewond raakt en half uit het verkreukelde autowrak hangt. Achter hem zit Diana beklemd met haar kin tegen haar borst gedrukt.
De eersten die de plaats des onheils bereiken, zijn de paparazzi, onder wie Rat. Hij springt van de motor en loopt geschokt naar het wrak met de gehavende lichamen. Dan beginnen hij en zijn collega’s foto’s te nemen.
Prinses Diana kreunt van de pijn
Om 0.26 uur verschijnt de arts Frédéric Mailliez. Hij reed toevallig door de tunnel en denkt dat Diana de grootste overlevingskans heeft. Daarom probeert hij haar leven te redden in afwachting van de ambulance.
Diana is gedeeltelijk bij bewustzijn en kreunt en jammert van de pijn.
Pas na een klein uur weten de hulpverleners Diana uit het autowrak te bevrijden, en als de ambulance om 2.06 uur arriveert bij het Pitié-Salpêtrière-ziekenhuis, heeft ze al een paar keer een hartstilstand gehad. Bewusteloos wordt ze naar de operatiekamer gebracht, waar de chirurgen een hevige bloeding in de borstholte en een gevaarlijk lage bloeddruk vaststellen.
‘We kunnen niets meer doen.’ Bruno Riou, Franse arts
Meer dan anderhalf uur lang vechten de medici voor het leven van de prinses, maar om 3.45 uur moet de arts Bruno Riou inzien dat het vergeefs is.
‘We kunnen niets meer doen,’ zegt hij, en hij zet de hartlongmachine uit. Een kwartier later, om 4.00 uur, verklaart Riou de 36-jarige Diana officieel dood.
Na het nieuws over Diana’s dood legden tienduizenden mensen bloemen voor Buckingham Palace, de beroemde Londense residentie van het Britse koningshuis.
Koninklijk huis reageerde kil
Toen het nieuws over de dood van Diana bekend was, waren de Britten in shock, en die gevoelens sloegen snel om in woede op het koninklijk huis. Boze tongen beweerden dat koningin Elizabeth geen traan had gelaten. Daarnaast weigerden de koningin en prins Charles zich uit te laten over de dood van de prinses.
De roddelpers vond het een schande dat Elizabeth de vlag niet halfstok had laten hangen op Buckingham Palace. Maar volgens het protocol mag de vlag alleen wapperen als de koningin thuis is, en toen Diana stierf, was ze in Schotland.
‘Waar is onze koningin? Waar is haar vlag?’ vroeg The Sun zich af.
De dagen na het ongeluk werden ruim een miljoen bossen bloemen neergelegd bij Kensington Palace, Diana’s residentie in Londen, en bij Buckingham Palace. Pas na vijf dagen keerde Elizabeth – onder zware publieke druk – terug naar de hoofdstad.
Ze sprak de natie in het zwart gekleed toe via de televisie en zei diep bedroefd te zijn over de dood van Diana, die ze een ‘uniek en begaafd mens’ noemde.
Bij de tunnel arresteert de Franse politie zeven paparazzi, onder wie Romuald Rat, en neemt hun fotorolletjes in beslag. Maar op de ontwikkelde foto’s was het ongeluk in de tunnel niet te zien, en de politie concludeerde later dat de fotografen niet aanwezig waren toen de auto verongelukte. De zeven worden daarom niet beschuldigd van betrokkenheid.
Tijdens de sectie van Henri Paul bleek hij een alcoholpromillage van 1,75 te hebben: drie keer de limiet in Frankrijk. Volgens de politie was Paul de enige schuldige.
Trevor Rees-Jones overleefde het ongeluk als enige. Hij had meerdere botbreuken in zijn gezicht en kan zich nog steeds niets herinneren.
MEER OVER PRINSES DIANA
Andrew Morton: Diana: Her True Story: In Her Own Words. Simon & Schuster, 2017
Christopher Andersen: The Day Diana Died, William Morrow; First Edition, First Printing, 1998
