Turbulent. Zo kun je de relatie tussen China en Rusland in de afgelopen 100 jaar wel noemen.
De relatie tussen de twee landen begon al stroef in 1917, toen de Chinese regering troepen naar Rusland stuurde om tsaar Nicolaas II te steunen in de strijd tegen de communistische bolsjewieken, die de tsaar omver wilden werpen.
Ondanks de Chinese hulp verloor de tsaar. Toen de bolsjewieken in 1922 aan de macht kwamen, steunden ze daarom de Chinese communisten. De relatie tussen de Sovjet-Unie en China werd versterkt in 1949, toen Mao Zedong de Volksrepubliek China stichtte.
Mao’s nieuwe China sloot een bondgenootschap met de Sovjet-Unie, maar na Stalins dood in 1953 namen de ideologische conflicten toe. De alliantie kwam ten einde in 1961, toen Mao de Sovjet-Unie ervan beschuldigde de marxistische idealen te hebben verraden.
De presidenten Vladimir Poetin en Xi Jinping stonden lang zij aan zij in de internationale politiek.
Landen staan zij aan zij
De onmin groeide in de decennia daarop, toen de Sovjet-Unie en China beide de communistische bewegingen in de wereld wilden domineren. In de jaren 1980 steunde China zelfs de Afghaanse moedjahedien tijdens de Russische invasie in Afghanistan.
Maar na de val van de Sovjet-Unie in 1991 haalden de landen de banden weer aan. In 1992 verklaarden ze een ‘constructief partnerschap’ na te streven, en in 1996 werd dit een ‘strategisch partnerschap’. In 2001 tekenden de twee landen een overeenkomst over ‘vriendschap en samenwerking’.
Sindsdien hebben Rusland en China een nauwe militaire, economische en politieke samenwerking ontwikkeld en steunen ze elkaar in mondiale aangelegenheden. Zo onthield China zich van kritiek op de Russische invasie van Oekraïne, die op 24 februari 2022 begon.
Uit gelekte documenten blijkt dat de Chinese media zijn geïnstrueerd om kritiek op de invasie te vermijden. En volgens Amerikaanse bronnen heeft China mogelijk wapens en financiële steun geleverd aan Poetin.