Julian Fellowes is de man achter een wereldwijd succes met de kostuumdramaserie Downton Abbey over de wederwaardigheden van de adellijke familie Crawley en haar bedienden op het landgoed Downton Abbey begin 20e eeuw.
In de lente van 2022 probeerde Fellowes het samen met HBO nog eens dunnetjes over te doen met de serie The Gilded Age, waarin de rijke New Yorkse bovenklasse van de late 19e eeuw centraal staat. Oud en nieuw geld strijden om status binnen de Amerikaanse elite, maar de nieuwe serie is bepaald geen Downton Abbey.
VIDEO: Bekijk de trailer van ‘The Gilded Age’
Werkelijkheid en fantasie lopen door elkaar
Waar Downton Abbey je aandacht vasthield met intriges, is The Gilded Age ongeveer even boeiend als je belastingaangifte. In de spannendste scène van de eerste aflevering voorkomt een van de rijken dat een jong hondje wordt overreden door een koets.
Door een historische bril gezien is de serie helaas evenmin om over naar huis te schrijven. De kostuums zien er mooi uit en de interieurs van de enorme villa’s kloppen met de periode, maar zodra de camera de dure huizen verlaat en de straat op gaat, gaat het mis.
New York kende rond de eeuwwisseling schrijnende armoede en sociale ongelijkheid, waar niets van te zien is. De straten zijn altijd schoon, zonder de paardenvijgen en de troep waar ze in werkelijkheid mee bezaaid lagen. En omdat de serie ook nog eens gebruikmaakt van ondermaatse computeranimaties, is het buitengewoon lastig om je in het New York van die tijd te wanen.
Zwarte vrouw in serie gemoffeld
Serie: Rijke vrouw heeft zwarte secretaresse
De aartsconservatieve Agnes van Rhijn neemt de jonge zwarte auteur Peggy Scott aan als secretaresse omdat ze heeft gehoord dat Scott goed kan schrijven.
Werkelijkheid: Elite had vrijwel geen zwarten in dienst
De meeste blanke vrouwen zouden nooit iemand met een andere huidskleur aangenomen hebben. Veel dienstpersoneel in New York kwam uit Ierland, Duitsland of Scandinavië.
Net als Downton Abbey is de serie geïnspireerd door ware gebeurtenissen en zijn historische personen te zien in bijrollen. De hoofdpersonen zijn echter fictief – en missen helaas elke vorm van diepgang.
Het belangrijkste conflict van de serie draait om de Van Rhijn-Brook-familie, die oud geld heeft en neerkijkt op de nouvaux riches van de familie Russell, die onlangs naar New York verhuisd zijn. De Russells zijn duidelijk geïnspireerd op de familie Vanderbilt, die in de 19e eeuw een heleboel ‘nieuw geld’ verdiende met investeringen in spoorlijnen.
Namaakpaleis in New York
Serie: Enorme villa in hartje New York
Het rijke echtpaar Russell laat een extravagante villa bouwen in New York, en die trekt veel bekijks. Het ontwerp is afgekeken van een Frans renaissancepaleis, en alles straalt rijkdom uit.
Werkelijkheid: Vanderbilts kopieerden Frans kasteel
In werkelijkheid zette het echtpaar Vanderbilt eind 19e eeuw een zeer omstreden woning neer in New York. Het zou geïnspireerd zijn op het Château de Blois van de Franse koning Lodewijk XII.
De Vanderbilts zijn nog steeds een prominente familie in de VS, en in de serie wordt er niet naar verwezen. Historische leden van de familie Astor komen echter wel voor in bijrollen. De Astors waren in de 18e en 19e eeuw de belichaming van de conservatieve elite, maar zijn in de huidige VS wat op de achtergrond geraakt. De pater familias was William Backhouse Astor, de eerste multimiljonair van de VS. In de serie zien we zijn vrouw Caroline Astor, de ‘koningin’ van de New Yorkse bovenklasse. Zij bepaalde wie erbij hoorde en wie niet.
Het conflict tussen de dynastieën is interessant, en het is jammer dat de serie daar niet meer van laat zien, maar zich ontpopt als oppervlakkig kostuumdrama met saaie historische stand-ins.
Ook met de personages zit het in historisch opzicht niet helemaal snor. Zo staat de zwarte secretaresse en schrijfster Peggy Scott weliswaar lager op de sociale ladder dan de rijke hoofdpersonen en ervaart ze enig racisme, maar haar leven is een stuk beter dan het in het echt geweest zou zijn.
De historisch consulent van de serie, Erica Armstrong Dunbar, moest dan ook toegeven dat Scotts vriendschap met de rijke, blanke Marian Brook ‘zeer onwaarschijnlijk’ is in de VS van die tijd.
Miljonairsvrouw vol verrassingen
Serie: Miljonair geeft bizar feestje
De excentrieke miljonairsvrouw Mamie Fish nodigt de Russells uit voor een bizar theepartijtje. De gasten zitten met een pop op schoot terwijl er miniatuurhapjes worden opgediend.
Werkelijkheid: Fish was een rare vogel
De echte Mamie Fish was minstens even maf. In 1902 organiseerde ze een diner ter ere van de mysterieuze prins Drago van Corsica, die tot verrassing van de gasten een aap in feesttenue bleek.
Oppervlakkigheid troef
De geschiedenisboeken staan vol verhalen over de decadentie van de New Yorkse bovenklasse in het ‘gouden tijdperk’. Er werden sigaretten gedraaid van 100-dollarbriefjes en oesters met parels opgediend, maar van deze levensstijl zien we bijna niets in The Gilded Age.
The Gilded Age is een soort fantasieversie van de geschiedenis, waarbij alle scherpe randjes weggepoetst zijn. De gebeurtenissen en personages zijn best interessant, maar de serie lijdt onder een ernstig gebrek aan diepgang.
