Twee keer per jaar – in de lente en herfst – krijgen de Russen te maken met de raspoetitsa, waarbij regen en sneeuw de aarde en onverharde wegen veranderen in modderpoelen. Raspoetitsa ontstaat doordat de kleigrond in Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland het water niet kan afvoeren, met alle nadelige gevolgen vandien voor de bevolking.
Maar historisch gezien is de modder de beste vriend van de Russen. Meerdere keren in de geschiedenis heeft de Russische modderhel – gekscherend ‘Generaal Modder’ genoemd – het machtige rijk namelijk gered van buitenlandse legers.
Al in de 13e eeuw redde de modder de stad Veliki Novgorod van het Mongoolse leger, dat er na een helse tocht de brui aan gaf. Ook Napoleons leger merkte in 1812 dat de Russische modderwegen een invasie haast onmogelijk maakten.
‘De vochtigheid na de sneeuw en ijs maakte de kou nog doordringender, en het was bijna onmogelijk om de kanonwagens door de halfbevroren modder te trekken,’ schreef de Franse geschiedkundige Adolphe Thiers.
De Duitse voertuigen ploeterden tijdens de oorlog met de grootste moeite door de Russische modder.
De wegen werden modderkanalen
Zo’n 130 jaar later had Hitler dezelfde ervaring aan het Oostfront, toen Generaal Modder de Duitse invasie in 1941-1942 met meerdere maanden vertraagde – en zo waarschijnlijk Moskou redde.
‘De wegen veranderden al snel in kanalen van eindeloze modder, waar onze voertuigen zich alleen tergend langzaam, en met veel schade voor de motoren, doorheen konden ploegen,’ rapporteerde de Duitse generaal Heinz Guderian.
De modder, die Rusland meermaals heeft gered, kan ook een nadeel vormen voor de Russen zelf. Experts denken namelijk dat Generaal Modder het de Russische tanks tijdens de Russische invasie van Oekraïne moeilijk zal maken.