Toen koningin Elizabeth II op 8 september 2022 op 96-jarige leeftijd overleed, had ze 70 jaar en 214 dagen op de Britse troon gezeten – de langste regeertermijn aller tijden van een Britse vorst.
In al die jaren slonk het aantal landen waarover Elizabeth regeerde doordat sommige landen de banden met Groot-Brittannië verbraken en republieken werden.
In totaal zwaaide ze de scepter over maar liefst 32 soevereine staten, waarvan er 15 Elizabeth II nog steeds als staatshoofd erkenden toen ze stierf.
Elizabeth II was koningin van Malawi van 1964 tot 1966, toen het land een republiek werd.
Afrikanen namen afscheid
De regeertermijn van Elizabeth was een tijd van grote veranderingen. Het machtige Britse rijk viel langzaam uit elkaar.
Ooit was het het grootste rijk aller tijden, maar het begon flink te krimpen toen veel koloniën in Afrika en het Caribisch gebied in de jaren 1960 en 1970 onafhankelijk werden van de Britten.
De nieuwe Afrikaanse staten hielden Elizabeth vaak nog een paar jaar als vorstin, waarna ze parlementaire republieken werden.
Op die manier verloor Elizabeth II haar positie als staatshoofd van onder meer Ghana, Nigeria, Oeganda en Malawi.
De kleinste onderdaantjes
Saint Kitts en Nevis
Gekoloniseerd: 1623 en 1628
Onafhankelijk: 1983
Oppervlakte: 261 km2
Inwonertal: Ca. 48.000
De Britten zetten er in de 17e eeuw suikerplantages op, en suikerriet vormt nog steeds het fundament van de economie van de eilanden, naast toerisme. Vanwege zijn geïsoleerde ligging moet het land producten als elektronica en dranken importeren.
Antigua en Barbuda
Gekoloniseerd: 1632 en 1678
Onafhankelijk: 1981
Oppervlakte: 442 km2
Inwonertal: Ca. 101.000
De Spanjaarden en Fransen waren de eerste Europeanen die Antigua en Barbuda koloniseerden, maar ze vertrokken weer omdat er weinig drinkwater was. Nu zijn de eilanden afhankelijk van het toerisme, dat goed is voor 80 procent van het BNP.
Tuvalu
Gekoloniseerd: 1892 en 1916
Onafhankelijk: 1978
Oppervlakte: 26 km2
Inwonertal: Ca. 11.900
Tuvalu bestaat uit kleine atollen en eilandjes en is een van de kleinste staten ter wereld. Het wordt bedreigd door de stijging van de zeespiegel, want het hoogste punt is maar 5 meter boven zeeniveau. De eilandstaat zou in 2060 onbewoonbaar kunnen zijn.
Saint Vincent en de Grenadines
Gekoloniseerd: 1763
Onafhankelijk: 1979
Oppervlakte: 389 km2
Inwonertal: Ca. 104.000
De bananenteelt is de hoeksteen van de economie van deze eilandstaat, maar de laatste tijd weten de toeristen Saint Vincent en de Grenadines ook te vinden, vooral nadat de filmreeks Pirates of the Caribbean er werd opgenomen.
Exotische eilanden bleven
In het Caribisch gebied en de Stille Oceaan ging het anders. Elizabeth regeerde hier over een hele reeks staatjes, die veelal ook in de jaren 1970 onafhankelijk werden.
Maar terwijl de Afrikaanse landen met Elizabeth en de monarchie braken, bleven de eilandstaatjes haar trouw. Voor de meeste eilanden was het in politiek en economisch opzicht gunstig om de koningin te behouden.
Tot op de dag van vandaag erkennen exotische eilandstaten als de Salomonseilanden, Tuvalu en Saint Lucia de Britse vorst, inmiddels Charles III, als staatshoofd.