On Site Archaeology
Het skelet van een kluizenaar uit York

Raadsel opgelost: Identiteit ingemetselde vrouw bekend

De samengedrongen resten van een vrouwelijk skelet achter de muur van een Engelse kerk bezorgden onderzoekers jarenlang hoofdbrekens. Maar nu weten ze wie ze was – en hoe zwaar ze het had.

Britse archeologen en historici hebben de identiteit achterhaald van een mysterieus skelet dat in 2007 werd ontdekt. Het was ingemetseld achter een muur in de ruïne van de All Saints Church in York.

Ze stond bekend als Lady Anchoress (mevrouw de Kluizenaarster), maar dankzij koolstof 14-analyse van de beenderen en een omvangrijke speurtocht in plaatselijke archieven weten we nu wie deze vrouw was en waarom ze achter die muur belandde.

Vrouw was verminkt door syfilis

Uit de analyse bleek dat ze in de 15e eeuw heeft geleefd en niet alleen kampte met ernstige reuma, maar ook jarenlang last had van syfilis. De ziekte was in een vergevorderd stadium en had haar uiterlijk en mogelijk ook haar geestelijke gezondheid aangetast.

Eneboerceller i Holy Trinity Church, Skipton

Lady German was niet de enige anachoreet (kluizenaar) in Engeland. In de Holy Trinity Church in het noordelijke Skipton is er nog steeds een kluizenaarscel te zien. De bewoner kreeg eten door het raampje.

© Immanuel Giel

Met de nieuwe kennis op zak spitten de historici de archieven van York uit, en ze kwamen erop uit dat het skelet moest toebehoren aan lady Isabel German, die van 1428 tot 1448 in de All Saints Church had gewoond. Ze was een zogeheten anachoreet: een kluizenaarster die zich afzondert van de buitenwereld en haar leven aan God wijdt.

In tegenstelling tot de bekendere heremieten uit de oudheid en de middeleeuwen – monniken die hun heil ver weg van de maatschappij zochten – zat lady German ruim 20 jaar opgesloten in de apsis achter het altaar van de kerk. Door een nauwe spleet kreeg ze eten en kon ze met de buitenwereld communiceren.

Het gaat echter niet noodzakelijk om een straf die ze kreeg omdat ze een geslachtsziekte had, zeggen de archeologen:

‘Je denkt misschien dat een iemand met misvormingen zou worden uitgestoten en gedwongen als kluizenaar te leven om zich verborgen te houden. Maar uit ons onderzoek blijkt dat dat niet per se zo was. De ziekte kon ook in een positief licht worden gezien, als beproeving van God, die een soort martelaarschap kon opleveren,’ aldus dr. Lauren McIntyre, van de universiteit van Sheffield.

Het skelet van een kluizenaar uit York

Toen archeologen in 2007 het samengedrongen skelet vonden, hadden ze geen idee waarom het op een heel andere manier begraven was dan de meeste middeleeuwse skeletten.

© On Site Archaeology

Vrouw groef haar eigen graf

Ze werd dus waarschijnlijk kluizenaarster vanwege haar ziekte, maar dat bracht haar ook een bijzondere status. Uit de archieven komt het beeld naar voren dat lady German een prominente figuur was en bijna als een profeet werd gezien, die haar leven had gewijd aan het bidden voor de zonden van anderen.

Zo blijkt uit het testament van een handelaar uit 1436 dat hij 6 shilling en 8 pence naliet aan de kerk, opdat lady German na zijn dood voor zijn zielenheil kon bidden.

‘Mogelijk koos lady German ervoor haar leven te wijden aan eenzaamheid om onafhankelijk te blijven en haar eigen lot in handen te houden.’ Dr. Lauren McIntyre, universiteit van Sheffield

Dat betekent echter niet dat lady German het makkelijk had. Ze mocht de nauwe ruimte waar ze 20 jaar doorbracht nooit verlaten en mocht geen bezoek ontvangen.

Volgens de voorschriften voor anachoreten moest lady German bovendien haar eigen graf met haar blote handen graven – en daar getuigt haar samengedrongen skelet waarschijnlijk van.

In 1448 kroop ze mogelijk, doodziek van de reuma en syfilis, in een zelfgegraven kuil. En ze mocht haar graf in de kerk houden – een eer die doorgaans alleen was weggelegd voor hoge geestelijken. Dit laat nog eens zien hoe belangrijk ze was voor de gemeenschap.