Het zelfstandige Kazachstan van nu ontstond toen de Sovjet-Unie uiteenviel in 1991. Op dat moment werden de Kazachen eigen baas na honderden jaren Russisch regime – eerst het keizerrijk en later de Sovjet-Unie, die onder meer Kazachstan gebruikte voor atoomwapentesten en het dumpen van chemisch afval.
De Kazachen hebben eeuwenlang gevochten voor hun zelfstandigheid.
De Kazachen werden honderden jaren onderdrukt
Sinds de 18e eeuw zetten eerst de Russische tsaar en later de communistische bolsjewieken alles op alles om de nomadische en opstandige Kazachen te onderdrukken.
16e eeuw
De Kazachse nomaden verenigen zich in een verband van stammen. In de daaropvolgende eeuwen strijden de Kazachen tegen de Russen en Chinezen, die hun land wilden uitbreiden ten koste van de Kazachen.
18e eeuw
Meerdere losse Kazachse stammen alliëren zich aan de Russische tsaar, en zo groeit zijn invloed op de nomadenstammen gestaag.
De jaren 1820
De tsaar voert Russisch bestuur, wetgeving en belastingen in voor de Kazachen. Sommigen vluchtten daarop naar China, terwijl anderen de Russische invloed omarmen.
1868
De Kazachse gebieden worden onderdeel van het Russische Rijk en een groot aantal Russische boeren vestigen zich om het land te bewerken.
1917
De Kazachen breken met het verzwakte Rusland en stichten een zelfstandige staat. Al in 1920 worden de Kazachen echter alweer bezet door de Sovjet-Unie met zijn bolsjewistische bewind.
De jaren 1930
De Russen dwingen de Kazachse nomaden om collectieve landbouw te bedrijven. Tot wel 40 procent van de Kazachse bevolking komt om in de strijd tegen de Russen of sterft door de hongersnood.
1991
De Sovjet-Unie valt uiteen en de nieuwe Kazachse president, Noersoeltan Nazarbajev, verklaart zijn land in december 1991 zelfstandig.
De vreugde door de herwonnen vrijheid was echter van korte duur. Noersoeltan Nazarbajev werd namelijk met 95 procent van de stemmen als president gekozen, maar hij was de enige kandidaat – en die presidentstitel wist hij met een ijzeren greep drie decennia vast te houden.
De president bepaalt alles
Het land werd bestuurd door Nazarbajevs autoritaire regime; vrijheid van meningsuiting en pers was beperkt en politieke tegenstand werd hard aangepakt. Tegelijkertijd trok de president meer macht naar zich toe, zodat hij het parlement kon wegsturen of wetten kon afwijzen. Daarnaast kon de president de regering afzetten en had hij invloed op rechtszaken.
Toen Nazarbajev in 2019 eindelijk aftrad, koos hij zijn eigen opvolger. En ook die won alle verkiezingen, die ernstig werden bekritiseerd door internationale experts.
Rusland is een nauwe bondgenoot van Kazachstan en stuurde tijdens de laatste opstanden troepen naar het land.
Kazachstan is schatrijk vanwege de olie en gas in het land. Het merendeel van de bevolking merkt daar echter niets van, want alles komt bij de politieke top terecht.
Door een plotselinge verdubbeling van de brandstofprijzen gingen de Kazachen begin 2022 de straat op uit protest tegen de sociale en economische ongelijkheid. Volgens de president zijn de demonstranten terroristen die het land willen destabiliseren.
