The Granger Collection/Ritzau Scanpix
Pan American was luxevliegtuig van Amerikaanse president

Roosevelt stak oceaan over in een vliegboot

In 1943 maakte een Amerikaanse president voor het eerst een officiële luchtreis. Hij verdreef de tijd onder meer met patience, naar buiten kijken en slapen in een tweepersoonsbed.

De Atlantische Oceaan zag zwart van de Duitse onderzeeërs toen de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt in januari 1943 naar Casablanca in Noord-Afrika moest voor een ontmoeting met de Britse premier Winston Churchill.

Daarom maakte Roosevelt als eerste president een officiële luchtreis.

Op 11 januari steeg de civiele Pan Am-vliegboot Boeing 314 Dixie Clipper op uit Miami in Florida met gezagvoerder Howard Cone aan de stuurknuppel.

De vliegboot was het eerste en grootste langeafstandsvliegtuig voor passagiers, en werd vergezeld door 35 gevechtsvliegtuigen.

Toen de Clipper op kruishoogte was, kreeg de president ontbijt, waarna hij zijn pak verruilde voor een trui en een vrijetijdsbroek.

Franklin D. Roosevelt viert zijn verjaardag

De bemanning van het eerste presidentiële toestel had taart voor Roosevelt geregeld. Op de terugweg van de conferentie in Noord-Afrika werd hij 61 jaar.

© Everett Collection/Bridgeman Images

Na een tussenlanding in Port of Spain op Trinidad zette het toestel de volgende dag koers naar Belém in Noord-Brazilië. Roosevelt verdreef de tijd door patience te spelen en het regenwoud te bewonderen waar de vliegboot overheen vloog.

Vanuit Belém begon de Clipper aan het derde en meest riskante traject: de oversteek van de Atlantische Oceaan naar Bathurst (nu Banjul) in Gambia in West-Afrika. In het water krioelde het van de onderzeeërs.

Tijdens de 19 uur lange vlucht sliep de president in het speciaal geïnstalleerde tweepersoonsbed, zodat hij uitgerust op de conferentie zou verschijnen.

Het vliegtuig kwam veilig aan in Bathurst, waar Roosevelt en zijn gevolg overstapten op een transportvliegtuig voor het laatste stukje naar Casablanca.

Na de ontmoeting vloog de president via dezelfde route terug naar de VS, waar hij op 31 januari landde. Een dag eerder had hij in de wolken zijn verjaardag gevierd.

Met deze lange reis begon het tijdperk van de vliegende presidenten.

De vliegboot was echter helemaal niet gebouwd voor dit doel, en zijn opvolger, het militaire toestel Douglas VC-54C (bijgenaamd Sacred Cow, heilige koe), was het eerste vliegtuig met een presidentiële suite, een vergaderruimte en een communicatiecentrum.

Roosevelt vloog daar maar één keer mee voordat hij overleed: in februari 1945 woonde hij in Jalta in de Sovjet-Unie een conferentie bij.

Zijn opvolger Harry S. Truman nam de Sacred Cow over.

In feite was dat de eerste Air Force One, maar die naam werd pas voor het eerst gebruikt onder Kennedy in 1962.