Cullen Townsend, Natural History Museum
Illustratie van bizon in bosbrand

Prehistorische mens stak bos in brand en veroorzaakte massale sterfte

13.000 jaar geleden brandden mensen uit de ijstijd zo’n groot deel van Californië plat dat het gebied 1000 jaar lang onleefbaar was. De branden veroorzaakten massale sterfte onder sabeltandkatten, wolven, leeuwen, bizons en andere grote dieren.

Zuid-Californië krioelde 15.000 jaar geleden van de dieren. Wolven, sabeltandkatten, bizons en leeuwen trokken in groepen door het beboste landschap.

Maar zo’n 2000 jaar later verdwenen de grote dieren plotseling. Expers namen aan dat ze door jagers waren uitgeroeid.

Nu wijst onderzoek van biologen en paleontologen van o.a. de UCLA echter op een andere, meer verontrustende oorzaak. Het massale uitsterven was te wijten aan enorme branden – veroorzaakt door de mens.

De onderzoekers bestudeerden de botten van 172 dieren uit de La Brea Tar Pits in Los Angeles.

Deze teerpoelen bevatten beenderen van dieren die tienduizenden jaren geleden zijn omgekomen toen ze erin vast kwamen te zitten.

De onderzochte dieren stierven tussen de 15.600 en 10.000 jaar geleden in de teerpoel.

Met behulp van [koolstof 14-datering] (https://historianet.nl/cultuur/archeologie/hoe-worden-archeologische-vondsten-gedateerd) konden ze vaststellen wanneer elk dier stierf. Ze ontdekten dat de grote dieren, zoals sabeltandkatten, bizons, leeuwen en wolven, allemaal 12.900 jaar geleden verdwenen.

illustratie van grote dieren in steentijd

Volgens de onderzoekers zag het vruchtbare landschap van Zuid-Californië er 15.000 jaar geleden ongeveer zo uit – voordat droogte en bosbranden het in een maanlandschap veranderden.

© Cullen Townsend, Natural History Museum

Houtskool verraadt grote brand

De onderzoekers haalden ook sedimentkernen uit Lake Elsinore op zo’n 130 kilometer van de La Brea Tar Pits.

De afgezette lagen losten het raadsel op. In de 13.500 jaar oude lagen was plotseling enorm veel houtskool te zien: een aanwijzing van massale bosbranden.

De branden woedden in een tijd waarin de mens zich snel verspreidde. De onderzoekers denken daarom dat de branden door de mens zijn veroorzaakt: ofwel per ongeluk of omdat mensen het bos weg wilden hebben, bijvoorbeeld om de jacht te vergemakkelijken.

De ramp, die het gebied zo’n 1000 jaar kaal en verschroeid achterliet, vond plaats na een periode van klimaatverandering die resulteerde in een lange droogte.

‘We zien een parallel tussen deze gebeurtenissen en de processen die zich vandaag de dag voordoen in mediterrane ecosystemen,’ schrijven de onderzoekers, verwijzend naar de grote bosbranden van deze zomer in o.a. Griekenland.