De ondergang van 7 machtige families

Jongen zonder vader heerst over de wereld

1206-1368: Dzjenghis Khan verenigde de Mongoolse clans en liet zijn gevreesde ruiters los in Centraal-Azië. Zijn nakomelingen werden keizer van China.

In 1175 ziet de toekomst er somber uit voor de 13-jarige Temüjin. Zijn vader, een Mongoolse clanleider, is zojuist vermoord. De familie verliest haar status en moet zien te overleven.

Maar door slimme allianties te sluiten slaagt Temüjin erin hogerop te komen en de clans van Mongolië te verenigen onder zijn leiding. In 1209, nemen zijn krijgers het noorden van China in en gaan de veroveringen door.

In heel Azië en tot in Oost-Europa werden volkeren door de Mongolen onderworpen. De stamhoofden van Temüjin zijn zo trots op hun leider dat ze hem de titel ‘Dzjenghis Khan’ geven – Heerser over de wereld.

Dzjenghis geniet van het leven als veroveraar. Volgens hem is het grootste geluk ‘je vijanden te verslaan, ze op te jagen, ze te beroven, hun geliefden in tranen te zien en hun vrouwen en dochters te grijpen’.

Na de dood van Dzjenghis breidde zijn zoon Ögedei het rijk uit. Met de verovering van Perzië in 1230 besloeg het rijk 24 miljoen vierkante kilometer – ongeveer 20 procent van het aardoppervlak. Kleinzoon Koeblai verovert China en sticht de Yuan-dynastie.

De Chinezen werpen de dynastie in 1368 echter omver en het Mongoolse Rijk stort in. Het bloed van Dzjenghis stroomt echter nog steeds. Uit DNA-onderzoeken zou blijken dat 16 miljoen Aziaten van hem afstammen.

Edelman spreekt koning tegen

1080-1287: De familie Hvide bezat veel land en was betrokken bij de strijd om de Deense troon. Het verval begon toen een Hvide de koning tegensprak in aanwezigheid van het hele hof.

Asser de Rijke was verbaasd toen hij rond 1100 terugkeerde van een oorlog. Toen hij vertrok, beloofde zijn zwangere vrouw Inge een toren te laten bouwen naast de kerk als ze een zoon zou krijgen. Asser zag echter twee torens – voor de tweeling Esbern en Absalon.

Het verhaal van de torens van de kerk in Fjenneslev is een fabel, maar de jongens bestonden wel degelijk. Ze behoorden tot de machtigste familie van Denemarken in de vroege middeleeuwen: Hvide. In 1157 helpen zij prins Valdemar aan de macht en in ruil daarvoor werd Esbern adviseur van de koning, en kreeg Absalon de titel van bisschop.

Iets meer dan een eeuw later is de relatie met de troon verzuurd. In 1276 weigert Stig Andersen Hvide, de militaire leider van Denemarken, de eed van trouw af te leggen. Koning Erik Klipping is te machtig geworden, aldus Stig.

Als de koning 10 jaar later wordt vermoord, is Stig de belangrijkste verdachte. Een jaar later wordt hij vogelvrij verklaard. Na de val van Stig slinken de rijkdom en macht van de familie Hvide, en in de 16e eeuw verdwijnt de familie helemaal.

Bankiersfamilie regeert het Vaticaan

1360-1737: Boeren van de familie De’ Medici hadden succes als lakenhandelaren en stichtten Europa’s machtigste bank. Koningen en pausen leenden van de Medici’s om oorlogen, bouwwerken en hun manier van leven te financieren.

Hoewel Giovanni de’ Medici op een ezel rijdt, is deze bankier waarschijnlijk de rijkste particulier van de 15e eeuw. Zijn bank, Banco dei Medici, is de grootste van Europa, met filialen in verschillende landen.

De familie De’ Medici had de paus en koningen als klant; zo leende de Engelse koning Eduard IV bij Giovanni geld om zijn leger te financieren tijdens de Rozenoorlogen (1455-1485). De rente van de vele prominente leners spekte de kas van de bank.

De Medici’s maakten fortuin in de zijde- en brokaathandel. Dankzij slimme allianties en strategische huwelijken vergaarde Giovanni’s familie invloed in Florence, een van de machtigste stadstaten van Italië.

Na de dood van Giovanni in 1429 neemt zijn zoon Cosimo het stokje over. De familie is inmiddels zo rijk dat Cosimo geld kan uitgeven aan de grootste talenten van die tijd – zoals Michelangelo.

De familie hielp ook architect Filippo Brunelleschi bij de bouw van de kathedraal van Florence: de Cattedrale di Santa Maria del Fiore.

Dankzij goede betrekkingen met het Vaticaan waren vier pausen en verscheidene kardinalen tussen 1513 en 1605 lid van de familie De’ Medici. De machtsstrijd in Florence en het verval van de stadstaat in de 17e eeuw holden de macht van de familie echter uit. Toen Gian Gastone de’ Medici in 1737 overleed, kwam er een einde aan de mannelijke lijn van de familie.

Verliezers winnen Engelse familievete

1587-1714: Maria Stuart en Elizabeth waren familie en maakten beiden aanspraak op de Engelse troon. Hoewel Elizabeth Maria liet onthoofden, wonnen de Stuarts uiteindelijk.

Koningin Elizabeth I is opgelucht als de bijl van de beul in 1587 het hoofd van Maria Stuart van haar lichaam scheidt. Nu is Elizabeth verlost van haar grootste rivaal en achternicht.

De vete tussen de twee begon toen koningin Maria I van Schotland in 1560 haar man, Frans II van Frankrijk, verloor. Maria moest Frankrijk verlaten en keerde terug naar Schotland, waar ze zich niet geliefd maakte.

In 1567 dwingt de Schotse adel Maria om af te treden en daarnaast wordt ze ervan verdacht te hebben geholpen bij de moord op haar nieuwe echtgenoot, Lord Darnley.

Maria vreest voor haar leven en vlucht naar het zuiden, naar haar achternicht Elizabeth I van Engeland.

Maria is de achterkleindochter van Hendrik VII van Engeland en de meeste Engelse katholieken beschouwen haar als de rechtmatige koningin. Zij willen haar op de troon in plaats van de protestantse Elizabeth.

Elizabeth plaatst Maria daarom onder huisarrest. Na 18 jaar gevangenschap komt de koningin ter ore dat er een complot tegen haar is gesmeed – door Maria. Kort daarna valt de bijl van de beul.

De Stuarts winnen echter uiteindelijk, want Elizabeth sterft kinderloos in 1603. Jacobus, zoon van Maria uit haar tweede huwelijk, volgt Elizabeth op en regeert als Jacobus VI over Engeland, Schotland en Ierland.

De laatste Stuart is koningin Anna. Na haar dood in 1714 nemen de verre verwanten van het Huis van Hannover de Britse troon over.

Koninklijke familie overleeft de Franse Revolutie

1589-1848: Hendrik IV was de eerste Franse koning uit de Bourbon-dynastie. Eeuwenlang regeerde de familie over het Franse koninkrijk, en zelfs de revolutie van 1789 maakte hier geen einde aan.

Toen Hendrik III van Frankrijk in 1589 werd doodgestoken, bleef de Franse koninklijke familie, het Huis Valois, achter zonder mannelijke erfgenamen. Hendrik van Bourbon nam zijn plaats in.

Maar voordat de protestantse Hendrik de kroon op zijn hoofd mocht zetten, moest hij eerst katholiek worden. Naar verluidt merkte hij brutaal op: ‘Parijs is wel een [katholieke] mis waard.’

De Bourbons blijven 199 jaar aan de macht totdat hongersnood leidt tot een revolutie in 1789. De onbekwame koning Lodewijk XVI wordt afgezet en vier jaar later geëxecuteerd. Kort daarna neemt Napoleon Bonaparte de macht over, maar na zijn nederlaag bij Waterloo in 1815 wordt Lodewijk Stanislaus Xaverius geïnstalleerd als koning.

Aan het bewind van de Bourbons kwam een einde na de revolutie van 1848. Tegenwoordig wonen hun nakomelingen overal ter wereld.

Een van hen is de 64-jarige Balthazar Napoleon de Bourbon uit India. Hij beweert dat hij een afstammeling is van graaf Jean Philippe de Bourbon, die in de 17e eeuw hoveling was van grootmogol Akbar I. Dit is echter nooit bewezen.

Familie in koelen bloede vermoord

1612-1918: De Romanovs maakten van Rusland een grote mogendheid, maar de tsarenfamilie is een gruwelijk lot beschoren als de communisten aan de macht komen.

Als de 16-jarige Michaël Romanov in 1612 de titel van tsaar aangeboden krijgt, barst hij in tranen uit. Michaël weet dat het hof een levensgevaarlijke plek is, waar edelen wedijveren om de macht. Voor de lieve vrede roepen de strijdende partijen Michaël – kleinzoon van Fjodor I Ivanovitsj, de laatste tsaar van de Rurik-dynastie – uit tot tsaar.

Ondanks zijn tegenzin was Michaël een groot succes en de familie Romanov zat de volgende 300 jaar stevig op de troon. In deze periode werd Rusland een grootmacht, mede dankzij de ondernemende tsaar Peter de Grote (1672-1725), die de Russische marine oprichtte.

De conservatieve adel verzet zich echter tegen agrarische en industriële hervormingen, en in de 19e eeuw loopt Rusland achter op de rest van Europa. Het volk lijdt honger en komt in 1917 in opstand tegen tsaar Nicolaas II.

De familie van de tsaar wordt gevangengenomen door de bolsjewieken van Lenin, die de familie in 1918 executeren.

Een aantal Romanovs wist Rusland te ontvluchten en ten minste vier afstammelingen maken tegenwoordig aanspraak op de titel van heerser over Rusland. Onder hen de in Spanje geboren groothertogin van Rusland, Maria Vladimirovna – achterkleindochter van tsaar Alexander II.

Keurvorst eindigt als keizer

1025-1918: De leden van de ambitieuze familie Hohenzollern begonnen als onbeduidende koningen, maar werden uiteindelijk keizer van Duitsland. Hun regeerperiode eindigde na de Eerste Wereldoorlog.

In de 11e eeuw n.Chr. bouwde edelman Burkhard een kasteel bij Stuttgart in het zuidwesten van Duitsland om te pronken met zijn macht en rijkdom. Het kasteel ligt op de berg Hohenzollern, de naam die de afstammelingen van Burkhard blijven gebruiken.

In 1415 kreeg de familie de titel graaf van Brandenburg, wat een plaats opleverde onder de negen zogeheten keurvorsten, die bepaalden wie de keizer van het Heilige Roomse Rijk werd.

In 1618 ging de familie een personele unie aan met het buurland, het hertogdom Pruisen, en in 1701 riep prins Frederik vol vertrouwen het Koninkrijk Pruisen uit – met zichzelf als koning Frederik I.

Toen in 1871 het Duitse Rijk werd gesticht, was Pruisen de sterkste van de Duitse staten en ging de keizerstitel naar de familie Hohenzollern.

De familie bleef aan de macht tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar na de nederlaag moest keizer Wilhelm II in ballingschap. De verbitterde ex-keizer woonde tot zijn dood in Doorn, waar hij zijn woede koelde op bomen: hij zaagde er in korte tijd 13.000 om.

Het huidige hoofd van de familie is de achterkleinzoon van Wilhelm II, de 46-jarige zakenman Georg Friedrich, die flirt met het idee ooit keizer van Duitsland te worden.