20 jaar lang kon het Amerikaanse bedrijf RMS Titanic vanwege een gerechtelijke uitspraak geen voorwerpen uit het wrak van de Titanic halen.
Maar nu heeft een rechter in de staat Virginia tot veler verrassing besloten dat het bedrijf wel een zeldzame Marconi-telegraaf uit het wrak mag bergen door een gat te maken in het dak van de radioruimte.
‘Het toestel van Marconi heeft een grote historische, educatieve, wetenschappelijke en culturele waarde, want er werden noodoproepen mee verzonden toen de Titanic aan het zinken was,’ schrijft de rechter in haar toelichting op de uitspraak.
Marconi vond in 1896 de draadloze telegraaf uit, waarmee schepen konden communiceren met andere telegrafen op honderden kilometers afstand.
Marconi’s telegraaf had geen kabels
Guglielmo Marconi bedacht eind 19e eeuw dat de pas ontdekte radiogolven toepasbaar waren op zee.
Zijn draadloze telegrafen, die anders dan landtelegrafen geen kabels nodig hadden, werden geïnstalleerd in vuurtorens en op schepen, waaronder de Titanic.
De telegraaf had een bereik van circa 500 kilometer overdag en ruim 1000 kilometer ’s nachts. Bij duisternis tasten de zonnestralen de ionosfeer van de aarde niet aan, die kan dienen als een soort spiegel die radiogolven terugkaatst naar de aarde, waardoor ze verder komen.
Telegraaf verstuurde noodoproep Titanic
De marconisten van de Titanic gebruikten de draadloze telegraaf om andere vaartuigen op te roepen toen de oceaanstomer op een nacht in april 1912 op een ijsberg voer en begon te zinken.
De apparatuur bevindt zich in drie verbonden ruimten, de Marconi-suite, op het bovenste dek.
Het bergingsbedrijf wil een op afstand bestuurde onderzeeër naar het wrak sturen en indien nodig een gat maken in het dak van de suite.
Op zoek naar de ‘stem van de Titanic’: een bergingsbedrijf wil een onbemande onderzeeër naar het wrak sturen en een gat maken in het dak van de ‘Marconi-suite’ (gele pijl), waar de radioapparatuur zich bevindt. Het wrak van de oceaanstomer werd in 1985 gevonden door de oceanograaf Robert Ballard.
RMS Titanic, dat onlangs een doorstart maakte na een faillissement, wil de telegraaf tentoonstellen en vertellen over de mannen die de noodoproepen verstuurden terwijl het water naar binnen gutste.
Organisatie tekent beroep aan
Het bedrijf stelt dat de telegraaf binnenkort voor altijd verloren zal gaan.
Marconist Jack Phillips verstuurde twee uur lang noodsignalen vanuit de Titanic terwijl de radioruimte volliep. Daardoor schoten meerdere schepen te hulp en werden zo’n 700 opvarenden gered. Jack Phillips zelf verdronk. Hij werd 25 jaar.
Maar onder meer het Amerikaanse overheidsagentschap National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) verzet zich tegen het vonnis.
NOAA wijst erop dat het wrak het stoffelijk overschot van meer dan 1500 mensen bevat en daarom met rust gelaten moet worden.
Om die reden is het agentschap in hoger beroep gegaan tegen het vonnis dat RMS Titanic toestemming geeft het wrak open te snijden.