
Sterren zetten het ‘late Westen’ neer in drievoudig Golden Globe-winnaar
De geharde veedrijvers van het Wilde Westen galopperen zo je huiskamer in als je naar het nieuwe cowboydrama The Power of the Dog op Netflix kijkt.
Met Benedict Cumberbatch in de rol van rancheigenaar Phil Burbank zet regisseur Jane Campion een complex verhaal neer over de nadagen van het Wilde Westen.
Op de vlakte van Montana houden Phil en zijn broer George Burbank in 1925 een succesvolle ranch draaiende als George trouwt met een plaatselijke weduwe (gespeeld door Kirsten Dunst). Het huwelijk drijft een wig tussen de broers en vooral tussen Phil en de gevoelige zoon uit een eerder huwelijk van zijn nieuwe schoonzus. Al snel is het hommeles op de prairie.
De film ging op 1 december 2021 in première, en de recensenten strooiden met sterren. Bovendien won de film in januari drie Golden Globes voor beste drama, beste bijrol en beste regisseur.
🎬 Bekijk een voorproefje van de film:
... en lees hier meer over het zware bestaan op de prairie:
Het beroep van cowboy ontstaat
In de middag van 27 april 1866 begon een legendarisch tijdperk. 20 mannen zaten op de harde, Texaanse bodem om een snelle maaltijd te nuttigen, terwijl ze de aanwijzingen van hun baas aanhoorden.
Toen stapten ze op hun paard. Rondom de ruiters graasden 835 koeien, die nog geen idee hadden van de lange reis die ze wachtte. Met de stem en de zweep werden de Texas longhorns in het gelid gedreven, en de eerste van vele dagmarsen begon. De bestemming was Sedalia, Missouri, meer dan 1200 kilometer verderop.
Trailboss George Duffield uit Iowa, die naar Texas was gekomen om vee te halen, wilde de dieren dwars over de prairie drijven, met zijn brede rivieren en vijandige indianenstammen. En dat alles om een klein gehucht te bereiken dat een station had, en daarmee een verbinding met de rest van de VS.
Als Duffield zijn vee op het station wist te krijgen, kon hij het naar nieuwe graasweiden in Iowa brengen, of naar de slachthuizen van Chicago. Duffield kon zo veel geld verdienen dat hij er een reis vol gevaren voor overhad. En hij was bij lange na niet de enige.
Terwijl Duffield zijn kudde langzaam in beweging zette, waren anderen hun koeien bijeen aan het drijven in Texas. Ook zij roken geld. Het tijdperk van de cowboy was aangebroken.
Burgeroorlog stuurt vee en cowboys op pad
De grote veetrektochten vanuit Texas vonden slechts 20 jaar lang plaats. In die korte tijd dreven mannen van staal miljoenen runderen over de prairie. Het was genoeg om uit te groeien tot een iconisch beeld: niets was Amerikaanser dan een cowboy te paard met lasso.
De aanleiding voor de grote veetrek was de Amerikaanse Burgeroorlog van 1861 tot 1865, waarin de Zuidelijke VS het zwaar te verduren had gehad.
In de veeteeltstaat Texas was de verwoesting beperkt gebleven, maar de verbinding met de afzetmarkten was afgesneden. Slachtrijpe longhorns konden nergens naartoe, en toen ze na de oorlog wel weer verhandeld konden worden, was het Zuiden zo verarmd dat een koe nog maar 12 dollar opleverde in plaats van 30 dollar vóór de oorlog. Uit wanhoop keken veel veetelers naar het Noorden.

Een lasso moest een grote lus hebben om om de hoorns van de longhorn te komen.
Daar draaide de economie als nooit tevoren. De fabrieken produceerden meer dan ooit, uit Europa stroomden de immigranten toe en de burgers hadden meer trek in rundvlees dan in varkenslapjes. De prijs van een stier was dan ook tot 40 dollar opgelopen.
Voordat de Texanen deze winst konden incasseren, moesten ze het vee op de trein zetten, maar de staat had geen spoorverbinding met de rest van de VS.
De enige mogelijkheid was de koeien naar het spoor te drijven. Lastig, maar te doen, dacht George Duffield toen hij in april 1866 met zijn 835 dieren op weg ging.
Cowboys lopen tegen ramp na ramp aan
Terwijl Duffield over de prairie trok, hield hij een dagboek bij. Fraaie volzinnen staan er niet in, maar het schetst een goed beeld van de ontberingen die hij onderweg doorstond. Al snel bleek dat het een zware reis zou worden.
‘Grote leegloop. Was 200 koeien kwijt,’ schreef Duffield op 1 mei. Het weggelopen vee had zich verspreid over een groot gebied, en Duffield moest halt houden terwijl zijn cowboys de koeien probeerden te vangen.
‘Maar 25 stuks gevonden. Het regent al drie dagen. Het zijn moeilijke dagen voor me,’ pende hij terneergeslagen op 2 mei.
‘De hele dag jacht gemaakt op vee,’ schreef Duffield de volgende dag. ‘Harde regen en wind. Allemaal gedoe.’
‘Doorgegaan met zoeken. 40 koeien gevonden. Mooie dag. De zon scheen.’ Op 4 mei zag hij het weer een beetje zitten, maar twee dagen later namen opnieuw 200 koeien de benen.
Als de tocht niet werd onderbroken door weglopend vee, liepen de cowboys wel vertraging op doordat rivieren door de regen buiten hun oevers getreden waren. Op 14 mei raakten ze hun kookgerei kwijt bij een oversteek, en twee weken later verdronk een van hen in de Red River. Na een maand waren ze nog maar 400 kilometer opgeschoten en hadden ze de grens van Texas en het Indian Territory (nu Oklahoma) bereikt.
Een kijkje in het dagelijks leven van de cowboy:








10 man op 2000 koeien
Elke cowboy was onmisbaar. Iedereen had zijn eigen taak, en als één man niet goed oplette, kon de hele kudde op hol slaan – en dan waren de rapen gaar. Er heerste een strenge hiërarchie onder de manschappen, die op basis van ervaring werd bepaald.
Trailboss
Taak: Heeft de leiding en moet de kudde heelhuids overbrengen. Hij kiest de route, koopt voorraden en betaalt de mannen uit.
Kwalificaties: Naast kennis van de routes moet hij dezelfde eigenschappen hebben als een officier: autoriteit, daadkracht en mensenkennis.
Maandloon: $90
Kok
Taak: Drie maaltijden per dag bereiden. Hij is belangrijk, want lekker eten is een van de weinige hoogtepunten onderweg. De kok zorgt ook voor gewonden.
Kwalificaties: De kok is vaak als cowboy begonnen. Hij moet een wagen over ruig terrein besturen en iets van geneeskunde weten.
Maandloon: $60
Point man
Kwalificaties: Moet veel ervaring hebben, zodat hij weet door welk terrein de kudde kan. Goede kennis van de route is een pre.
Maandloon: $30-40
Swing
Kwalificaties: Helpt de kudde te sturen. Kennis van vee en genoeg ervaring om problemen te zien aankomen zijn belangrijk.
Maandloon: $30-40
Wrangler
Kwalificaties: Het jongste lid van het team. Voordat hij een echte cowboy wordt, wordt hij ontgroend en moet hij vervelende klusjes doen.
Maandloon: $25
Flank
Kwalificaties: Veel ervaring met veedrijven is niet nodig, maar hij moet wel goed kunnen paardrijden en lassowerpen.
Maandloon: $30-40
Drag rider
Kwalificaties: De cowboy die op zijn eerste reis is, rijdt achteraan. Hij moet op een paard kunnen zitten zonder eraf te vallen.
Maandloon: $30-40
De indianen wisten wel raad met al dat vee. Soms stalen ze een dier om het op te eten, soms verjoegen ze er een om vervolgens aan te bieden er tegen een vorstelijke beloning achteraan te gaan.
Toen de krimpende kudde na 750 kilometer de grens met Missouri had bereikt, moest Duffield halt houden. Hij schrijft in zijn dagboek niet waarom, maar andere Texaanse cowboys werden in de zomer van 1866 overvallen door jayhawkers – meedogenloze bandieten die voor de Noordelijken geplunderd hadden in de oorlog.
Duffield gaf het idee op om naar het station van Sedalia te gaan, en nam het drastische besluit om verder te trekken naar zijn thuisstaat Iowa, wat de reis met 500 kilometer verlengde. Pas in november kwam hij met een paar honderd overlevende dieren aan, en hij verdiende slechts een fractie van de winst die hij een half jaar eerder voor ogen had gehad.
‘Thuisgekomen. Ziek en moe en blij dat ik kan rusten,’ schreef Duffield op 6 november 1866. De hele volgende dag bracht hij futloos door in bed.
Koppige cowboys proberen het nog een keer
Niet veel van de cowboys die in 1866 uit Texas vertrokken met in totaal zo’n 250.000 koeien, slaagden in hun opdracht. Sommigen kwamen heelhuids langs de jayhawkers en de boeren die de grens hadden afgesloten om de ‘Texaskoorts’ buiten Missouri te houden. Maar de meeste cowboys raakten bijna al hun vee kwijt en kregen maar een schijntje voor de rest.
De hoop op een gouden handel was echter nog niet vervlogen, en in plaats van in Missouri beproefden de Texanen hun geluk in Kansas. Daar konden de kuddes om landbouwgebieden heen trekken om het station van Abilene te bereiken.
Een van de Texanen die in 1868 als cowboy naar het noorden trokken, was Jack Bailey. Hij liet vrouw en kind achter om in dienst te gaan bij de trailboss John Adare, die 1500 à 2000 longhorns bezat en zo’n 20 mannen had om ze te drijven. Een paar jaar later, toen decowboys geroutineerder waren, was er nog maar de helft nodig.
Anders dan de meeste Texanen kon Bailey lezen en schrijven, en het grootste deel van zijn verhaal is overgeleverd.
Cowboy moet koeien zo vet mogelijk houden
Op weg naar Abilene bleef Bailey de rampspoed die George Duffield twee jaar eerder had achtervolgd bespaard. De reis was lang en zwaar, maar hij maakte ook veel mooie dingen mee. Elke dag noteerde Bailey of er water in de buurt van het kamp was, zodat de kok ontbijt en koffie kon maken.

Kok maakte het prairieleven draaglijk
Het gerecht son-of-a-bitch stew bestond uit vlees, ingewanden en runderhersenen met hete saus.
Six-shooter coffee was volgens de cowboys zo sterk dat er een revolver op bleef drijven.
De Chuck wagon bevatte de voorraden en had een keukentje aan boord.
‘Moesten het water een mijl dragen in emmers, wat niet meevalt,’ schreef hij op 6 augustus in het Indian Territory. Pas als iedereen vlees en supersterke koffie had gekregen om op krachten te komen, begon het zware werk en moest het vee in formatie worden gebracht. De jonge longhorns, die voorop moesten, werden bijeengedreven door twee point men, de meest ervaren cowboys. Achter hen stuwden de andere ruiters het vee op tot een lange colonne.
De cowboys reden in paren langs de kudde. De voorste bepaalde de richting, en de mannen daarachter hielden het vee bij elkaar. Groentjes reden helemaal achteraan, waar ze als drag riders de traagste dieren moesten aansporen om door te lopen. Ze reden continu in het stof dat de duizenden hoeven op de droge prairie deden opwervelen.
Gelukkig waren de dagreizen vrij kort, want de koeien mochten niet te veel gewicht verliezen voordat ze op het station van Abilene aankwamen. Een kudde kon zo’n 40 kilometer per dag afleggen, maar meestal bleef het bij een kilometer of 25 of nog minder. De afstand werd in twee etappen afgelegd, met een lange lunchpauze ertussen.
Bailey had mazzel: de zomer van 1868 was redelijk droog, en zijn koeien en paarden konden op veel plaatsen door beken en rivieren waden. Als het flink had geregend, hadden ze moeten zwemmen en kon de oversteek wel een paar dagen duren.
De runderen werden dan in groepjes gesplitst en werden het water in gedreven door de cowboys, die niet alleen kletsnat werden maar ook kans liepen op de hoorns genomen te worden. De wagen met de voorraden moest op een houten vlot de rivier over.
's Nachts loert het gevaar voor de cowboy
Als hij het wel welletjes vond voor een dag, zocht de trailboss een kampplek met water die in open terrein lag, want dan konden de mannen de dieren in het donker beter in de gaten houden. Terwijl de kok vuur maakte, werd het vee samengedreven van een colonne tot een compacte kudde.
Als de aanvoerder zijn mannen een extraatje wilde geven, mochten ze een koe slachten. Omdat het vlees niet lang houdbaar was, werd het gedeeld met andere kampen in de buurt. Zo stonden Bailey en zijn manschappen in nauw contact met een andere ploeg, die door trailboss Smith werd geleid.
Na het eten gingen de uitgeputte cowboys slapen – in een tent of onder de vrije hemel. Een paar moesten er wakker blijven om te paard de wacht te houden, want de runderen gingen er ’s nachts graag vandoor. Op 12 augustus raakten de dieren van Bailey in paniek door een donderklap terwijl hij ’s nachts de wacht hield.
‘Zo veel geloei en gestamp om me heen had ik nog nooit meegemaakt,’ schreef hij de volgende dag. De dieren maakten het kamp met de grond gelijk.
‘Dud Rogers, een held op sokken, probeerde in een boom te klimmen,’ schreef Bailey geamuseerd. ‘Hij was zo bang dat hij eruit viel en ons smeekte om hem er weer in te helpen.’ Bailey en een paar anderen wisten uiteindelijk te paard de orde te herstellen.
Er waren te weinig ruiters om de hele kudde in één keer te bedaren. Met geschreeuw en pistoolschoten lieten ze groepjes koeien rondjes lopen tot ze uitgeput waren. En dat in het donker: de paarden konden makkelijk een poot breken als ze in een prairiehondenhol stapten. Als een cowboy iets niet wilde, was het wel van zijn paard vallen tussen de op hol geslagen longhorns.
‘Kwam niet van m’n paard af voor zonsopgang,’ schreef Bailey. De hele volgende dag was hij bezig de koeien te vangen, en zijn trailboss moest een flinke beloning betalen aan een indiaan die met 25 stuks kwam aanzetten.
Twee jaar na de rampzalige reis van Duffield in 1866 hadden cowboys al zo veel ervaring dat ze het vee doorgaans wel bij elkaar wisten te houden.
Cowboys vieren feest als de klus geklaard is
Bailey bereikte Abilene zelf net niet. Zijn trailboss liet de kudde even buiten het stationsstadje halt houden om de koeien vet te mesten. Begin september 1868 bouwden de cowboys een grote omheining, zodat er minder bewakers nodig waren. Wie overbodig was, kreeg zijn salaris en werd terug naar Texas gestuurd.

Vanwege drank en gokspelletjes met een hoge inzet liepen de gemoederen soms hoog op in Dodge City.
Baileys vrouw was waarschijnlijk wel blij dat hij er niet bij was toen de cowboys Abilene binnentrokken: het was een traditie om het eind van de maandenlange ont-beringen te vieren met drank, gokken en prostituees. Sommigen verspeelden zo veel geld dat ze het nauwelijks tot het volgende voorjaar konden uitzingen, wanneer er weer werk was.
Het werk was zwaar en werd slecht betaald, maar het beroep van cowboy werd een way of life voor wie geen land bezat.
De veeteeltstaat Texas zat nooit zonder koeien, en de slachthuizen in Chicago konden de vraag bijna niet aan, want de Noordelijke Staten maakten een explosieve bevolkingsgroei door. Jaar in jaar uit trokken de cowboys dan ook noordwaarts met honderdduizenden longhorns op sleeptouw – tot het na 20 jaar plotseling voorbij was.

In 1873 was de hoofdweg van Dodge City een winkelstraat geworden. De stad was toen pas een jaar oud.
Dodge City: alles wat God verboden heeft
Als het vee veilig en wel op de trein was gezet, konden de cowboys eens flink de bloemetjes buiten zetten in Dodge City.
Abilene in Kansas was de eerste grote cowboystad van het Wilde Westen. Later volgden Ellsworth, Newton en nog een paar, maar Dodge City was de onbetwiste nummer één. Vijf miljoen stuks vee werden naar deze cowboyhoofdstad gedreven, die wel het ‘Sodom van de prairie‘ genoemd werd vanwege de vele uitspattingen.
Als de cowboys hun vee bij het station hadden afgezet, namen ze eerst een bad en kregen ze een scheerbeurt. Dan kon het drinken beginnen.
Long Branch was de populairste saloon. Er was een orkest, en de valsspelers zaten klaar om de gasten hun geld af te troggelen. In 1879 leidde dit tot een schietpartij in de volle kroeg, waarbij een van de gokkers dodelijk getroffen werd.
Wie zin had in vrouwelijk gezelschap ging naar de Lone Star Dance Hall, waar je kon dansen met de dames – of met andere mannen op de vuist kon gaan om de aantrekkelijkste vrouwen.
‘De stad ziet zwart van de prostituees en een op de twee huizen is een bordeel,’ schreef een verslaggever van een krant na een bezoek. De inwoners kregen genoeg van de dronken cowboys, en de beroemde Wyatt Earp herstelde in 1883 de orde in de stad. De salooneigenaren en meisjes van plezier reisden verder naar het westen.
Sneeuwhel betekent einde van het tijdperk van de cowboy
Door een nieuwe quarantainewet sloot Kansas in 1885 zijn grenzen voor vee uit Texas. Steeds meer stukken prairie waren opgekocht door kolonisten, die hun maïs niet platgetrapt wilden hebben en bang waren voor ziekten. Maar de doodsteek voor de cowboys was de winter van 1886-1887. Door sneeuwstormen en de strenge vorst kwam een groot deel van het loslopende vee in het hele Middenwesten om.
‘Het verlies is rampzalig,’ schreef de veeteler Teddy Roosevelt, die 14 jaar later de eed aflegde als president van de VS. De boeren omheinden de prairie bovendien om de graasweiden voor zichzelf te houden. En al snel waren de trektochten dwars door het land sowieso overbodig doordat de spoorlijn Texas had bereikt.