Tot nu toe werd gedacht dat de zogeheten Justiniaanse pest naar het Europa kwam met Zuid-Europese koopvaarders die in India en Afrika waren geweest. Vanuit het Middellandse Zeegebied verspreidde de builenpest zich tussen 541 en 549 over het continent. Maar onderzoek van de Universiteit van Cambridge trekt die theorie in twijfel.
De onderzoekers bekeken pestslachtoffers in Noord-Europa, o.a. uit een Angelsaksisch graf in Cambridgeshire in Engeland. De doden bleken de builenpest lang voor 541 te hebben gehad.
De resultaten doen vermoeden dat de pest in twee fasen naar Europa kwam: eerst via een noordelijke route via de Baltische landen naar Scandinavië en de Britse eilanden, en vervolgens de zuidelijke route via de Middellandse Zee.
De 6e-eeuwse builenpest werd veroorzaakt door dezelfde bacterie, Yersinia pestis, als de Zwarte Dood in de 14e eeuw.
Bronnen brachten historici op dwaalspoor
‘Wij zijn geneigd uit te gaan van geschreven bronnen, die zeggen dat de pest aankwam in Pelusium in Egypte en zich van daaruit verspreidde. We hebben het archeologische en genetische bewijsmateriaal aan die bronnen aangepast,’ aldus hoogleraar geschiedenis Peter Sarris van de universiteit van Cambridge.
‘Die methode is niet meer bruikbaar. De komst van de builenpest naar het Middellandse-Zeegebied rond 541 en de eerste gevallen in Engeland enige tijd daarvoor gingen mogelijk via twee afzonderlijke maar verwante verspreidingsroutes,’ zegt professor Sarris.