Britse Rijk: Opkomst en ondergang van een koloniale macht
Met grondgebied op alle continenten was het Britse Rijk op zijn hoogtepunt in 1921 de grootste koloniale mogendheid ter wereld.
Het rijk bestond vooral uit gebieden die de Britten met geweld hadden veroverd, en koloniën, mandaatgebieden dominions en protectoraten vormden een gigantisch imperium.
Al deze gebieden werden vanuit Groot-Brittannië bestuurd.
Karel II Stuart ca. 1660
Begin 17e eeuw begonnen de Engelsen aan hun overzeese, koloniale avontuur. Op de hielen gezeten door de Nederlanders en de Spanjaarden probeerden ze zo veel mogelijk grondgebied in bezit te krijgen.
In 1660 beheerste Engeland de Britse Eilanden en had het bezittingen in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië.
Lloyd George 1921
In 1921 was het Britse Rijk het grootste imperium in de geschiedenis en omvatte het een kwart van de wereldbevolking. En het had nog groter kunnen zijn: in 1776 waren de Britten de huidige VS kwijtgeraakt.
‘De zon gaat nooit onder in het Britse Rijk’, mochten de Britten graag zeggen toen hun imperium op zijn grootst was.
Boris Johnson 2020
Nu is het Britse Rijk verleden tijd. De laatste kolonie, Hongkong, werd in 1997 overgedragen aan China, en alleen Engeland, Schotland, Wales, Noord-Ierland en Gibraltar zijn nog over, plus hier en daar een eiland.
Veel voormalige koloniën zijn lid van het Britse Gemenebest, en er zijn er nog 16 waar de Britse koningin formeel het staatshoofd is. Het gaat echter om geheel zelfstandige landen.
In landen als Canada en Australië is de Britse vorst officieel het staatshoofd, maar Groot-Brittannië heeft geen enkele zeggenschap over deze landen.
Hongkong was de laatste kolonie
De Britse expansie begon in de 16e eeuw met de verovering van Wales en eindigde pas vlak na de Eerste Wereldoorlog.
De dekolonisatie vond grotendeels na de Tweede Wereldoorlog plaats, toen veel Britse territoria zelfstandigheid eisten.
In 1997 stonden de Britten hun laatste kolonie, Hongkong, af aan China.
Het werd een regio met een speciale status.
