In 2021 deed de Nederlandse historicus Lorenzo Ruijter met zijn metaaldetector een spectaculaire vondst bij het plaatsje Hoogwoud in West-Friesland. Het Rijksmuseum van Oudheden hield de vondst in eerste instantie geheim, maar heeft nu bekendgemaakt dat de schat tot half juni 2023 in het museum te zien zal zijn.
De schat omvat vier prachtig versierde gouden oorhangers uit de 11e eeuw, twee stukken goudblad, die waarschijnlijk op een kledingstuk zaten, en 39 zilveren munten uit Nederland en Duitsland, die zijn geslagen tussen 1247 en 1248 n.Chr. Dergelijke middeleeuwse goudschatten zijn in Nederland ‘uiterst zeldzaam’, benadrukt het museum. Er zijn bijvoorbeeld slechts drie soortgelijke oorhangers gevonden in ons land.
‘Ik trilde van opwinding. Ik kon het niet geloven na al die jaren zoeken. Het is onwerkelijk om zoiets belangrijks te vinden,’ zegt Ruijter over de vondst.
Schat was mogelijk van Willem II
Waarom de schat werd begraven, is nog onbekend. Maar de munten zijn allemaal geslagen tijdens het bewind van Willem II. De koning stierf in het gebied waar de schat werd gevonden bij een opstand van de West-Friezen in 1256.
Zijn paard zakte door het ijs van het Berkmeer, en de opstandige West-Friezen doodden hem. Mogelijk werd de schat begraven door een rijk iemand in de omgeving of door de vorsten zelf, opdat hij niet geroofd zou worden in tijden van onrust.
Een model met replica’s van de prachtige gouden oorhangers laat zien hoe de sieraden in de 11e eeuw mogelijk werden gedragen.