OTTO VON BISMARCK
De IJzeren Kanselier, die het rijk aaneensmeedde
- In functie: 1867-1890
- Grootste prestatie: Het bijeenbrengen van de Duitse staten
- Grootste fout: Het verbod op socialistische organisaties
De Pruisische edelman Otto von Bismarck was 52 toen de koning van Pruisen hem tot kanselier benoemde en hij kon beginnen aan zijn levenswerk: de 25 Duitse staten aaneensmeden tot één keizerrijk.
Om al die vorsten ertoe te bewegen hun zelfstandigheid op te geven, had Von Bismarck een externe dreiging nodig. Via sluwe manipulatie kreeg hij Denemarken, Oostenrijk en uiteindelijk Frankrijk zo ver de oorlog te verklaren aan de Duitsers.
De opzet slaagde, en in 1871 werd de Pruisische koning gekroond tot keizer Wilhelm I.
KONRAD ADENAUER
Redder in nood van West-Duitsland
- In functie: 1949-1963
- Grootste prestatie: De oprichting van West-Duitsland
- Grootste fout: Streefde niet naar hereniging
Van 1917 tot 1933 was Adenauer hoofdburgemeester van Keulen. Hij werd uit zijn functie ontheven omdat hij weigerde de hakenkruisvlag te hijsen.
Dat ontslag kwam goed van pas toen de Amerikanen, Britten en Fransen in 1945 het westen van Duitsland bezetten. Adenauer stond aan de basis van de christendemocratische partij CDU en leidde de eerste West-Duitse regering. Hij voerde een sociale markteconomie in en onderhield nauwe banden met de westerse geallieerden.
Vanwege personeelsgebrek stond Adenauer toe dat er veel voormalige nazi’s werden opgenomen in het ambtenarenapparaat van de Bondsrepubliek. ‘Je laat het vuile water niet weglopen als je geen schoon water hebt,’ verklaarde hij.
WILLY BRANDT
De vredeskanselier die toenadering zocht
- In functie: 1969-1974
- Grootste prestatie: Verzoening met het Oostblok
- Grootste fout: Een Stasi-agent op kantoor
Toen de nazi’s in 1933 aan de macht kwamen, werd de sociaaldemocratische partij verboden en moesten de leden onderduiken. Een van hen was de 20-jarige Willy Brandt, die naar Noorwegen vluchtte.
In 1945 keerde hij terug naar Duitsland, en 12 jaar later werd hij hoofdburgemeester van West-Berlijn. Omdat hij in de voorpost van het Westen in de Koude Oorlog leefde, wilde hij af van de starre Ostpolitik van Adenauer en streefde hij naar samenwerking.
Aan Willy Brandts loopbaan kwam voortijdig een einde toen zijn persoonlijke secretaris als spion van de DDR werd ontmaskerd. De kanselier trad af en werd opgevolgd door de efficiënte en nuchtere Helmut Schmidt.
HELMUT KOHL
De herenigingskanselier, die het moment benutte
- In functie: 1982-1998
- Grootste prestatie: De hereniging van Duitsland
- Grootste fout: Bleef te lang zitten
Tijdens Kohls twee eerste termijnen gebeurde er weinig, en iedereen dacht dat hij bij de verkiezingen van 1990 weggestemd zou worden. Maar toen voltrok zich een wonder.
Op 9 november 1989 viel de Berlijnse Muur, en Kohl benutte deze historische kans. In de maanden daarna onderhandelde hij over de Duitse hereniging, hoewel onder anderen de Britse premier Margaret Thatcher die niet zag zitten.
Kohl won nog twee verkiezingen, maar na 16 jaar was hij over zijn houdbaarheidsdatum. In 1999 raakte hij bovendien betrokken bij een fraudezaak, waardoor hij de rest van zijn leven een paria was binnen zijn partij, de CDU.
Kohls erfgenaam was de Oost-Duitse scheikundige Angela Merkel, die in 2005 tussenpaus Gerhard Schröder van de troon stootte.